خلاصه

در آستانه سالروز ولادت رسول اکرم (ص) خواستم هدیه ای تقدیم ملت عزیز و بزرگوار ایران کنم، ملتی که شایسته داشتن اخلاق نبوی است، اخلاقی که می تواند و باید مرهمی بر زخم‌های سختی باشد که بر اثر جهالت و کینه میان ما پدیده آمده است. چه هدیه ای بهتر از این که مروری داشته باشیم بر سیره نبوی، آن هم با آغازی این چنین شیرین از سعدی: چشم مرا تا به خواب ديد جمالش / خواب نمى گيرد از خيال محمد سعدى اگر عاشقى كنى و جوانى / عشق محمد بس است و آل محمد

خلاصه

خلاصه

بخشی از این کتاب فضائل، در باره فضائل امام علی (ع) است. باب دوم از فضائل امام علی (ع) روایت غدیر از طرقی است که ابن ابی عاصم برای نقل این حدیث می شناخته است.

خلاصه

مقاله زیر گزارشی است از واقعه عاشورا از آغاز تا پایان که قبلا متن فارسی آن در همین وبلاگ انتشار یافته و اکنون ترجمه انگلیسی آن تقدیم عزیزان می شود.

خلاصه

از نگاه برخی از خاورشناسان این فرضیه که امامان شیعه با یک نظریه هرمنوتیک منسجم و روشمند به تفسیر قرآن پرداخته باشند، در هاله‌ای از ابهام بوده، مدارک و شواهد کافی برای اثبات آن وجود ندارد. از نگاه آنان این پدیده دارای ابعاد اعتقادی، تاریخی و تراثی است.

خلاصه

فردی به نام محمد رضا اهرابی که حرفه اش روضه خوانی و در عین حال نویسندگی بوده، کتابی با عنوان مطالع الانوار در آداب زیارت و روضه خوانی و عزاداری نوشته، اما ضمن آن اطلاعات سودمندی از تاریخ اجتماعی و فرهنگی ـ مذهبی تبریز طی سالهای 1257 تا 1289 ق بدست داده است. برخی از این اطلاعات در قالب گزارش سفر، برخی حکایت و برخی هم از مشاهدات خود نویسنده است. جالب است که در یک قسمت مستقل، شرح عزاداری در تبریز در سال 1288 / 1871 را بیان کرده است. همچنین از قحطی سالهای 1285 تا 1289 نکات جالبی را بیان کرده است.

خلاصه

با علم به روابط نزدیک ابن فوطی با مراکز قدرت زمان خود، می‌توان دریافت که وی شاهد صحنه‌های مهمی از وقایع قرون هفتم و هشتم در ایران و عراق بوده است.

خلاصه

ابتدا چاپ سربی در ایران آمد بعد چاپ سنگی. اگر این حرف درست باشد، ما خیلی بدشانس بوده ایم که چاپ سربی به این خوبی را کنار گذاشته به سراغ چاپ سنگی رفتیم. البته آن چاپ چون حروف چینی نداشت راحت تر بود، اما یا باید از نسخ خطی استفاده می شد و برای چاپ یک کتاب، یک اثر خطی نابود، یا با دست نوشته می شد که همان وقت حروف چینی را می برد.... بگذریم این جا یک رساله عملیه را که قریب 190 سال پیش با حروف سربی چاپ شده را معرفی می کنیم.

خلاصه

خلاصه

در میان نسخه‌های چاپ سنگی کتابخانه اینجانب نسخه‌ای ناقص از تألیفات مرحوم حاج شیخ مهدی نجفی مسجدشاهی اصفهانی چاپ حدود هشتاد سال پیش می‌باشد. این کتاب شامل پنج نهر (بخش) است. بخش دوم آن حاوی شرح حال کوتاهی از حدود سی نفر از علمایی است که ایشان آن‏ها را درک نموده است.

