دلا امروز كاری كن كه فریادت رسد فردا
 

چه باشی طالب چیزی كزو غالب شود سودا
  

ببین از علم دین بعضی كه زیرك بِه ز نازیرك
 

ببین از شهرِ حق راهی كه بینا بِه ز نابینا
  

ز دام آز بیرون شو كه یونس خوار بُد ماهی
 

ز بندِ حرص بیرون آ كه وامق كُش بود عذرا
  

چه داری عقل كانی را اسیر عالم جانی
 

چه تازی مرد مُصرع را به دنبال زن رعنا
  

تو در دنبال دنیایی و مرگ اندر قفای تو
 

كه پیشت هست (چاه مرگ) و وز پس وهم اژدرها
  

پس و پیشت سپاه آز بگرفته است چون باشد
 

میان صد هزار ابلیس مسكین آدمی تنها
  

به دنیا نیك مشغولی و از دین نیك فارغ دل
 

نهاده تخت در خانه فكنده تاج در صحرا
  

رها كن لذّت دنیا برای عزّت عقبی
 

كه از هجر هوا خیزد وصالِ «جَنَّتُ المَأوا»
  

گذشتت عمر در غفلت نخواهد گشت كارت به
 

دو تا شد پشتت از پیری هنوزت نیست دل یكتا
  

به بُرناییت بایستی كه بُردی طاعتِ پیران
 

تو از عصیان همی خواهی به پیران سر شوی بُرنا
  

چو روز رستخیز آید شود كردار تو ظاهر
 

چو روز بدر بدرخشد شود پنهانِ تو پیدا
  

توكّل بر خدایی كن كه بر چرخ مشعبد وش
 

درآرد مهره‌ی مهر ار به زیر حقّه‏ی جوزا
  

دلی را معرفت باید كه باشد اندر او ایمان
 

كسی را پاسبان باید كه در خانش بود كالا
  

به زیبایی شرف دارد به دل‏ها بر دل مردم
 

به افزونی پدید آمد به شب‏ها بر شب یلدا
  

به جسم آزاد در خاكی به جان آزادتر گردون
 

مكن در جسم و جان منزل كه این دون است و آن والا
  

سرای جسم تو تنگ است كوی جان تو تاری
 

قدم زین هر دو بیرون نه، نه این جا باش و نه آنجا
  

پشیمانی خور از عصیان، مخور صهبا و حق بشنو
 

كه گر سنگی خوری امروز سیلی‏ها خوری فردا
  

به راوق چند پالایی برای دوستان باده
 

بسا روزی كه چون راوق شود چشم تو خون پالا
  

اگر خیری كنی باشد ز بیم آفت مردم
 

وگر آهی زنی باشد ز عشق لعبت یغما
  

امانت هست ترسا را و ما را نیست چون باشد
 

محمّد بهتر از عیسی مسلمان كمتر از ترسا
  

تو از ذوق سیه‏كاری نباری آبی از دیده
 

چه می گیری ازین مَشكی به نانی می‏دهد سقا
  

جهانی دیو آدم سارِ مردم چهره بگرفته
 

سرای آسمان سقف و زمین فرش و زمان مأوا
  

خدای آزار و بدكردارِ عالم سوز و بی حرمت
 

شیاطین سهم غول افعال مردم شكل دیو آسا
  

بترس از عادتِ اینها كه گرشان دسترس باشد
 

كُنند از روی ناپاكی ستاره ز آسمان یغما
  

خداوند جهان از تو كند آفاق را مقطع
 

اگر تو در رضای او چو بودردا كنی سودا
  

به درگاه خدا اینجا چو (مردان) گر زنی نوبت
 

رسی جایی كه چون شاهان تو را نوبت زنند آنجا
  

ز خواری عِزّ به دست آور كه باشد رنج با راحت
 

به طاعت خُلد حاصل كن كه باشد خار با خرما
  

ز بهر بردن مال یتیمان نیك می‏كوشی
 

به تیغ آتش دوزخ مكن چندین تو استسقا
  

بباید مردنت لابد اگر دربانی ار سلطان
 

بباید رفتنت ناچار اگر نادان اگر دانا
  

برآید بهترین وقتی ز قهر چاه تو یوسف
 

بپرّد ناگهان روزی ز كوه قاف تو عنقا
  

همه همتا چه ناهمتا نماند هیچ كس باقی
 

همه فانی شوند الاّ خدای پاك بی همتا
  

پدید آرنده‏ی خیر است در دنیا و در عقبی
 

نگهدارنده‏ی خلق است در سرّا و در ضرّا
  

نه چون جنّی نه چون انسی نه چون نور و نه چون ظلمت
 

نه بر پا و نه بنشسته نه در پستی نه در بالا
  

به كوه و بحر و باغ و راغ تقدیرش رسانیده
 

به درّ عزّ و به زر قدر و به گل بوی و به مرغ آوا
  

ز صنعش باغ‏ها خندان ز لطفش ابرها گریان
 

ز تعظیمش جهان خاموش ز امرش آدمی بر پا
  

عجب دانم حكیمی را كه لابد فاعلی گوید
 

چه گوید علّت اُولی نگوید «ربنا الاعلی»
  

تماشاگاه ربّانی دلی باید چو بستانی
 

سرایان مرغ هر شاخی كه «سبحان الّذی اسرا»
  

منزّه پادشاهست او مبرّا از همه عیبی
 

به جور و ظلم و كفر و فسق كی راضی بود از ما
  

ز دیوان خرد داده به ما هر یك از آن حجّت
 

بر آن حجّت سجل كرده به شرع مصطفی حقّا
  

سریر تاج جنّ و انس شاه انبیا احمد
 

كه تشریف ملایك بود فخر آدم و حوّا
  

گذشته پایه‏ی قدرش ز جسمانی و روحانی
 

رسیده لشكر فتحش ز جابلقا و جابلسا
  

ز خُلقش خلق ازو شاكر به طاعت حقّ ازو راضی
 

به عصمت قدر او عالی به رفعت عرش ازو دروا
  

بشارت‏های قرآن در ز حلم و علم او بینی
 

بشارت‏های او «یاسین» اشارت‏های او «طاها»
  

به درویشی قناعت كرد گفت ایزد اگر خواهی
 

فدای توست اشارت كن كه تا زرّین كنم بطحا
  

سرای كوی این معنی نبایستن از این دنیا
 

سرای قاب قوسینش بدی در كوی «او ادنی»
  

شب معراج كردندش نثار از ایزد بی‏چون
 

بهشت و كوثر و تاج و براق و حُلّه و حورا
  

عنانش بر سر پروین ركابش بر سر كیوان
 

تنش بَر تارك زُهره دلش با شوهر زهرا
  

سپهسالار دین حقّ گزین داماد پیغمبر
 

كه از شمشیر جان پرداز بنشاند از جهان غوغا
  

ولیّ ایزد بی‏چون وصی احمد مُرسل
 

شجاع لشكر ایمان سوار دلدل شهبا
  

سیاست ساز تیغ افراز جنگ آرا و لشكركش
 

مبارز باز جان پرداز شیر آواز شه سیما
  

دو عالم را زیادت بود علمش بر سرِ منبر
 

ز صد رستم فزون‏تر بود زورش در صف هیجا
  

هنوز از زخم تیغ او عرب را سركشی باشد
 

به جز حیدر كه را دانی كه او فخر است بر احبا
  

ز نسل آدم و حوّا ز بهر ترك سیم و زر
 

جز او اندر جهان كس گفت «لا صفرا و لا بیضا»
  

نجسته همّتش دنیا ندیده باطنش باطل
 

نرفته در برش مطرب نبوده در كفش صهبا
  

به جای مصطفی جز مرتضی كی باشد اندر خور
 

به حقّ او را توان گفتن امیرالمؤمنین حقّا
  

قوامی را ز هر نوعی سخن گفتن مسلّم شد
 

كه او در شاعری كلّ است و دیگر شاعران اجزا
  

اگرچه جامه‏ها بافند پیوسته دو بافنده
 

بود جولاهه را كرباس و دیبا باف را دیبا[2]
  

