برچسب ها: رسول جعفریان
۳۲۶ مقاله
مقالات
خلاصه
توفیقی رفیق شد همراه دوستی عزیز ساعاتی را در بخش قدیمی اصفهان گشتی بزنم و یادداشت هایی تهیه کنم. شاید برای کسانی سودمند باشد. دست کم برخی از عکسها شاید دیدنی باشد.
خلاصه
حکایتی است از آنچه بین راه مکه و مدینه بین یک روحانی ایرانی و ملک عبدالعزیز سعودی سه سال پس از تاسیس دولت سعودی گذشته است.
خلاصه
بحث در این باره است که عصر جدید چه تاثیری روی مباحث ملل و نحل گذاشته است. یعنی تاثیر افکار نو بر آنچه ما به صورت سنتی در باره ملل و نحل می شناختیم چگونه بوده است.
خلاصه
در آستانه اربعین یک بار دیگر بار با عاشورا دیدار می کنیم، پدیده ای که جایگاه بلندی در فرهنگ شیعه دارد، به طوری که هیچ گاه نمی توان آن را از شیعه جدا کرد یا حتی از تاثیرش کاست. اما باید در این باره دقیق بود، یعنی شناخت درستی از کربلا ارائه داد. یکی از جنبه های مهم آن، تاثیری است که کربلا روی سیاست کلی شیعه گذاشته است.
خلاصه
در سالهای اخیر مشکل تقلب در پایان نامه نویسی چندان عمومیت یافته که به راستی اعتبار کارهای دانشگاهی را در معرض تهدید جدی قرار داده است. دانشجو با پایان نامه ارشد به مرحله دکتری می رود و در آنجا هم می تواند فرصت استادی را بدست آورد که با وضعیتی که ملاحظه می کنیم چندان دشوار نیست.... به علاوه همه مشکلات دیگری که در پشت سر این مسأله وجود دارد... چه باید کرد...
خلاصه
از هر طرف خسته شدیم، به طرف دیگر می غلتیم، بدون آن که فکر کنیم چرا به آن طرف رفته بودیم و چرا خسته شدیم. حالا هم، همه انژری خود را صرف مبارزه با حریف می کنیم تا او را هم خسته کنیم، به جای آن که فکر کنیم همه این ملت باید کدام راه را برویم. این داستان سرگشتگی ماست.
خلاصه
یک فکر اساسی نیاز دارد، در مقابل این همه آسیبی که در این دوره، بر این دین رحمت وارد شده، و به نام آن این همه خشونت و تند روی انجام شده است، باید یک فکر اساسی کرد. حرف زدن تنها کار ساز نیست، و صد البته مسلمانان به آن وفادار هستند، اما از میان آنان، جوانان شبهات بیشمار دارند. این شبهات فقط در کتابها و نوشته های پاسخش را بدست نخواهد آورد. باید بزرگان از سیاسیون گرفته تا متفکران و مراجع، فکر اساسی بکنند و زمینه های آن را از به طور اساسی از بین ببرند. کاری سهل و ممتنع است، اما نشد نیست
خلاصه
ناصر خسرو: و بعلّت کافر خواندن این علما لقبان مر کسانى را که علم آفرینش دانند، جویندگان چون و چرا خاموش گشتند و گویندگان این علم خاموش ماندند و جهل بر خلق مستولى شد...از بهر آنکه فیلسوف، مَر این علما لقبان را بمنزلت ستوران انگاشت، و دین اسلام را از جهل ایشان خوار گرفت؛ و این علما لقبان، مر فیلسوف را کافر گفتند، تا نه دین حقّ ماند بدین زمین و نه فلسفه، و تا فیلسوف متدیّن نباشد
خلاصه
امسال از جهاتی، عاشورای متفاوتی داشتیم. یکی از آنها تفسیرهای تازه ای بود که از عاشورا شد. چرا این تفسیرهای مختلف مطرح شد؟ به نظر می رسد با توجه به اهمیت دیدگاه های طرح شده و به خصوص برخی از تفسیرها و رفتارهایی که خطر گسترش اختلاف را در میان شیعه فراهم می کند، نیازمند مشورت و بحث بیشتر در این باره هستیم.
