۴۷۳۷
۰
۱۳۸۶/۱۰/۱۸

اسناد قاجاري در مجمع الذخائر اسلامي در قم

پدیدآور: سيد صادق حسيني اشکوري

خلاصه

کتاب اسناد قاجاري توسط دارالذخائر در دست انتشار است. در اينجا فهرستي از گزيده اين اسناد را تقديم مي کنيم.

 

مجمع الذخائر اسلامی تاکنون مجلدات زیادی حاوی فهرست نسخه های خطی کتابخانه های شهرستانها اعم از شخصی و عمومی منتشر کرده است. در کنار آن چندین مجلد از اسناد را نیز که حاوی اسناد مهمی از دوره قاجاری است منتشر نموده است. مجموعه حاضر که در دست چاپ است حاوی اسناد فراوانی است که در مجمع نگهداری می شود. فهرستی از گزیده این اسناد را برای آشنایی بیشتر با این مجموعه در اینجا خدمت دوستداران تقدیم می کنیم.

 

1 . فرمان فتحعلى شاه قاجار در خصوص استمرار حكمرانى بلوك النجان و لنجان ( اصفهان ) به ميرزا صالح ( ص 36 )<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

2 . خلعت دهى ناصر الدين شاه قاجار يك ثوب جبه كرمانى را به رحيم خان بيگلربيگىِ اصفهان ( بزرگ كدخدايان ) به واسطه ظل السلطان ، صفر 1295 هـ ق ( ص 37 )

3 . دستور ناصرالدين شاه قاجار به ميرزا محمد قوام الدوله پيشكار اصفهان در خصوص سفارش رحيم خان مباشر گمرك دارالسلطنه اصفهان ، ربيع الاول 1279 هـ ق ( ص 38 )

4 . قدغن كردن ناصرالدين شاه كشتن گوسفندان بدون داغ را در دستورى به سلطان حسين ميرزا حكمران اصفهان ( فرزند ناصرالدين شاه ) و ميرزا فضل الله خان رئيس نظام ، ذى قعده 1279 هـ ق ( ص 39 )

5 . دستور اكيد ناصرالدين شاه به ميرزا فتحعلى خان صاحب ديوان حكمران اصفهان جهت جلوگيرى از سوء استفاده تجار و كسبه اصفهان در فرار از پرداخت گمرك و ماليات ، محرم الحرام 1286 هـ ق ( ص 40 )

6 . فرمان ناصر الدين شاه در خصوص اجاره پنج ساله گمركات اصفهان ، تصريح به نام سلطانحسين ميرزا حكمران اصفهان (فرزند وى) ، ذى قعده 1279 هـ ق (ص41)

7 . برقرارى مواجب براى ميرزا محمد على اصفهانى وزير سابق بلوك لنجان ( اصفهان ) از طرف فتحعلى شاه در زمان حكمرانى سلطان محمد ميرزا بر اصفهان ، رمضان المبارك 1241 هـ ق ( ص 42 )

8 . برقرارى مواجب براى ميرزا محمدعلى ولد مرحوم ميرزا زين العابدين ( وزير لنجان ) و ميرزا صالح ولد مرحوم ميرزا طاهر از طرف فتحعلى شاه قاجار ، رمضان المبارك 1230 هـ ق ( ص 43 )

9 . عريضه حاجى محمدحسين خان بيگلربيگىِ دارالسلطنه اصفهان حضور فتحعلى شاه قاجار جهت تعويض مزروعى به مواجب ، و دستور شاه ، رمضان المبارك 1214 هـ ق ( ص 44 )

10 . دستور ناصرالدين شاه در خصوص كم كردن و قسطى كردنِ ماليات نسّاجان و صبّاغان ، و دستور ترويج عمل صباغى و نساجى به سلطان حسين ميرزا حكمران اصفهان ، ذى القعده 1279 هـ ق ( ص 45 )

11 . تخصيص ناصر الدين شاه ، مواجب افزوده را جهت مؤتمن السلطان حاجى ميرزا محمد حسين ملك الكتّاب ، شوال 1300 هـ ق ( ص 46 )

30 . سفارش ناصرالدين شاه به عمويش عماد الدوله امامقلى ميرزا حكمران كرمانشاهان و نهاوند و لرستان در خصوص حسين خان ضابط اموال ديوانى ، محرم الحرام 1286 هـ ق ( ص 65 )

38 . فرمان ناصر الدين شاه قاجار در مورد ميزان ماليات قريه شعبانى از قراى فريدن (؟) اصفهان ، ذى القعده 1279 هـ ق ( ص 74 )