افسوس كز بساط جهان محو شد وفا
 

وحشت فراخ گشت در این تیره تنگنا
  

از زادن مراد عقیم است روزگار
 

وآبستن است مادر ایام از بلا
  

رسم وفا زگردش دوران طمع مدار
 

كاندر مضیق خاك نیابند كیمیا
  

شربت به زهر تعبیه كرده است در قدح
 

از بحر طفل خویشتن این مادر زنا
  

معلوم شد كه پیشتر از ما گریخته است
 

عیسی ز بی وفایی ایام بی وفا
  

هر سفله‏ای ندا كند، اهل وفا منم
 

نه موسی است آنكه بگیرد به كف عصا
  

زین دیو مردمان صفتِ مردمی مجوی
 

اشك گوزن كم طلب از كام اژدها
  

مانند دشمن اند در این عهد دوستان
 

مانند عقرب اند در این وقت اقربا
  

بی‏مردم است گلشن گیتی چو خشك سال
 

بی گلشن است مرغ نواساز بی نوا
  

با دشمنان بساز كه در آخرالزّمان
 

از دوستان بود طمع دوستی خطا
  

خواهم كنم زآه دل اختران شكاف
 

تا حلقه كبود براندازم از بنا
  

مرد آن بود كه بار قناعت كشد چنانک
 

باری زَبر كشد پری زیرین آسیا
  

زهرش دهی به حكم بگیرد زهی صبور
 

سنگش زنی به روی بگوید زهی صلا
  

خواهی صفا لباس خود از خاك فقر ساز
 

كایینه را دهند زخاكستری صفا
  

گر سر زنند بار مكش كاهل فقر را
 

تا كی چو كودكان شوی آلوده‏ی هوا
  

گر بلبلی برون پر ازین تیره دامگاه
 

زان پیشتر كه گردی درین دام مبتلا
  

ور ادهمی چراخور ایام بر شكن
 

زان پیشتر كه فرصت عمرت شود قضا
  

عمری كه در صلاح گذشت آن نشد ز دست
 

نقدی كه در خزینه نهادی نشد هبا
  

وقت است كز نشیمن عزلت كنیم ساز
 

وقت است اگر به كلبه‏ی وحدت نهیم پا
  

آن دم كه ما به عالم عزلت قدم زنیم
 

عقل از در دماغ درآید به مرحبا
  

زین پس من و مقالت تنهایی رقیب
 

زین پس من و مناقب اولاد مصطفی
  

ختم رسالت احمد مرسل كه صیت او
 

بیرون ز هفت گنبد گردون برد صدا
  

در راه او زدیده بروبد زمین به چشم
 

بر خاك او به سجده درآید فلك دو تا
  

سلطان چار بالش كونین آنكه كرد
 

بر هفت چرخ نوبت اقبال پنج تا
  

شاه سریر فقر كه در جنب رای او
 

ذرّات آفتاب نماید كم از سها
  

تاجی كه دارالملك‏ستان است و تاجدار
 

شاهی كه پادشاه غلام است و پارسا
  

آیاتِ لطف صورت او داشت زان خدای
 

گاهیش خواند «طه» و گاهیش «والضحی»
  

ماییم طفیل آدم و آدم طفیل او
 

او گنج دان رحمت و رحمت پناه ما
  

هم مالك است بر همه عزّت وران ملک
 

هم برتر است از همه در عزّت و علا
  

در زیر پای ادهم او چرخ نعل بوس
 

بر آستان عالی او عرش فرق سا
  

از لعل او دمی زمسیحا هزار جان
 

وز زلف او شبی و ز ادریس صد بقا
  

عرش مجید را ته نعلین او مكان
 

چرخ رفیع را سُم شبدیز او سها
  

شاهی كه چون به پشت براق افکند ستام
 

شاید نهند غاشیه بر دوش انبیا
  

از نعل رخش اوست دم خاك را فروغ
 

وز خاك پای اوست رخ چرخ را ضیا
  

هر دو سراش حق به سر تازیانه داد
 

تا هم به تازیانه ببخشید دو سرا
  

آنجا كه خوان دعوت او را برآورند
 

روح الامین برآورد از خوان او صلا
  

شرح ار دهد زمانه سعادات ذات او
 

هردم هزار جامه كند مشتری قبا
  

سلطانی است نایب حسّان و در ثناش
 

حسّان مثال سحر مبین می‏كند ادا
  

طبع مرا كرانه نیابد كسی ازآنك
 

كاین بحر را كرانه نیاید به آشنا
  

شاید كه در كشد به سر رشته‏ی قبول
 

درّی كه دل به نوك زبان سفت در ثنا
  

اینم كه شعر را ببرم تحفه سوی او
 

خرمهره را چه قدر بود پیش پادشا
  

یك سكّه ده بهای سخن را و او به خود
 

هر بیت را دو گونه فرستد به یك بها
  

بادا ز بهر خدمت خاك جناب او
 

از عین دیده مردم چشم رهی جدا
  

واندم كه جسم بنده شود آشنای خاک
 

با خاک حضرتش دل من باد آشنا[4]
  

دامن همّت برافشان ای دل از كبر و ریا
 

بعد از آن بر دوش جان افكن ردای كبریا
  

عمر رفت از دست و تو در خواب غفلت مانده‏ای
 

قافله بگذشت و تو می‏نشنوی بانگ درا
  

چون زنان صورت پرستی كم كن اندر راه عشق
 

جوشن صورت برون كن در صفِ مردان درآ
  

بند تن بودن نیفزاید تو را جز بندگی
 

دل طلب كز دار مُلك دل توان شد پادشا
  

دلق فانی را به دستِ همّت او چاك زن
 

تا بیابد شاهد جانت قبایی از بقا
  

زنگ نقش ماسوی بزدای از رخسار جان
 

تا شود آیینه جانِ تو صادق در صفا
  

خلوت دل از خیال غیر اگر خالی كنی
 

یابی از خورشید وحدت اندر آن خلوت ضیا
  

رخش همّت را برون ران از مضیق این و آن
 

تا رسد از عالم وحدت ندای مرحبا
  

پای همت چون توانی یافت در گلزار قدس
 

پس چرا در خارزار اُنس می‏جویی چرا
  

طلعت جانان به چشم جان، تو بینی گر كشی
 

خاك پای نیستی در چشم جان چون توتیا
  

شاخ وحدت در ریاض جان نخواهد تازه شد
 

تا نخواهی كند از گلزار دل بیخ هوا
  

بدرقه از عشق ساز و رخت هستی را بكش
 

زین رصدگاه حوادث سوی اقلیم بقا
  

بگذر از حبس وجود و نامرادی پیشه كن
 

كاندر این اقلیم گردد حاجت جانت روا
  

زآن ممالك هست كسری ملك كسری و قباد
 

زآن مسالك هست خطوی خطه‏ی چین و خطا
  

فیض صد دریا و از ابر تفرّد یك سرشك
 

برگ صد طوبی و از باغ تجرّد یك گیا
  

از تعلّق گشت قارون مبتلا زیر زمین
 

وز تجرّد رفت عیسی جانب چارم سما
  

چون بلای تو است هستی دم ز لای نفی زن
 

تا به لا یابد دل و جانت خلاصی از بلا
  

آتش از لا برفروز و خرمن هستی بسوز
 

تا بیابی از نوال خوان «الاّ اللَّه» عطا
  

دادِ لا ناداده از الاّ مجو حظی كه هست
 

بر سر گنج حقایق لا چو شكل اژدها
  

كعبه‏ی صورت اگر دور است و ره ناایمن است
 

كعبه‏ی معنی بجو ای طالب معنی بیا
  

گر خلیل اللَّه به بطحا كعبه‏ای بنیاد كرد
 

در خراسان كرد ایزد كعبه‏ی دیگر بنا
  

از شرف آن كعبه آمد قبله‏گاه خاص و عام
 

وز صفا این كعبه آمد سجده‏گاه اصفیا
  

از صفا و مروه آن كعبه اگر دارد شرف
 

از مروّت در صفا این كعبه دارد صد صفا
  

از منا بازار كعبه گر بود آراسته
 

اندر این كعبه بود بازار حاجات و منا
  

از وجود مصطفی گر گشت آن كعبه عزیز
 

یافت این كعبه شرف از نور چشم مصطفا
  

خواجه‏ی هر دو سرا یعنی امام هشتمین
 

سرّ جان مرتضی سلطان علی موسی الرضا
  

گوهر درج جلالت ماه برج سلطنت
 

آفتاب اوج عزّت شاه فوج اولیا
  

مصطفی و مرتضی هر چند فخر عالمند
 

از وجود اوست فخر مصطفی و مرتضا
  

بوده عالم از سجودش قبله‏ی روحانیان
 

گشته آدم از وجودش شاه تخت اجتبا
  

چشم عقل از توتیای خاك قبرش برده نور
 

جان خلق از خُلق روح افزای او دیده شفا
  

زاید آمد معن و ذكرِ حاتمِ طی گشت طی
 

چون عَلم افراشت اندر عالم جود و سخا
  

چون براق برق جنبش قدر او در تاخته
 

عرش نطعش آمد و خورشید گشته متّكا
  

ذاتِ با جودِ وجودش بود از ابنای نوح
 

كشتیش زآن یافت بر جودی محلّ استوا
  

چون یكی بود از دعاگویانِ خوان او خلیل
 

آتش نمرود بر وی گشت باغ دلگشا
  

گر سلیمان لذّت فقرش دمی دریافتی
 

كی طلب كردی ز ایزد ملكت و تاج و لوا
  

اوّلین و آخرین چون از كمالش واقف‏اند
 

از كمالش بهره‏ای می‏خواست موسی در دعا
  

از دم پاكش نسیمی داشت انفاس مسیح
 

زآن سبب هر درد را بود از دم عیسی دوا
  

نزل عرفان می‏چرد پیوسته رخش همتش
 

اندر آن حضرت كه نی چون است آنجا نی چرا
  

عطف دامان كمالش جیب دیباج كرم
 

خاك درگاه جلالش زیور تاج وفا
  

با فروغ روی او مهر از ضیا كی دم زند
 

جز بدان رویی كه نبود اندر او هرگز حیا
  

آستانش سدره و جاروب پرّ جبرئیل
 

جبرئیل این سدره یابد بس بود بی منتها
  

ای حریم بارگاهت كعبه‏ی عزّ و علا
 

خاك پاك مشهدت در چشم دولت توتیا
  

موی عنبر سای تو تعبیر «والّلیل» آمده
 

روی روح افزای تو تعبیر سرّ «والضّحی»
  