خلاصه
چهار سال دیگر به سال قمری، یعنی در سال 1440 ق هزاره درگذشت ابوریحان بیرونی است. سزاوار است هزاره وی با تصحیح تمام آثارش به علاوه کارهای پژوهشی جدی برگزار شود. یکبار روی سالهای خورشیدی در سال 1353 برگزار شد اما به نظر می رسد در شرایط فعلی که امکانات پژوهشی هست، این کار با جدیت دنبال شود.
خلاصه
نادرشاه به جز چهره نظامی و حکومتی، یک وجه روشنفکری هم دارد که اغلب مورد بی توجهی قرار گرفته یا کمتر در باره آن سخن گفته شده است.
خلاصه
این روزها به دلایل مختلف، فراوان از امر به معروف و نهی از منکر صحبت می شود، اصلی قرآنی که باید فقیهان در باره آن، از شرایطش و همه چیزش بیشتر بگویند. به نظرم باید علما جدی تر به این مبحث توجه کنند تا مبادا از مسیر اصلی خود دور شود و خدای ناکرده عوض آن که به سمت «خیر امة» پیش برود، نتیجه معکوس داشته باشد.
خلاصه
این بحث بی سابقه نیست، اما من به نوبه خود تلاش کردم تا نشان دهم چرا فقها برای قرنها جز در یک بحث کلامی، به عاشورا از زاویه فقه توجهی نکردند و این اواخر چه عواملی سبب شد تا برخی از فقها و نویسندگان، به عاشورا از منظر فقهی بنگرند.
خلاصه
متن گفتگویی است در باره افراط گری در باورها و رفتارها و مهم تر از همه این که ممکن است برخی از اقدامات تند به امام حسین (ع) منسوب شود که قطعا درست نیست. این مسأله نیازمند توضیح است.
خلاصه
ابتدا چاپ سربی در ایران آمد بعد چاپ سنگی. اگر این حرف درست باشد، ما خیلی بدشانس بوده ایم که چاپ سربی به این خوبی را کنار گذاشته به سراغ چاپ سنگی رفتیم. البته آن چاپ چون حروف چینی نداشت راحت تر بود، اما یا باید از نسخ خطی استفاده می شد و برای چاپ یک کتاب، یک اثر خطی نابود، یا با دست نوشته می شد که همان وقت حروف چینی را می برد.... بگذریم این جا یک رساله عملیه را که قریب 190 سال پیش با حروف سربی چاپ شده را معرفی می کنیم.
خلاصه
در سال 1318ق گزارشی از سکه های دوره ایلخانی و جلایری ضمن کتابچه ای در ترکیه چاپ شده که شماری از سکه های سلطان محمد خدابنده در آنجا معرفی شده است. این سکه نشانگر گرایش امامی اوست، برخلاف ایلخانان قبلی و سلطان ابوسعید، خلف وی که آنها همگی بر مذهب سنت بودند.
خلاصه
چرا امام حسین کوفه را برگزید؟ چرا ایرانیان از ایشان دفاع نکردند؟ دسته بندی های سیاسی و مذهبی در کوفه چگونه بود؟ و... چند پرسش دیگر.
خلاصه
امروز جلسه درس دیگری در زمینه معلومات نجومی قدیمی داشتیم، درس فرهنگ و تمدن اسلامی. در این درس تلاش کردیم اندکی در باره سهم معلومات یهودی را در میراث نجومی خود صحبت کنیم و به طور غیر مستقیم پاسخ پرسش بالا را بدهیم.
خلاصه
لایحه بودجه سال 1308 حاوی اطلاعات ریز هزینه ای تمامی بخش های دولتی در سال 1308 است. صفحات نخست آن اختصاص به خود مجلس دارد و مجموعه هزینه های مجلس در آن سال با تفکیک بخش های مختلف در آن بخش آمده است.
خلاصه
وقتی آشفتگی فکری و ناامنی سیاسی و اقتصادی از یک طرف و فقر از طرف دیگر فراگیر می شود، بساط خرافه گرایی پهن می شود. اینجاست که طالع بینان و فالگیران وارد میدان شده و با استمداد از باورهای هزاره گرایانه و نگاه های مشابه، سفره خویش را پهن می کنند.