خلاصه

متن حاضر شامل شش مورد سوال در باره صوفیه از شماری از علمای مشهد، در اواخر دوره صفوی است که مشهورترین آنها شیخ حر عاملی (م 1104) مولف وسائل الشیعه است. در این سوالات، در باره مذمت صوفیه، لزوم طرد آنان، عدم پرداخت زکات به آنها، درس نخواندن نزد آنان و مباحث دیگر سوال شده است. به طور خاص، در باره انتساب کتاب تبصره العوام و حدیقه الشیعه نیز پرسش شده است. عنوانی که در خود نسخه آمده این است: «رساله ای که علمای امامیه در مذمت طایفه صوفیه نوشته اند».

خلاصه

آیت‌الله بروجردی در مقام رهبری جهان تشیع متأثر از آموزه‌های مرحوم آيت الله درچه‌ای بود.

خلاصه

در زمان سلطنت ملك سابق عبدالعزیز دستور به فرماندار مدینه داده بود كه اگر نخاوله مثل سائر مسلمانها به جماعت و جمعه حاضر شدند مثل سائر مسلمانها رعایت بشوند و الا در حكم مسلمان نباید باشند.

خلاصه

تلاش من برای فهم این نکته است که چرا ما نتوانسته علوم جدید را درست هضم کنیم؟ به چه دلیل تلاش می کنیم هر نوع فهم علمی جدید را در چارچوب مبانی اخلاقی و دینی درک کنیم؟ مسلما دین بسیار ارزشمند است، اما ظلم مضاعف به آن این است که ما آن را در جایی بکار گیریم که سبب می شود مدتی بعد، اعتبارش در معرض تردید قرار گیرد. با خواندن متن زیر شاید بتوان بهتر به این نکته پی برد

خلاصه

استفتاءات علما، علاوه بر آن که از جنبه فقهی اهمیت دارند، به دلیل توجه به مسائل جاری اجتماعی و حقوقی و سیاسی، حاوی نکاتی هستند که بکار تحقیقات تاریخی هم می آیند. طبعا اگر این استفتاءات از چهره های برجسته باشد، از جنبه های دیگری هم مهم خواهند بود. در اینجا برخی از این استفتاءات را از یک نسخه خطی از مرحوم وحید بهبهانی که مجدد شیعه در آغاز قرن سیزدهم به شمار می آیند، مرور می کنیم.

خلاصه

خلاصه

نشانه ها گزيده اي است از نکات برگزيده در حوزه کتاب و تاريخ. اين سري در وبلاگ بنده در خبرآنلاين با تصاوير هست اما در اينجا صرفا متن آنها ارائه مي شود.

خلاصه

تقابل سنت و تجدد، و تأثیر آن در عرصه های مختلف، از عرفیات گرفته تا شرعیات، یکی از مسائل جدی ما طی نزدیک به دو قرن بوده و هست و به نظرم می رسد همچنان ادامه دارد. این جدال، یکی از سخت ترین جدالها در فرهنگ ایرانی و اسلامی است. در این باره فراوان نوشته شده، اما همچنان و به خصوص در عرصه های جزئی تر، باب تحقیق باز است. بحث خزینه و دوش به یک معنا در صد سال گذشته و به صورتی دیگر در ده سال گذشته، محل یک مناقشه بوده است. در اینجا، مروری بر این جدالها را خواهید یافت.

خلاصه

در باره منابع عاشورا فراوان نوشته شده و در همین وبلاگ هم، مدتی قبل مطلبی گذاشتم. متن زیر خلاصه یک سخنرانی تازه است که سعی کرده ام، ضمن مرور بر منابع، به چند نکته تازه یاب اشاره کنم. امیدوارم سودمند باشد.

خلاصه

کاروانسراي والده خان مرکز تجاري و فرهنگي ايرانيان مقيم استانبول در قرن هيجدهم تا نيمه نخست قرن بيستم است.