گردِ صحن روضه‏ات بر فرق ملّت تاج سر
 

خاك پاك مشهدت در چشم دولت توتیا
  

زآب چشم عاشقانِ درگهت «طوبی لهم»
 

طوبی و فردوس اعلا یافته نشو و نما
  

در وفاتت ابر با صد ناله بارنده سرشك
 

در عزایت آسمان پوشیده این نیل وطا
  

آستانت بوسه داده هر صباحی آفتاب
 

تا تواند شد مگر قندیل این جنّت سرا
  

فخر آبایت نبی مخصوص «ما زاغ البصر»
 

جدّ اعلایت علی سلطان مُلك «انّما»
  

هیچ ثانی نیست جدّت را ولی ثانی اوست
 

حضرت عزّت ز بهر عزّتش در «هل اتی»
  

ای امیرالمؤمنین وی قرة العین بتول
 

ای امام المتّقین وی رهنمای اتقیا
  

من ثنایت چون توانم گفت ای سلطان كه هست
 

نفس ناطق را زبانِ نطق ابكم زین ثنا
  

عقل كلّ بیگانه داند خویش را در نعت تو
 

من درین دریای ذاخر چون نمایم آشنا
  

بنده را در پیش مدّاحان درگاهت چه قدر
 

خود برِ خورشید تابان كی دهد پرتو سها
  

لیك ضایع كرده عمری از مدیح هر كسی
 

عمر ضایع كرده را می‏سازم از نعتت قضا
  

مسّ كاسد می‏برم با جنس فاسد سوی تو
 

آخر ای خاك درت سرمایه‏ی هر كیمیا
  

تا به ناكامی جدا شد ز آستان تو سرم
 

نیست داغ غم ز جان و اشكم از دیده جدا
  

چون حسین كربلا دور از تو بیچاره حسین
 

می‏گذارد اندر این خوارزم با كرب و بلا
  

یك دو بیت از گفته خاقانی شیرین سخن
 

می‏كنم تضمین كه در شعر است این نكته روا
  

با كه گیرم انس كز اهل وفا بی‏روزیم
 

من چنین بی‏روزیم یا نیست در عالم وفا
  

من حسین وقت و نااهلان یزید و شمر من
 

روزگارم جمله عاشورا و منزل كربلا
  

ای عراق اللَّه جارك سخت مشعوفم به تو
 

وی خراسان عمرك اللَّه نیك مشتاقم تو را
  

تنگ سال محنت است ای آبروی هر دو كون
 

چشم می‏دارم ز بحر فیضت ای ابر عطا
  

سایه‏ی لطف خدایی ما همه دلسوخته
 

سایه از ما وا مگیر ای سایه‏ی لطف خدا
  

ای نوال خوان انعام تو برده خاص و عام
 

ما گدایان درت داریم امید صلا[6]
  