خلاصه
ترکیب این کلمه خیلی شگفت است. طب اسلامی؟ این به معنای انکار این نیست که در قرآن استثناءا در باره عسل مطلبی آمده، یا چند روایت در این زمینه هست، بحث سر کتابهای پر حجمی است که در این زمینه تالیف می شود، گرایشی که می کوشد باورهای یونانی را به اسم طب اسلامی خورد مردم دهد
خلاصه
میرزا سید باقر کاظمی از رجال خوشنام است که قریب پنج دهه در صحنه سیاسی ایران و عمدتا در وزرات خارجه فعال بود. از مشروطه تا پایان دوره مصدق. در اینجا مروری بر بخشی از خاطرات وی دارم که به نظرم حاوی نکات بسیار ارزشمندی از هر جهت است.
خلاصه
نسخه ای از الاثار الباقیه در فرانسه نگهداری می شود که بسیار زیباست و بر اساس گفته فهرست نویس در قرن شانزدهم میلادی کتابت شده است. در این نسخه دو نقاشی از روز مباهله و روز غدیر درج شده که در نهایت زیبایی است و باید گفت از بهترین نقاشی های مذهبی باقی مانده از آن روزگار است.
خلاصه
همان طور که از عنوان بالا بر می آید در ادامه مقاله ای که در باره تجربه منفی از اسلامی کردن علم نجوم نوشتم در اینجا یک نامه و یک سند ارائه خواهم کرد.
خلاصه
این ترم محور اصلی درس فرهنگ و تمدن دوره ارشد را روی بحث فلسفه علم نجوم گذاشتم. بیشتر با این هدف که هم دانشجویان با پیشینه این علم آشنا شوند و هم به لحاظ فرهنگی و تمدنی از تأثیر علم نجوم در زندگی اجتماعی مسلمانان آگاه گردند. این بحث جنبه های بسیار گسترده ای دارد و در اینجا مروری بر چند رساله در باره اثبات نظریه زمین مرکزی و استدلالهای ارائه شده در این باره داریم.
خلاصه
چهره های کم مانندی در تمدن اسلامی مانند جاحظ و بیرونی و ابن حزم هستند که ارزش آن دارد تا هر از چندی برای بازشناسی افکارشان نشست های علمی جدی برگزار شود. این که اینها ایرانی یا اندلسی یا عراقی اند اهمیت چندانی ندارد، مهم آن است که این چهره ها تاثیر شگرفی در ساختار اندیشگی و تفکر در دنیای اسلام بر عهده داشته و تحرک و توقف ما مدیون بازشناسی افکار آنهاست.
خلاصه
ایام حج است و ضمن این که دلم آنجاست، دوست دارم گاه گاه مطلبی در این باره بنویسم. این بار یک فرمان امیر الحاجی از دوره فتحعلی شاه را آورده ام و برای این که تفاوت مضمونی و ادبی فرمان نویسی دو دوره معلوم باشد نمونه ای هم از روزگار خودمان علاوه کرده امٰ.
خلاصه
جدولی که خواهید دید شامل فهرستی از روزهای مهم مسلمانان شیعه و سنی مذهب به صورت ترکیبی است که در قرن هشتم هجری در ادامه نگرش تسنن دوازده امامی مطرح شده است. این جدول مربوط به زیج ابن شاطر متوفای 777 است.
خلاصه
یک دوره تاریخ شهر مدینه منوره از حوالی چهارصد سال پیش که به اختصار اما کامل توسط یکی از علما اهل سنت فارسی زبان ماوراءالنهر نوشته شده است. با همه اختصار مفصل است و فقط افرادی که حوصله دارند مرور فرمایند. نام این رساله «ذراع مدینه» است.
خلاصه
رساله قواعد سلطانی در اواخر دوره صفوی توسط یک دانشمند کاشانی نوشته شده و از بخت نیک او، نسخه ای از آن در دانشگاه UCLA برجای مانده و آنها هم، تصویر آن را روی سایت خود گذاشته اند. توفیقی شد تا بنده آن را برای چاپ آماده کنم. این رساله حاوی نکاتی است در باره کشورداری که گرچه بدرد شاه سلطان حسین نخورد اما ممکن است به کار ما بیاید. معمول آن است که گویند سیاسیون به حرف هیچ کس گوش نمی دهند و این درست هم هست، اما استثناء هم دارد.