81 . انتصاب رحيم خان اصفهانى به عنوان غلام پيشخدمتى دربار از طرف ناصر الدين شاه قاجار ، ذى حجه 1282 هـ ق ( ص 119 )

204 . فرمان ناصر الدين شاه به ظل السلطان در خصوص مالكين قريه نجف آباد اصفهان ، جمادى الاول 1302 هـ ق با چند مهر در ظهر سند ( ص 245 )

205 . دستور برقرارى مستمرّى از طرف ناصرالدين شاه براى ميرزا محمدحسين منشى فرزند مرحوم ملك الكتّاب فراهانى ، ربيع الاول 1293 هـ ق

206 . مرحمتى ناصر الدين شاه به آقا رحيم خان اصفهانى مباشر گمركات اصفهان ، جمادى الثانى 1284 هـ ق ( ص 247 )

 

 

 

بعضی از اسناد شرعی:

12 . صلح نامه مزرعه پائين در قصبه نائين به شهادت شهود متعدد ، 27 شوال 1335 هـ ق ( ص 47 )

13 . صلح نامه مزارعى در قهپايه اصفهان ، 28 محرم الحرام 1309 هـ ق ( ص 48 )

16 . واگذارى مالكيت شش دانگ قريه شعبانى به ميرزا غلامحسين مشير ديوان ، 3 ذى القعده 1342 هـ ق ( پشت سند مهر مفاخر الملك مشهود است ) (  ش 51 )

52 . تعيين نماينده براى رفع اختلاف در ميزان محصول روستاهاى شهرك و حسام آباد ، سلخ ربيع الثانى 1318 هـ ق ( ص 90 )

83 . استفتاء از علماى اماميه در خصوص قنات مشترك و تفاصيل آن ( بدون جواب ) ( ص 122 )

84 . دين نامه خاور سلطان و رهن باغ توت در محله احمد آباد اصفهان همراه با صلح نامه ، 4 رمضان 1339 هـ ق ( ص 123 )

85 . عقد شراكت در امر تجارت با مهرهاى فراوان ، جمادى الآخر 1243 هـ ق ( ص 124 )

86 . دعوا بر سر يك باب منزل واقع در محله چال ميدان طهران ، شعبان 1270 هـ ق ( ص 125 )

87 . صلح نامه باغى در محله شمس آباد قديم اصفهان جنب مسجد حاجى عبد العظيم ، رجب 1308 هـ ق ( ص 126 )

88 . بيع نامه باغ جوزدانى ، جمادى الثانى 1184 هـ ق ( ص 127 )

89 . صلح نامه يك باب خانه در خيابان خوش قديم اصفهان از توابع عباس آباد قديم بين پدر و دو فرزندش با قيود و شروط آن ، صفر 1247 هـ ق ( ص 128 )

90 . ادعاى مالكيت مزرعه فتح آباد در هشت فرسخى نائين توسط آقا رجبعلى و حكم ديوانخانه به نفع وى و ضرر ميرزا حسين خان و ميرزا جعفر ، شعبان 1266 هـ ق ( ص 129 )

208 . سه صلح نامه مفصل فيمابين سهام الملك با غلامعلى خان در خصوص قريه يوسف آباد و . . . ; و فاطمه سلطان درباره قريه سليمان از قراى شهريار ; و خديجه سلطان درباره قريه ارقش آباد ، شب ترويه 1289 هـ ق ( ص 249 )

 

 

بعضی از نامه ها:

14 . نامه موثق الدوله به مقبل الدوله حاكم كاشان به جهت رسيدگى به وضعيت مالكيت آسياى كلانترى واقع در فين عليا ، شعبان 1314 هـ ق ( ص 50 )

18 . نامه وزارت داخله به اهالى نائين در باب شكايت از ميرزا محمد على سلطان العلماء ، 9 ذى الحجه 1324 هـ ق ( تاريخ در پشت سند درج شده ) (  ش 53 )

20 . مكاتبه محمد كاظمى خالصى در خصوص دريافت وجه خريد جو بهاره ، به منظور كشت در زياران ، 26 بهمن 1306 هـ ش ( ص 55 )

28 . مكاتبه يحيى ميرزا با ميرزا مسيح معتمد السلطان ( وزير مازندران ) جهت رسيدگى به اختلاف ملكى بابا خان نوائى و ورثه ميرزا فضل الله خان در آمل ، صفر 1296 هـ ق ( مهر بزرگ يحيى ميرزا در پشت سند حك شده است ) (ص 63)