می‏رسم از گرد راه رقص كنان چون صبا
 

باد جنون در دماغ عاشق و سر در هوا
  

بر سر من ریخته سنگ جفا و ستم
 

بر رخ من بیخته گرد و غبار بلا
  

پای به دنیا زده از سر سودا زده
 

بسته به دوش جفا توشه‏ی راه فنا
  

گوهر بی‏قیمتم در صدف آسمان
 

دانه‏ی بی‏قوّتم در دهن آسیا
  

سینه زبیداد ریش مرهم او در عدم
 

چاه ملامت به پیش دیده‏ی عقل از قفا
  

سرمه‏ی كوری به چشم پنبه‏ی غفلت به گوش
 

دست ندامت به سر خار ملامت به پا
  

غیر گناه از دلم صادر و وارد نگشت
 

كرده غلط برغلط گفته خطا بر خطا
  

دوش كه عنقای فكر گوشه‏ی عزلت گزید
 

عزم سفر داشتم تا در دولت سرا
  

بارگی داشتم تیز رو و تند هوش
 

گوهر او مجتمع زآتش و باد و هوا
  

هم چو فلك تندرو هم چو قمر تیزدو
 

هم چو خطا مشك بیز هم چو صبا عطرسا
  

در حركت ناشكیب چرخ هلالی ركیب
 

سیرت او دلفریب صورت او دلربا
  

رایض اقبال من چون به چنین مركبی
 

زین سعادت نهاد گفت رهی را صلا
  

پا به ركاب طلب كردم و بیرون شدم
 

بادیه‏ی چون بهشت پیش رهی را صلا
  

سنبل او مشك ناب لاله عقیق مذاب
 

آب طبرزد مزاج خاك زبرجد گیا
  

ریگ بیابان او سرمه‏ی عین الجنان
 

خار مغیلان او گلبن جنّت سرا
  

گل زحیا پر عرق ریخته زر در طبق
 

فاخته را همنشین بلبل دستان سرا
  

خضر سحرگه نمود چون رخ آتش زدود
 

رایت اسكندری از ظلمات فنا
  

گشت حصاری پدید گرد سواری جدید
 

چون خط گل عارضان گرد رخ جانفزا
  

سر زده زآن آب و خاك گنبدی از نور پاك
 

شعله صفت تابناك شمع صفت با صفا
  

گوشه‏ی محراب او قبله‏ی ارباب صدق
 

حلقه‏ی ابواب او دیده‏ی اهل ولا
  

من متحیّر ز شوق كاین چه بهشت است و قصر
 

ور به مثل كعبه است كعبه كجا من كجا
  

هاتفی آواز داد كای خلف پاكزاد
 

كعبه‏ی اهل صفاست از در دولت درآ
  

سجده كنان درشدم از همه برتر شدم
 

زائر حیدر شدم حیدر خیبر گشا
  

واقف اسرار دین كاشف علم یقین
 

دیده‏ی او پاك بین دامن او پارسا
  

عالم ازو نشئه‏ای، آدم ازو نطفه‏ای
 

از همه كس پیشتر بر همه كس پیشوا
  

تیغ چو الماس او برق مخالف گداز
 

صرصر انفاس او باد مخالف ربا
  

حلقه‏ی بازوی او گوی زمین را كمر
 

نعره‏ی یا هوی او زنگ فلك را صدا
  

دادن سر پیشه‏اش فكر حق اندیشه‏اش
 

بخشش او بی غرض طاعت او بی ریا
  

هم زده برقلب كفر حلقه‏ی میم محك
 

هم زده بر فرق بخل اره‏ی سین سخا
  

گونه‏ی هم چون گلش اختر گیتی فروز
 

نقش سم دلدش ساغر گیتی نما
  

قاطع دست اجل قاتل اهل حیل
 

صحبت او بی بدل گوهر او بی بها
  

یك رقم از نامه‏اش راز درون و برون
 

یك اثر از خامه‏اش نقش خلا و ملا
  

ای به قیاس خرد بی عمل حبّ تو
 

كثرت طاعت قلیل نقد عبادت هبا
  

با همه سرگشته‏ها نور ولای تو بود
 

با همه سنگین دلان جذب تو آهن ربا
  

از سر گردنكشی خادم بار تو راست
 

شمع منّور كلاه چرخ مرصع قبا
  

لطف تو آب حیات حبّ تو راه نجات
 

روی تو درمان دل كوی تو دارالشفا
  

با حسنات تو كفر بر دگران نام جود
 

با درجات تو ننگ با دگران التجا
  

گوهر دریا دلی قلزم بی ساحلی
 

لطف تو بی ابتدا جود تو بی انتها
  

یا اسداللّه زشوق شكر كه بشتافتم
 

بار دگر یافتم روضه‏ی پاك تو را
  

دادم از آن آب و خاك مشرب جان را صله
 

دادم از آن خاك پاك دیده‏ی دل را جلا
  

ریخت در آن منزلم گرد گناه از دلم
 

ایمنم از احتراق فارغم از ابتلا
  

من نه درین یك دو روز ساكن این روضه‏ام
 

ساكن این سكنه بود جان و دلم زابتدا
  

چشم جهان كور شد پرده ز رخ برفکن
 

خلوت باطن بس است از درظاهر درآ
  

دست غضب برفشان چون اثر كهكشان
 

تا به قدم برشكاف دلق سپهر دغا
  

ابر شریعت ببار تخم طریقت بكار
 

یك سره بر باد ده خرمن چون و چرا
  

زآن كه لسانی به جان بنده‏ی غفران توست
 

تا درجات جنان بگذرش از ماجرا
  

واسطه كن رحمتش تا در دارالسلام
 

بدرقه كن همتش تا در دولت سر[8]ا
  

بنازد عقل وجان و دل به مهر سرور غالب
 

امیرالمؤمنین حیدر علی ابن ابی طالب
  

امین خواجه عالم امیر كشور دانش
 

هژبر بیشه‏ی هیجا شجاع مشرق و مغرب
  

برانسان مُكرِم افضل در ادیان قاضی اعدل
 

به قرآن مخبر اكمل به میدان صفدر غالب
  

هم او تنزیل را عامل هم او تاویل را كامل
 

هم او انجیل را ناقل هم ‏او جبریل ‏را صاحب
  

ز نور لمعه‏ی رایش به صفوت جنّت لامع
 

ز تاب شعله‏ی قهرش به خشیت دوزخ لاهب
  

چو حكم داور محشر ریا از رای او منفك
 

چو فرض خالق واحد ادای طاعتش واجب
  

فلك در شرع ناورده چو ذات كاملش كامل
 

ملك بر عرش نادیده ورای منصبش منصب
  

نگُنجد در صحُف وصفش اگر باشد فلك دفتر
 

نداند رتبتش را شرح اگر گردد ملك كاتب
  

جزای پیرو آلش نعیم وافی و وافر
 

سزای منكر جاهش عذاب واصل واصب
  

چو او زد در عرب رایت نزد شام و سحر یكدم
 

عجم از آذر زردشت و روم از هیكل راهب
  

به رجم كشور شیطان بارد در شب هیجا
 

نموده از سپهر دین شهاب رمح او ثاقب
  

زاخلاص امر یزدان را نبوده یك نفس معرض
 

زخدمت حضرت حق را نبوده یك زمان غایب
  

به درگاه الوهیت چو او مجذوب مطلق شد
 

دَر و دربند خیبر را بكند از قوّت جاذب
  

زبیم فوت فرض او ز رفتن باز استاده
 

فلك تا باز واگشته به خاور شارق غارب
  

هم اول او بُده طالب بُده مطلوب او را حق
 

هم آخر او بُده مطلوب او را حق شده طالب
  

ایا شاهی كه برگردون گردان فخر و فر دارد
 

ز یمن خاك درگاهت زمین مكه و یثرب
  

دم جان بخش لطفت را به جان روح القدس چاكر
 

جناب بارگاهت را همان روح الامین حاجب
  

بهشت از راه تو حاصل خبر از قول تو صادق
 

عمل بی حب تو ضایع زبان بی مدح تو كاذب
  

به جنب اكتمال تو جنان نقصان ملك ناقص
 

به چشم اقتدار تو فلك لعب و ملك لاعب
  

رجال اللّه را شاهی عباداللّه را سرور
 

خلیل اللّه را قائم حبیب اللّه را نائب
  

سپهر قدر را مهری و انوار جهان انجم
 

شراب خلد را ساقی و ابرار جهان شارب
  

نبی اندر مقام «انت منّی» مادحت بوده
 

چنانك اندر خطاب «انّما» هستت خدا خاطب
  

به اولی زاولیای حق ولایت را تویی والی
 

به وصف از اصفیای دین تصوف را تویی غالب
  

نفاق دشمنان دین و تیغ اجتهاد تو
 

نمودار دم دمنه است و حرب حارث حارب
  

بیا ای آنكه می‏گویی كه با ایمان و اسلامم
 

تفكّر كن درین معنی تتبع كن برین موجب
  

تو گر طاعت كنی بی‏حُبّ حیدر معصیت باشد
 

كه رند معتقد بهتر بسی از زاهد مُعجب
  

اگر قرآن بود برحق به قول حق امامت را
 

حوالت با كه كرد احمد برآن منهج كه بود واهب
  

مكن باعقل بیدادی مباش ار مرد انصافی
 

زحق چون خارجی خارج به شك چون ناصبی ناصب
  

اگر تفصیل حكمت راست در دانش كه بود اعلم
 

وگر تزویج عصمت راست زآلایش كه بود طیب
  

زبوجهلی پیمبر را ز دجالی مسیحا را
 

چه جراحی كنی در فقه و جلادی كنی در طب
  

در اخبار عرب برخوان زحرب بدر و آثارش
 

گرت با دوستان دین و ملت دل بود راغب
  

كه آن میر فرشته خیل با یک دشت دیو و دد
 

به رزم اندر چه معجزها نمود از بازوی ضارب
  

چه رزمی آن چنان رزمی كه در میدان او بودی
 

زتن‏ها سر چو برگ از شاخ در باد خزان ساكب
  

گرفته در دل هامون شرار هندوی شاعل
 

فتاده در خم گردون سهیل تازی تارب
  

فتاد از هند و روس از بیم رخسار شهِ خاور
 

به رنگ آبنوس از گرد روی عالم شایب
  

زشخص مشركان كرد او عیان كوهی به هر گوشه
 

زحلق كافران كرد او روان جویی به هرجانب
  

درآن دریای پرخاش از نهنگ ذوالفقار او
 

غریق موج خون گشته ركاب و مركب و راكب
  

ایا ملك حقایق را خردمند از رهت رهبر
 

ایا گنج دقایق را هنرور از درت كاسب
  

نوایی این پریشان را كه بی برگ است و تو منعم
 

عطایی این ثناخوان را كه محتاج است تو واهب
  

یقین كز چاكرانت هر كه این ابیات غرّا را
 

به سمع جان و دل اصغا كند زین بنده‏ی مذنب
  

به جای سیم و زر خواهد كه دُر و گوهر افشاند
 

بر این مطبوع پُر زیور ز فیض فكرت صایب
  

از آن بحر كرم نبود عجب گر پیش حق گردد
 

شفیع جرم نااهلی كه بُد با نفس خود غاضب
  

مگر گردد زبان و طبع (لطف) از مدح و مهر تو
 

به واجب گفتنی جاری زناشایستنی تایب[10]
  

خداوندا بده توفیقِ مدح سرور غالب
 

امام هادی مطلق علی بن ابی طالب
  

امام عالی صفدر شه دنیا و دین حیدر
 

ز بعدِ مصطفی بهتر ز اهل مشرق و مغرب
  

نهال كُفر را قامع بلای ظلم را دافع
 

اساس عدل را رافع لوای شرع را ناصب
  

چو خورشیدِ جهانتاب است بر چرخ روان مطلق
 

شه مردان كه بر دُلدُل به دولت می‏شود راكب
  

بر اوراق فلك یك نكته از مدحش نمی‏گنجد
 

قلم گردد اگر اشجار و افرادِ جهان كاتب
  

كند رجم شیاطین تیرِ شاه دین زهی قدرت
 

مگر شد جوهر تیغش شهاب لامع ثاقب
  

علی عالی القدر است و شاه عالم بالا
 

چه گویم من جنابی را كه جبریلش بود حاجب
  

برای حشمتِ حیدر دو نوبت بازگشته خور
 

زهی رفعت كه فرمانبر شد او را شارق و مغرب
  

برفتی پای از جا شیرِ گردون را ز ضرب او
 

گشادی در غذا شیر خدا چون بازوی ضارب
  

به حرب و ضرب بهرِ نصرتش آمد ملك بیرون
 

به اعدا در مصاف آن دم كه شاه دین شود حارب
  

ادای طاعتش را فرض گویند اهل سنّت هم
 

چو مهر حیدر كرّار باشد جمله را واجب
  

حدیث «اَنتَ منّی» قُربتش را می‏شود موجب
 

بیانِ «لَحمَكَ لَحمی» جدایی را شود سالب
  

ولی‏ اللَّه ز نورِ واحد آمد با نبی اللَّه
 

بس است این حجّت ظاهر مرا بر حاضر و غایب
  

به مهر این دو، عیسی خواست روزی مایده از حق
 

ز صحن آسمانش شد دو نان چون مِهر و مَه راتب
  

به شاه غالبم تا دولتِ بیعت میسّر شد
 

چه گویم تا چه حد گردیده شوق غالبم غالب
  

نموده توبه بر دستش به «حمد اللَّه والمنّه»
 

