معرفی کتاب

پژوهش در تاريخ اقوام مختلف يکي از شاخه هاي مهم تاريخ پژوهي است و بخش مهمي از آثار تاريخي را به خود اختصاص داده است. تاريخ ترک نيز بخش عظيمي از اين موضوع  را در بر گرفته و آثار گوناگوني به زبان هاي مختلف درباره آن نوشته شده است. اما در زبان فارسي آثار کمتري در اين زمينه نوشته شده است. کتاب فوق محصول هشت سال پژوهش و تحقيق آقاي معطوفي نويسنده گرگاني است که بدين صورت درآمده است. وي موضوع را بسيار وسيع گرفته و آنچه را که از روزگاران کهن تا دوران معاصر تحت نام ترک قرار گرفته با عنوان ترکمان بررسي کرده تا همه آنها را در بر بگيرد. بعضي نظريات جديد و يا شاذ در اين کتاب آمده که محل مناقشه است و بايد درباره آن پژوهش بيشتري شود. به هر حال کتاب حاضر، آن گونه که خود مولف و مقدمه نويس آن نوشته اند دايره المعارف کوچکي است در اين زمينه. آنچه مي خوانيد مروري است خيلي گذرا بر اين کتاب پر برگ.<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

مولف ابتدا به بررسي تاريخ ترک ها مي پردازد و ابتدا معناي لغوي و منشا نام ترک را بررسي مي کند. (ص 80) وي پس از آن پيشينه تاريخي آنها را از دوران پيش از اسلام تا پس از آن مورد بحث قرار مي دهد و به ويژه نقش آنها را در دوران تمدن اسلامي بررسي مي کند. سلسله هاي ترک که بر روي کار آمدند يا غير آنان و روابطشان با ترکان از جمله مباحث وي در اين فصول است.

تا حدود صفحه 1100 بيشتر مباحث تاريخي است، اما از اين پس فرهنگ و هنر آنها مورد بحث قرار گرفته است. ادبيات، فلکور، ضرب المثل ها، عرفان و تصوف، جشن ها، غذاها، آداب و رسوم از جمله اين مباحث است که حدود 800 صفحه از کتاب را در بر مي گيرد. مباحث مربوط به فرهنگ و هنر، بيشتر مربوط به ترکمنان معاصر است و محدوده جغرافياي سکونت آنان را در بر مي گيرد.

عليرضا اباذري