29 . دستور معين السلطنه جهت رسيدگى به تظلم علينقى بيگ و مضروب شدن او با مهر معين السلطنه در ظهر سند ( ص 64 )

35 . نامه احوالپرسى ممهور به مهر ظل السلطان در وجه سند و مهر ملا باشى در ظهر سند ( ص 71 )

37 . نامه مختصر حشمت السلطنه به آقا ميرزا محمد از طرف امين السلطان مبنى بر عدم رجوع به ورثه حاجى مشير لشگر ، جمادى الاول 1310 هـ ق ( مهر حشمت السلطنه در ظهر سند موجود است ) ( ص 73 )

44 . نامه حسام السلطنه به حسام الملك در مورد تعديات و نيز وصول حق المرتع ايل جمور ، با اصلاحاتى كه در متن نامه انجام شده ، 1266 هـ ق ( ص 81 )

51 . مكاتبه ميرزا آقا خان صدر اعظم و پيشكار ماليه كرمان در خصوص پرداخت مواجب ورثه مرحوم محمد رضا خان ( ص 88 )

58 . نامه اقبال الملك به ميرزا مرتضى قلى خان مستوفى حاكم نائين در مورد وصول ماليات ، سال 1307 هـ ق ( ص 95 )

59 . نامه ميرزا آقا خان نورى صدر اعظم در مورد محموله نصر الله سلطان قورخانچى از دارالخلافه به محمره و معطل نشدن وى در بروجرد و رساندن بار به محمره ، 1272 هـ ق ( ص 96 )

65 . نامه ميرزا احمد خان سالار نظام درباره خريد يك تخته قالى و تعمير درشكه در اصفهان ، 1342 هـ ق ( ص 103 )

69 . نامه مشير الدوله به وزارت داخله درباره شكايت اهالى خوار از تعديات رشيد السلطان ، 1327 هـ ق ( ص 107 )

70 . نامه مشير الممالك در مورد وضعيت سبزوار و عدم انتخاب حاكم براى آنجا ، 1326 هـ ق ( ص 108 )

71 . نامه امين السلطان به حكمران يزد و مضافات در مورد رعايت احوال و آسايش ميرزا حسين خان نائينى و بستگان وى ، 1370 هـ ق ( ص 109 )

80 . نامه سهام الدوله و جواب آن توسط حسين خان آجودان باشى ( ص 118 )

126 . نامه نگار در بروجرد و خرم آباد و طهران بوده و دستور مى دهد كه دو طاقه عباى خوب برايش درست كنند ، بدون تاريخ ( ص 167 )

127 . نامه اديبانه محمد على به ميرزا حسين خان با تمثيلى از شعر عربى ، بدون تاريخ ( ص 168 )

91 . نامه صاحبديوان در خصوص مزرعه فتح آباد و ملكيت آقا رجبعلى خلف حاجى محمد حسن نائينى ، محرم 1287 هـ ق ( ص 130 )

 

اسناد شاهزادگان

17 . دستور شاهزاده نور الدهر ميرزا جهت جلوگيرى از اقدام اخلالگران قريه كلارسى به تيول سيد عبد الكريم قاضى ، ربيع الثانى 1296 هـ ق ( پشت سند مطالعه حاكم بارفروش خواسته شده است ) ( ص 52 )

25 . پرداخت طلب نصير الدوله از مرحوم شاهزاده مؤيد الدوله توسط خازنان به كفالت از مرحوم ، ماه صفر 1300 هـ ق ( ص 60 )

36 . حكم وليعهد در وصول نفقه زوجه حاجى على اكبر سردرودى كه چند سال است زوجه خود را در دار السلطنه تبريز بى كسوه و نفقه گذاشته و رفته ، جمادى الاول 1283 هـ ق ( ص 72 )

57 . حكم ظل السلطان در مورد چگونگى استفاده از آب رودخانه زاينده رود براى دو مزرعه ، سال 1319 هـ ق ( ص 94 )

60 . حكم وليعهد ( مظفر الدين ميرزا ) در مورد مالكيت قريه زرقان محال رودقات آذربايجان ، سال 1282 هـ ق ( ص 97 )

66 . حكم وليعهد مظفرالدين ميرزا به مشهدى بيك جلودار جهت رفتن به قصبه هرسين براى دريافت حق المرتع طايفه شبلى قشقايى ، 1292 هـ ق ( ص 105 )

 

چند سند مهم:

19 . فرمان تعيين ضابط و نايب از ميان اعيان و بزرگان نائين با تصريح به وجود طبقه متشرعه و صوفيه و شيخيه در آن ، ربيع الثانى 1295 هـ ق ( مهر والى در پشت سند مندرج است ) ( ص 54 )