كه بر دستِ شهنشاه ولایت گشته‏ام تایب
  

به خاك تیره خصم بادپیما با جهنّم شد
 

چه سودش آب چشم این دم میانِ آتشِ لاهب
  

تمام مُلك معنی را تو مالك گشته‏ا‏ی شاها
 

به صورت گر ولایت‏ها تصرّف می‏كند غاصب
  

پس از اقرار انكارِ غنیمان محض تلبیس است
 

ز حیله مدّعی گوید در اقرار خودم كاذب
  

كشد تیغ تو چون آهن ربا دشمن به سوی خود
 

غلط كردم كه اژدرهاست دارد قوّه‏ی جاذب
  

سزاوار امامت كیست بعد از مصطفی جز تو
 

تویی او را وصی و ابن عمّ و یاور و نایب
  

ز تو ارشادِ هر سالكِ تویی برهان هر ناسك
 

ولایت را تویی مالِك ممالك را تویی صاحب
  

تو در باغ جنان ساقی، محبّان را ز مشتاقی
 

فراق از جنّتِ باقی، وصالت را به جان طالب
  

كرامات و مقاماتِ تو می‏گفتند پیش از تو
 

گهی زاهد گهی عابد گهی كاهن گهی راهب
  

هنرهای تو ناید در حساب ای آفتاب دین
 

اگر هر ذرّه از ذرّات گردد در جهان حاسب
  

تولاّی تو دارم من تبرّا كرده از دشمن
 

به حمدِ خالق ذوالمن كه من هستم از این خائب
  

مرا مستیِ عشقت تا ابد همراه خواهد بود
 

چو در خُمخانه‏ی تو بودم از روز ازل شارب
  

چنان ابكار معنی را به مدحت زینتی دادم
 

كه مِهرت مَهر این ابكار زیبا می‏كند حاطب
  

بحمد اللَّه موفّق گشتم این ابیاتِ زیبا را
 

ز شعر همگنان بگذشته‏ام از فكرت صائب
  

صله وصل تو می‏خواهم نه سیم و زر چو دیگرها
 

چو دین باشد بحمد اللَّه به دنیا نیستم راغب
  

اگر جان حایل وصل است قاضی را همی ماند
 

طلب جز وصل تو نبود به حقِ طالب الغالب
  

ندارم جز تو مقصودی نباشد جز تو مطلوبی
 

چو تو دارم همه دارم به عون حضرت واهب
  

همیشه دوستدارانت به اقبالِ ازل فایض
 

مؤید دشمنانت در عقوبت خاسر و خایب[12]
  

سزاوار امامت در تمام مشرق و مغرب
 

نمی‏بینم كسی غیر از علی ابن ابی طالب
  

امیر عرصه دنیا هژبر بیشه هیجا
 

چراغ یثرب و بطحا امام مشرق و مغرب
  

به جنب علم او جاهل اگر نادان اگر دانا
 

به زخم تیغ او مجروح اگر مغلوب اگر غالب
  

ایا شاهی كه بود از خاك پایت عرش را افسر
 

هنوز از بدو فطرت طینت آدم گل لازب
  

گلوی خصم را با آب تیغت رغبتی صادق
 

فروغ صبح را با نور رایت شهرتی كاذب
  

تفّوق را تویی فایق به ذات مدرك المالك
 

تفضّل را تویی لایق به حق طالب الغالب
  

خلایق را تویی رهبر قبایل را تویی سرور
 

امامت را تویی درخور ولایت را تویی صاحب
  

ولایت را تویی هم شاه و هم والا و هم والی
 

پیمبر را تویی هم یار و هم فرزند و هم نایب
  

علم افراخت خصمت بهر كین چون بولهب اما
 

برای خود علم‏ها نصب كرد از آتش لاهب
  

زهی طوف حریمت واصلان را برترین مایه
 

خهی قرب جنابت قدسیان را بهترین منصب
  

سمند دلدل آثار شجاعت را تویی فارس
 

براق برق رفتار جلادت را تویی راكب
  

پیمبر گفت كاسب را حبیب الله به آن معنی
 

كه محبوب حق آمد هر كه شد مهر تو را كاسب
  

به نان جو قناعت كردنت را گر بدانستی
 

به گندم در بهشت عدن آدم كی شدی راغب
  

به اثبات دلایل حكم قرآن را تویی مثبت
 

به اعجاب خلایق رسم ایمان را تویی موجب
  

قلم چون رفته بر خذلان بدخواه تو در مبدا
 

چه خاصیت دهد هر چند باشد وحی را كاتب
  

ولای پنج فرق آن طاعت است اهل تولّا را
 

كه آمد چون نماز پنج وقت از امر حق واجب
  

چو اهل ضرب و قسمت ذوالفقارت كرد دشمن را
 

دو بخشِ راست تا كوپال مركب از كف ضارب
  

دم تیغ تو گویا جذبه‏ی فتح و ظفر دارد
 

چو آن ثعبان كه دارد در كف خود قوّت جاذب
  

بداندیش تو را منكوب می‏بینم از آن روزی
 

كه از روی شرف دادت پیمبر جای بر منكب
  

پس از صد قرن قوت جان ما از علم توست آری
 

تعجّب نیست از خوان كریمان قسمتی غایب
  

من آن گویم كه با پیغمبر از یك نور مخلوقی
 

چرا گویم از آن جانب حدیثی یا از این جانب
  

چو قول «لحمك لحمی» حدیث مصطفی آمد
 

تأمل كی كند در فرق نسبت فكرت صایب
  

علی اكرم علی امجد علی اشرف علی اسعد
 

علی مقصود هر مقصد علی مطلوب هر طالب
  

خضر خورد آب حیوان و تو آب از ناف پیغمبر
 

از آن شارب تفاوت‏هاست اما تا بدین شارب
  

تو آن خورشید ایمانی كه از بهر نماز تو
 

به حكم طبع شاه شرق نتواند شدن غارب
  

اگر دیدی اشارت گونه‏ای زان گوشه‏ی ابرو
 

شدی بر آستانت سال‏ها روح الامین حاجب
  

شهنشاها مناقب گفتنت اولی است آن كس را
 

كه باشد صاحب طبع بلند و فكرت ثاقب
  

به لطف معنی الفاظ مناسب را بود جامع
 

به حسن لفظ ابكار معانی را بود خاطب
  

زمانند حدیث بی‏نصیبی زین همه دانش
 

به فكر عاقبت مخطی به كار آخرت مذنب
  

ز ارباب یقین مُعرض ز بُعد عقل و دین مفلس
 

به انواع ریا منعم به افعال خطا خاطب
  

به امید شفاعت لیك دست حاجت خود را
 

زدم در دامن مدحت كه بودم خاسر و خایب
  

امید از توست ما را نی ز زُهد و توبه و تقوا
 

از آن معنی كه در غیب است حال فاسق و تایب
  

الا تا مدبر و مقبل به حكم ایزدی باشد
 

یكی محروم و دیگر یك غریق نعمت واهب
  

به اقبال ازل بادا نكوخواه تو مستسعد
 

به ادبار ابد بادا بداندیش تو مستوجب[14]
  

به نور دانش آمد رهنمای حاضر و غایب
 

جهانِ صورت و معنی علی ابن ابی طالب
  

امیر كشور دانش كه بود از حكمت و عصمت
 

خدا را صاحب اسرار و نبی اللّه را نائب
  

شهنشاهی كه در دیوان جاهش منشیِ فطرت
 

به حكم نافذش بر صفحه‏ی تقدیر شد كاتب
  

درون بارگاه قصر جاهش عقل كل، خادم
 

به درگاه حریم حرمتش روح الامین، حاجب
  

به مهرش صبح روشن دل شفق نورانی از رویش
 

تعالی اللّه چنین باید امام مشرق و مغرب
  

نبودی آبرو گر خاك را از ابر احسانش
 

نگشتی طینت آدم، مخمّر از گل لازب
  

سكندر بی‏خبر بود از زَلال چشمه‏ی مهرش
 

كه شد سرگشته در ظلمت به آب زندگی راغب
  

چو دستش مظهر سرّ یداللّه بود از آن آمد
 

به زور بازوی خیبرگشا بر انس و جان غالب
  

اگر مجذوب خواهی خویش را در بحر عرفانش
 

قدم نه از سر اخلاص كان بحری است بس جاذب
  

مگردان روی از گرد رهش گر آرزو داری
 

كه چون خورشید بارد نور از روی تو هر جانب
  

به عالم تا سرافرازی كند بر مسند عزت
 

نبی اللّه در بیت اللهش جا داد بر منكب
  

اگر خاصیت گرد رهش را مهر دانستی
 

نگشتی از پی اكسیر در مغرب زمین غارب
  

نبودی گر فروغ آفتاب طلعتش بودی
 

همه ذرات عالم در حجاب نیستی غایب
  

اَیا شاهی كه از یمن قدوم عرش فرسایت
 

شرف دارد بر آب خضر خاك مكّه و یثرب
  

فروغ مهر پیش نور رای عالم آرایت
 

بود چون پیش نور او فروغ كوكب ثاقب
  

چو نوح از موج خیز بحر غم فارغ نشست آن كس
 

كه آمد زورق مهر تو و آل تو را طالب
  

به سوی كعبه‏ی اهل صفا آن پاك مذهب را
 

سعادت رهنمون آمد كه در راه تو شد ذاهب
  

مدام از آتش بغض تو سوزد جان بدخواهت
 

خلاصی بولهب را كی بود از دوزخ لاهب
  

بحمداللّه كه هست از آتش غم دشمن جاهت
 

درون چاه محنت هم چو مغز استخوان ذائب
  

منافق را ز فكر حدّت تیغ عدو سوزت
 

دماغ عیش سوزان است و اشك از دیدها ساكب
  

زهی فرخنده اقبالی كه اكسیر سعادت را
 

زگرد كیمیا خاصیت راه تو شد كاسب
  

غباری كز طریق كعبه‏ی كوی تو برخیزد
 

به چشم اهل دید آید سحاب رحمت واجب
  

نبودی در جهانگیری اگر مهر از تو مستظهر
 

اساس حصن‏گردون را به‏یك شب چون شدی‏ ناقب
  

روان سازد پی خونریز اعدای تو از انجم
 

قضا سوی كمینگاه حوادث هر سحر موكب
  

برآرد رُمح برّاق تو دود از پیكر دشمن
 

شوی بر باد پای برق رو چون روز كین راكب
  

تویی شاها كه در هیجا تو را باشد ید بیضا
 

به تیغ اژدها آسا به اعدا چون شوی حارب
  

جز از تو با تن تنها كه گشت از روی استیلا
 

لوای شرع را ناصب بنای ظلم را مخرب
  

كلامت گوهر مكنون مقامت برتر از گردون
 

غلامت صد چو اَفریدون زهی رفعت زهی منصِب
  

معارف را تویی عارف حقایق را تویی كاشف
 

دقایق را تویی واقف به نور فكرت صائب
  

شراب شوق را تا ساقی خمخانه‏ی وحدت
 

به سرمستان بزم عشق باشد دم به دم واهب
  

چو «صدقی» از میِ ‏شوق تو هوشیاری مباد آن را
 

كه در بزم الست از ساغر توحید شد شارب[16]
  

وجه برات شام بر اختر نوشته‏اند
 

اموال زنگ بر شه خاور نوشته‏اند
  

مستوفیان خسرو كشورگشای هند
 

بر باختر مواجب لشكر نوشته‏اند
  

در باب ظلمت آنچه خضر نقل كرده است
 

بر گرد بارگاه سكندر نوشته‏اند
  

مرسوم[18]  روزنامه‏ی خورشید خاوری
 

بر كارنامه‏ی مه انور نوشته‏اند
  

دیوانیان عالم علوی به مشك ناب
 

«واللیل» بر حواشی دفتر نوشته‏اند
  

كتّابیانِ رقعه نویسِ سواد شام
 

«والنجم» بر صحایف اخضر نوشته‏اند
  

بر گرد روی شاهد مشکین عذار چرخ
 

از شب خط سیاه معنبر نوشته‏اند[19]
  

دانی كه چیست آنكه خطیبان آسمان
 

كآن را بر این كتابه به عنبر نوشته‏اند[20]
  

یك نكته از مكارم اخلاق مرتضی است
 

بر طرف هفت پایه منبر نوشته‏اند
  

در معنی فضیلت داماد مصطفی
 

پیران هفت زاویه محضر نوشته‏اند
  

منظومه‏ی محبّت زهرا و آل او
 

بر خاطر كواكب ازهر نوشته‏اند
  

دوشیزگان پرده نشین حریم قدس
 

نام بتول بر سر معجر نوشته‏اند
  

انجم كلام مرتضوی را ز راه یمن
 

بر گرد این رواق مدوّر نوشته‏اند
  

بر هفت هیكل فلكی هر دعا كه هست
 

آن از زبان خواجه[21]  قنبر نوشته‏اند
  

آن آیتی كه نقش طوامیر نصرت است
 

بر رایت كشنده‏ی عنتر نوشته‏اند
  

رمزی كه در مطاوی طومار كبریاست
 

بر نام اهل‏بیت پیمبر نوشته‏اند
  

وصف خدنگ چار پر جان شكار او
 

مرغان معنوی همه بر پر نوشته‏اند
  

نعتش نظاره كن كه رهابین عیسوی
 

بهر شرف بر افسر قیصر نوشته‏اند
  

نامش نگر كه قلعه نشینان موسوی
 

بهر [22] گشاد بر در خیبر نوشته‏اند
  

از دست و پنجه اسد اللَّه كنایتی است
 

حرفی كه بر جبین غضنفر نوشته‏اند
  

القاب عالیش ز پی اكتساب قدر
 

بر سقف چار صفحه شش در نوشته‏اند
  

بابی است از فضایل او هر چار فصل
 

كاین هفت پیر كهنه معمّر نوشته‏اند
  

آیات مخبر [23] آنكه نبی را برادر است
 

اجرام بر رواق پُر اختر نوشته‏اند[24]
  

نقشش به بارگاه ملك در كشیده‏اند
 

مدحش به بارگاه فلك بر نوشته‏اند
  

مه پیكران طاق زبرجد محامدش
 

بر فرق نه نطاق[25]  دو پیكر نوشته‏اند
  

لشكر كشان عالم جان نام دلدلش
 

بر كوهه‏های زین تكاور نوشته‏اند
  

خنجر كشان صف شكن خوان[26]  مهر او
 

بر آفتاب نعل تكاور[27]  نوشته‏اند
  

صنعت گران چرخ به زر وصف ذوالفقار
 

بر تیغ خور نوشته و درخور نوشته‏اند
  

ذكر غبار درگه آن میر هاشمی
 

شاهان سرفراز بر افسر نوشته‏اند
  

در گوش ما مدایح شبّیر خوانده‏اند
 

بر جان ما مناقب شبّر نوشته‏اند
  

ادرار[28]  ما كه دیده رساندی به خون دل
 

امسال بر ولایت حیدر نوشته‏اند
  

آن كس كه سر فدای هوای علی نكرد
 

یارب ز حادثات چه بر سر نوشته‏اند
  

این بس كه هفت كشور گردون به یك نفس
 

مردان راه او به قدم در نوشته‏اند
  

اشعار من كه مادح اولاد حیدرم
 

هم بهر مشق كرده و هم بر نوشته‏اند
  

روحانیان[29]  حدیث روان بخش عذب من
 

در روضه بر حوالی كوثر نوشته‏اند
  

عمّانیان حكایت بحرین چشم من
 

در دل مآب دیده گوهر نوشته‏اند
  

از شوق مدحتش سخنم ساكنان مصر
 

بر كوزه‏ی نبات به شكّر نوشته‏اند
  

چون است كز حوادث دوران روزگار
 

هر دم به نام من غم دیگر نوشته‏اند
  

دردی كه در دفاتر تقدیر مثبت است
 

گویی ز بهر این دل غمخور نوشته‏اند
  

مستان بزمگاه افق نظم اشك من
 

در جام زر به باده احمر نوشته‏اند
  

دردی كشان به دیده من ماجرای خویش
 

وقت صبوح بر لب ساغر نوشته‏اند[30]
  

شادم بدین كه در صفحات عقیدتم
 

شرح خلوص آن شه صفدر نوشته‏اند
  

كرّوبیان ستایش افكار  خاطرم[31]
 

بر دیده‏های روشن اظهر  نوشته‏اند[32]
  

زینهار! غم مخور كه بر اوراق سرمدی
 

بهر تو تحفه‏هایی موفّر نوشته‏اند[33]
  

خواجو كمال نامه‏ی مستان حیدری
 

بر جان عارفان قلندر نوشته‏اند[34]
  