27 . رسيد دريافت مطالبات فروغ الملك از حكيم الملك نخست وزير سابق ، 16/11/1324 هـ ش ( 62 )

31 . گزارش مقامات محلى قزوين به شاه درباره چگونگى تقسيم تخفيفات مالياتى در منطقه ( مهرهاى ذيل سند در ظهر آن حك شده ) ( ص 67 )

34 . دستور اقبال الدوله به آقا على سلطان مبنى بر اخذ تعهّد از اخلالگران قريه مياب ملكى ميرزا هدايت الله ، جمادى الاول 1291 هـ ق ( مهر اقبال الدوله در ظهر سند مندرج است ) ( ص 70 )

42 . پرداخت مواجب احتشام همايون و ديگرى از صندوق ماليه اصفهان ، مهرهاى ظهر سند نيز در ذيل آن چاپ شده است ( ص 78 )

43 . حكم مشير السلطنه وزير داخله مبنى بر موقوف بودن اخذ گمركات راهدارى اصفهان ، 6 شعبان 1326 ( ص 79 )

46 . دستور حسام السلطنه به جهت اخذ حق الارض از ايل جمور كه بناى كوچيدن دارند و تا بحال دينارى نپرداخته اند ( ص 82 )

48 . حكم صمصام السلطنه به آزادخان حسنويه و على حسين خان يوسفوند مبنى بر بازگرداندن خانوارهاى طايفه زيوه دار به محل اصلى طايفه ، 1272 هـ ق ( ص 85 )

50 . نامه نظام الملك به ميرزا حسنعلى منشى باشى درباره وضعيت نائين ( ص 87 )

61 . اشعار در مدح پاشاخان سرحددار عثمانى ( ص 98 )

68 . انتخاب وكيل براى پيگيرى امور دو نفر صغير در دادگاه با مهرهاى امير السلطنه ، مجيد الممالك و امجد السلطان ، 1334 هـ ق ( ص 106 )

78 . سواد حكم تكفير ميرزا ملكم خان ناظم الدوله از سوى حاج ملا على كنى ، سال 1290 هـ ق ، ص اول ( ص 116 )

79 . سواد حكم تكفير ميرزا ملكم خان ناظم الدوله از سوى حاج ملا على كنى ، سال 1290 هـ ق ، ص دوم ( ص 117 )

130  ـ 173 . دفترچه آموزش نظامى توپخانه ( توپ اتريش ) ، شروع روز شنبه 12 صفر 1300 هـ ق ، صفحه اول تا چهل و چهارم ( ص 171 ـ 214 )

174 ـ 203 . دفترچه صورت مخابرات كارگزاران ( كارگذاران ) ظل السلطان در ماه جمادى الاول 1316 هـ ق ، صفحه اول تا سى ام  ( ص 215 ـ 244 )

82 . تكاليف اشخاص مأمور حفظ و حراست توپخانه و لوازم آن ، نسخه چاپى كه در حاشيه به خط و مهر آجودان مخصوص در ربيع الثانى 1299 هـ ق كتابت شده است ( ص 121 )

92 . حكم حكومتى در خصوص جبران خسارت خرابى قنات فتح آباد ، با مهر مجد الدوله در ظهر سند ، صفر 1284 هـ ق ( ص 131 )

آلبوم عكسهاى تاريخى قاجاريه ( ص 251 - 271 )

 

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

رساله در ردّ بر تناسخ از ملا علی نوری (م 1246)

به کوشش رسول جعفریان

یکی از شاگردان ملاعلی نوری (م 1246ق) با نام میرزا رفیع نوری (م 1250ق) که به هند رفته است، پرسشی در

مکتب درفرایند تکامل: نقد و پاسخ آن

آنچه در ذیل خواهد آمد ابتدا نقد دوست عزیز جناب آقای مهندس طارمی بر کتاب مکتب در فرایند تکامل و سپس پ

منابع مشابه بیشتر ...

مروری بر افکار ابوالفتوح رازی در کتاب رَوح الاحباب و رُوح الالباب

رسول جعفریان

کتاب روح الاحباب و روح الالباب اثر ابوالفتوح رازی ـ صاحب تفسیر روض الجنان «480 ـ 552» ـ به تازگی در

برهان المسلمین در توحید و فلسفه احکام و قوانین اسلام

رسول جعفریان

نویسنده کتاب برهان المسلمین که در سال 1307 خورشیدی نوشته و منتشر شده است، می کوشد تصویری از اسلام ار