روزی كه لوح صفحه‏ی اخضر نوشته‏اند
 

طغرا به نام احمد و حیدر نوشته‏اند
  

مستوفیانِ عالم بالا به كِلك صنع
 

نام علی بر اوّل دفتر نوشته‏اند
  

وجه برات تیغ شه كامیاب را
 

بر فرق كافرانِ مكدّر نوشته‏اند
  

اسرار لوح راز ازل كاتبان قدس
 

گویا ز لفظِ خواجه‏ی قنبر نوشته‏اند
  

یاجوج كفر تا نكند شهر دین خراب
 

احفاظِ آن به حیدرِ صفدر نوشته‏اند
  

تعریف گرز و تیغ خداوند ذوالفقار
 

صد ره فزون ز سدّ سكندر نوشته‏اند
  

مضمونِ «لا فتی» به فلك منشیانِ چرخ
 

در وصف تیغ و بازوی حیدر نوشته‏اند
  

از لفظِ دُر نثار نبی میر نحل را
 

بن عمّ و جانشین و برادر نوشته‏اند
  

نیروی بال‏های ملایك ز نام او است
 

نامش از آن سبب همه بر پر نوشته‏اند
  

بشنو حدیث «لحمك لحمی» كه شاه را
 

با حضرت رسول برابر نوشته‏اند
  

شرحی كه تیغ بر جبله راند مرتضی
 

از نطق جبرئیل ثناگر نوشته‏اند
  

نادی كه جبرئیل امین خواند بر نبی
 

منشور بهر فاتح خیبر نوشته‏اند
  

تا خادمی مهدِ شبّیر و شبّر كند
 

جبریل را چو خادم و چاكر نوشته‏اند
  

ز آثار قهر حیدر كرّار شمّه‏ای
 

بر صفحه‏ی جبین غضنفر نوشته‏اند
  

بر دست دلدل از مه و سیاره بست نعل
 

بر آفتاب نعل بهادر نوشته‏اند
  

اوصاف رمح زهره شكاف تو یا علی
 

بر میل خودِ خسرو خاور نوشته‏اند
  

تیغ نهنگ وضع تو را طعمه روز حرب
 

از ران عمرو و گردن عنتر نوشته‏اند
  

منشور سیر دلدلت ای شهسوار دین
 

بر جبهه‏ی براق پیمبر نوشته‏اند
  

شاهان هفت مسند اقلیم خویش را
 

در بارگاه قدر تو چاكر نوشته‏اند
  

خطّ غلامی خدم قنبر تو را
 

بر ترك تاج تارك قیصر نوشته‏اند
  

تنها نه در زمین كرمت اشتهار یافت
 

در آسمان به جود تو محضر نوشته‏اند
  

منظر نشین عالم جانی و قدسیان
 

عرشت كمینه پایه‏ی منظر نوشته‏اند
  

حوران ز بهرِ خدمت خیر النّسا مدام
 

جاروب مژه بر قدم از سر نوشته‏اند
  

غلمان پی نثار حسین از میانِ جان
 

خطّی به چشم از دُر و گوهر نوشته‏اند
  

شاهی كه كربلاش محلّ شهادت است
 

كاو را شهید عرصه‏ی اكبر نوشته‏اند
  

زین العباد آدم اولادِ مرتضی
 

نامش امام و سید و سرور نوشته‏اند
  

فرزندِ وی محمد باقر كه نام او
 

از قدر همچو نام پیمبر نوشته‏اند
  

والی شهر دین ز پی باب جعفر است
 

كِش بحرِ علم و معدن گوهر نوشته‏اند
  

موسی كاظم آنكه ز نیروی جسم خویش
 

كاو را محبّ خالق اكبر نوشته‏اند
  

بر آسمانِ فضل و شرف از علوّ قدر
 

نام علی موسی جعفر نوشته‏اند
  

وارث به تاج و تخت امامت محمّد است
 

كالقاب او تقی مطهّر نوشته‏اند
  

نقدِ تقی علی نقی شاه اولیا
 

كِش نور چشم شیعه‏ی حیدر نوشته‏اند
  

شاه ظفر پناه حسن كز شجاعتش
 

انجم ورا لقب شه عسكر نوشته‏اند
  

سلطان دین محمّدِ مهدی كه طاعتش
 

بر خلق چون نماز مقرّر نوشته‏اند
  

تا راه راست را بنماید به اهل دین
 

او را امام و هادی و رهبر نوشته‏اند
  

یا رب به حقّ جمله امامان راست قول
 

كآن جمله را شفیع به محشر نوشته‏اند
  

یا رب به حقّ چهارده معصوم پاك دین
 

كاوصافشان ذكی و مطهّر نوشته‏اند
  

یا رب به حقّ آیت رحمت كز آسمان
 

در باب هر فقیر و توانگر نوشته‏اند
  

كز لطف دركشی خطِ بطلان به نامه‏ام
 

جرمم اگرچه بی حد و بی مر نوشته‏اند
  

شادم ز بخت خویش «غباری» كه بنده را
 

از بندگان خواجه‏ی قنبر نوشته‏اند
  

نام علی به نقدِ دلم از رهِ مثل
 

چون نقش سكّه‏ای است كه بر زر نوشته‏اند
  

مدّاح مرتضی‏ام و از شربت طهور
 

انعام من به ساقی كوثر نوشته‏اند[36]
  

آنها كه مدح آل پیمبر نوشته‏اند
 

القاب شاه بر سرِ دفتر نوشته‏اند
  

آیاتِ نصرِ لم یزل و فتح لا یزال
 

بر ذوالفقارِ حیدرِ صفدر نوشته‏اند
  

خطّی كه در سیاهی آن آب زندگی است
 

بر دور جام ساقی كوثر نوشته‏اند
  

حقّا كه بر كتابه‏ی درگاه كبریا
 

نام كننده‏ی در خیبر نوشته‏اند
  

افلاكیان حواشی قصر جلال او
 

بر دور نُه رواقِ مدوّر نوشته‏اند
  

طغرای آلِ مرتضوی را به آب زر
 

بر لاجوردِ طارم اخضر نوشته‏اند
  

در وصف نعل دلدل زرّین لجام او
 

مهرِ منیر و ماهِ منوّر نوشته‏اند
  

حوران روضه وصف علم‏های فتح او
 

بر تخته‏های سرو و صنوبر نوشته‏اند
  

تعریف طوق فاخته‏ی باغ دولتش
 

طاووس را به حلقه‏ی شهپر نوشته‏اند
  

آن اختران كه والی شام‏اند مدح او
 

بر دور شامیانه به عنبر نوشته‏اند
  

ذكر غبار خاك در بوتراب را
 

بر قصر پیش دیده‏ی قیصر نوشته‏اند
  

آغاز صبح دولتِ بی انتهاش را
 

بالای روزنامه‏ی محشر نوشته‏اند
  

در «لافتی» محامد كرّار خوانده‏اند
 

در «هل اتی» مناقب حیدر نوشته‏اند
  

بر صفحه‏ی وجود پس از میم مصطفی
 

عین علی است كز همه برتر نوشته‏اند
  

آبا و امهات نسب نامه‏ی رسول
 

عم زاده را به جای برادر نوشته‏اند
  

نقش نبی و ذاتِ ولی را به كلك صدق
 

سید رقم كشیده و سرور نوشته‏اند
  

در مرغزار مردی آن شاه شیر دل
 

یك صید را هزار غضنفر نوشته‏اند
  

اهل بیان به كلك و زبان وصف لشكرش
 

منصور خوانده‏اند و مظفّر نوشته‏اند
  

ذكر محامدان كه سرافراز دولت‏اند
 

شاهان مُلك بر سرِ افسر نوشته‏اند
  

نام مخالفان كه لگدكوب محنت‏اند
 

بر نعل دست و پای تكاور نوشته‏اند
  

حُكمی كه هر دو دیده‏ی خصمش بر آورند
 

بر نوك نیزه و سر خنجر نوشته‏اند
  

نظم مرا به یمن مدیحش به باغ خُلد
 

بر برگ گل به غالیه‏ی تر نوشته‏اند
  

بر صفحه‏ی عذار خط، مدحت مرا
 

حوران برای زینت و زیور نوشته‏اند
  

نظم مرا ز عین روانی به یك نفس
 

از روی صفحه خوانده و از بر نوشته‏اند
  

این خواجگی بس است «هلالی» كه بنده را
 

از بندگان خواجه قنبر نوشته‏اند
  

مزد سواد مدح مرا او دهد بلی
 

وجه برات شام بر اختر نوشته‏اند
  

چندان كه در محاوره گویند اهل فضل
 

اوراق صبح و شام تو را بر نوشته‏اند
  

چندان كه در مقابله‏ی ماه و آفتاب
 

گویند كاین دو صفحه برابر نوشته‏اند
  

ممدود باد نامه‏ی شرح ظهور او
 

كاین نامه را به خامه‏ی اظهر نوشته‏اند[38]
  

از زر خطی كه بر لب ساغر نوشته‏اند
 

وصف كمالِ ساقی كوثر نوشته‏اند
  

سردفترِ وجود كه مستوفیان صنع
 

نامش ز قدر بر سر دفتر نوشته‏اند
  

خیل ملك چو حرز برای فراغ بال
 

بر بال و پر مناقب حیدر نوشته‏اند
  

آن فتح نامه‏ها كه گشادِ دو كون از اوست
 

بر ذوالفقار حیدر صفدر نوشته‏اند
  

گاهی درِ مدینه‏ی علمش نهاده نام
 

گاهش كننده‏ی درِ خیبر نوشته‏اند
  

گاهش امینِ مسجد و محراب گفته‏اند
 

گاهش امیرِ مسند و منبر نوشته‏اند
  

او بوده با نبی شب معراج هم زبان
 

این حرف از زبان پیمبر نوشته‏اند
  

یك حرفِ نام اوست كه او را كتابه‏ای
 

بر نُه رواق طارم شش در نوشته‏اند
  

اوصاف نعل دلدل او با خطِ غبار
 

خورشید و ماه بر ورق زر نوشته‏اند
  

بر صفحه‏ی جمال به گیسوی عنبرین
 

غلمان خطِ غلامی حیدر نوشته‏اند
  

بال ملك كه صفحه‏ی مسطر كشیده است
 

سطری ز مدح شاه به هر پر نوشته‏اند
  

با مصطفی كسی كه برادر بود علی است
 

در اصل هر دو را چو برابر نوشته‏اند
  

آنها كه وصف گوهر آن هر دو خوانده‏اند
 

از یك صدف ظهور دو گوهر نوشته‏اند
  

این را قسیم جنّت و دوزخ نهاده‏اند
 

وآن را شفیع و قاضی محشر نوشته‏اند
  

آن را نبی به شقّ قمر خوانده‏اند خلق
 

این را ولیّ خالق اكبر نوشته‏اند
  

این را خطیب منبر افلاك گفته‏اند
 

آن را حبیب حضرتِ داور نوشته‏اند
  

آن را به گاه معجزه منصور گفته‏اند
 

وین را به روز جنگ مظفّر نوشته‏اند
  

از بعدِ مصطفای معلّی و مرتضی
 

سبطین را امام مطهّر نوشته‏اند
  

وصف جمال این دو چراغ بتول را
 

چون مهر و مه منوّر و انور نوشته‏اند
  

بر روی لوح صورت شبّیر كرده نقش
 

بر شهپر ملایكه شبّر نوشته‏اند
  

بر لوح سینه و دل و جانِ موالیان
 

زین العباد و باقر و جعفر نوشته‏اند
  

موسی كاظم آنكه رسوم اطاعتش
 

بر جنّ و اِنس روشن و مضمر نوشته‏اند
  

سلطان هشتم است كه از هفتم آسمان
 

او را مقام و مرتبه برتر نوشته‏اند
  

آزاده‏ای كه قدر تقی و نقی شناخت
 

او را ز خیل لشكر عسكر نوشته‏اند
  

مهدی است حیّ و قایم تا موعد قیام
 

او را امین و هادی و رهبر نوشته‏اند
  

این هفت پیر چرخ كه كتّاب سبعه‏اند
 

چون خود بر این صحایف اخضر نوشته‏اند
  

در مرتبه ز خادم این هشت و چهار تن
 

خود را هزار مرتبه كمتر نوشته‏اند
  

آن را كه مهر حیدر و اولاد بوده است
 

چون قدسیانش طاهر و اطهر نوشته‏اند
  

این نامه‏ها كه ثبت شده بهر دشمنان
 

بر روسیاهی همه محضر نوشته‏اند
  

نتوان به اسم خواند علی را خدا
 

ولی او را سمیّ خالق اكبر نوشته‏اند
  

در لشكری كه نور علی پیشرو بود
 

خورشید را سپاهی لشكر نوشته‏اند
  

او خود نبی نبود ولی از كمالِ او
 

چون قتل مرّه معجزه بی مر نوشته‏اند
  

احوال جنگِ بربر و اوضاع جمجمه
 

بر بحر نقش كرده و بر بر نوشته‏اند
  

شیران نهند سر به سجودِ سگان او
 

این حرف بر جبین غضنفر نوشته‏اند
  

شاها تویی كه منقبت نعل دُلدُلت
 

بر تاج سروران پی زیور نوشته‏اند
  

سر خطِّ بندگی تو و اهلِ بیت تو
 

بر پیش طاق كسری و قیصر نوشته‏اند
  

مشّائیان ز راه كُتب رفته راه تو
 

اشراقیان صفاتِ تو از بر نوشته‏اند
  

شاها ز روی قدر غلام سگ تو ر
 

مولای خلق و والی كشور نوشته‏اند
  

آن معتقد منم كه سگان تو بیشتر
 

نامم ز قدر بنده‏ای كمتر نوشته‏اند
  

شعر من است آنكه ز وصفت به كلك زر
 

بر روی ماه و دیده‏ی اختر نوشته‏اند
  

شعر مرا ز مهرِ تو بر صفحه‏ی جمال
 

گل عارضان به خطِّ معنبر نوشته‏اند
  

از شعر من روایح بویت شنیده‏اند
 

زان مشكبوی و غالیه پرور نوشته‏اند
  

خواجو نیم كه گویم ادرار بنده را
 

امسال بر ولایت حیدر نوشته‏اند
  

چل سال شد كه روزی هر روزه‏ی مرا
 

بر مطبخ نوال تو یكسر نوشته‏اند
  

شاها مدایح تو در این بحر و قافیه
 

بسیار شاعرانِ سخنور نوشته‏اند
  

در شعر گرچه كمترم از دیگران ولی
 

بر جان من عقیده‏ی دیگر نوشته‏اند
  

از روی لطف در كمی «حیرتی» مبین
 

چون تحفه‏ی حقیر محقّر نوشته‏اند[40]
  

خطّی كه خلق را همه بر سر نوشته‏اند
 

در بندگی خواجه‏ی قنبر نوشته‏اند
  

خورشید نقطه‏ای بود از فای صفدرش
 

آنجا كه نام حیدر صفدر نوشته‏اند
  

لب تشنگان بادیه پیمای عالمیم
 

ما را مدد ز ساقی كوثر نوشته‏اند
  

وصف شهنشهی كه بود چرخ چاكرش
 

بر دور این سپهر مدوّر نوشته‏اند
  

مستوفیان درگه قدرش ز احترام
 

وجه برات شام بر اختر نوشته‏اند
  

بهر رسوم دادن لشكر كشان او
 

اموال زنگ بر شه خاور نوشته‏اند
  

تنها نه رزق «خواجو» و روزی «حیرتی»
 

هر ساله بر ولایت حیدر نوشته‏اند
  

رزق همه ز روز ازل تا شب ابد
 

بر مطبخ وصیّ پیمبر نوشته‏اند
  

شاها تویی كه سجده نمودن به طاعتت
 

بر فرق اهل دهر سراسر نوشته‏اند
  

آنی كه كاتبان قضا در دم نخست
 

اصل تو با رسول برابر نوشته‏اند
  

ذاتِ تو را ز روز ازل تا شب ابد
 

بر هرچه هست مهتر و سرور نوشته‏اند
  

آنان كه در جهان سخن خواجگی كنند
 

خود را ز بندگان تو كمتر نوشته‏اند
  

آن كاو نمی‏كند به تو اقرار بندگی
 

او را ز كافران مقرّر نوشته‏اند
  

كی در دل عدوی تو نامت رقم شود
 

گر صد هزار بار مكرر نوشته‏اند
  

دست تو را كننده‏ی خیبر گرفته‏اند
 

تیغ تو را كشنده‏ی عنتر نوشته‏اند
  

ره را كجا به كعبه‏ی مقصود می‏برد
 

آن رهروی كه غیر تو رهبر نوشته‏اند
  

آن راستان كه راه به مقصد رسانده‏اند
 

خود را بر آستان تو چاكر نوشته‏اند
  

از مهر و ماهِ روی تو تابنده روز و شب
 

خورشید و ماه را كه منوّر نوشته‏اند
  

در زیر حكم خویش گدایان درگهت
 

از شرق تا به غرب مسخّر نوشته‏اند
  

از بهر استقامتِ این كاخ زرنگار
 

نام تو را به خطِّ معنبر نوشته‏اند
  

نبود به غیر وصف تو بر لوح كاینات
 

وصف تو را هنوز محقّر نوشته‏اند
  

ز آن رو كه جای در حرم كبریا كنند
 

نام تو را ملایكه بر پر نوشته‏اند
  

نام مرا ز مدح تو شاها سخنوران
 

بر صفحه‏ی زمانه سخنور نوشته‏اند
  

مدّاح ذات تو است «دعایی» از آن جهت
 

از ناقصیش جمله مطهّر نوشته‏اند
  

در دفتری كه ذكر شده نام مادحانت
 

نام مرا ز جمله فروتر نوشته‏اند
  

لیكن در این قصیده كه گفتم سخنوران
 

بگرفته‏اند خامه و بر سر نوشته‏اند
  

در دفتری كه ثبت شده نام اولیا
 

نامت ز قدر بر سر دفتر نوشته‏اند
  

یا رب به حقّ نام تو كز قدر كاتبان
 

سرور به حكم ایزد اكبر نوشته‏اند
  

كز معصیت به حشر نگردانی‏ام ذلیل
 

كآن كس تویی كه حاكم محشر نوشته‏اند[42]