خلاصه

خلاصه

به تازگی موفق شدم کتاب وجیزۀ التحریر را که گردآوری و تدوین یکی از همشهری های این بنده خداست، یعنی محمد بن سبزعلی اصفهانی (متوفای پس از 1259ق) بر اساس تک نسخه برجای مانده از آن چاپ کنم. آنچه در پی می آید مقدمه ای است بر این اثر نوشته ام و در پایان چند نمونه از احکام را آورده ام. این اثر چگونگی نگارش اسناد اداری و شرعی را در زمینه های مختلف در ایران صفوی و قاجاری نشان می دهد.

خلاصه

خلاصه

اگر بخواهیم تاریخ فقهای قم در عصر جدید را بررسی کنیم، ناگزیریم که به زندگی و زمانه پرحادثه میرزای قمی نظر بیافکنیم. این مجتهد گیلانی‌الاصل متولد لرستان، به قدری در قم درخشید که به میرزای قمی مشهور شد. هشت دهه حیات میرزا در میان کشاکش سه سلسله افشاریه، زندیه و قاجار گذشت و این مجتهد از سوی دیگر، شاهد بغرنج‌ترین مرحله تنش میان اصولیون و اخباریون در حوزه‌های علمیه نیز بود و استادش وحید بهبهانی موفق به پایان دادن به سیطره اخباری‌ها بر فضای فکری شیعه شد. دوران پرحادثه حیات میرزای قمی از وی مجتهدی صاحب‌سبک و تأثیرگذار ساخت.

خلاصه

براساس متون دینی وتاریخی، اندیشه وحدت و تقریب، سابقهای دیرینه دارد و همواره قرآن مجید مسلمانان را به «اعتصام به حبل الله» و «عدم تفرقه» در بین خودشان، تشویق نموده است.

خلاصه

انتشار کتابی مستقل از حاکم نیشابوری عالم برجسته قرن چهارم - پنجم هجری در فضائل فاطمه زهرا (ص) یکی از شگفتی های نشر در سال گذشته است، چیزی شبیه به یافت شدن کتاب شمس الدین ذهبی در باره حدیث غدیر.

خلاصه

دوره هفده ساله از زمان رحلت آیت الله بروجردی تا پیروزی انقلاب اسلامی؛ دورانی ممتاز در نوگرایی حوزویان و نوسازی حوزه علمیه به‌شمار می‌آید. اتفاقاتی که چندین دهه، نوگرایان حوزه‌های علمیه ایران و حتی سایر کشورها، انتظار آن را می‌کشیدند؛ در دهه‌های آخر سلطنت پهلوی در حوزه علمیه قم به‌وقوع پیوست و نوگرایان، «مدارس تحت‌برنامه» و موسسات نوین آموزشی، پژوهشی و تبلیغی در قم به‌وجود آوردند و فصلی نو در تاریخ تحول حوزه علمیه رقم زدند.

خلاصه

مطلبی است که اکمل الدین احسان اغلو، مدیر سابق سازمان همکاری های اسلامی و مدیر تشکیلات ارسیکا در باره مرحوم ایرج افشار نوشته است. آنها برای دو دهه، در موسسه الفرقان در لندن با یکدیگر همکاری می کردند.

خلاصه

خلاصه

ما دو گونه تاریخ داریم: تاریخی که محورش متن های همان دوره و افکار حاکم بر آنهاست، تاریخی که ما با فهم امروزین خود، با انتخاب و گزینش و چینش برخی ازمتون قدیم برای خود و در چارچوب افکار روز می سازیم. یافتن هر گونه متن متعلق به دوره مورد بررسی، بسیار با ارزش است، چرا که این متن ها می توانند تاریخ نوع اول را در اختیار ما بگذارند تا از شرّ نوع دوم، یعنی برساخته های دل خود، رهایی یابیم. متن حاضر، یکی از آن متن هاست که گرچه عالمی درجه سوم نوشته و در همین حد ارزش دارد، اما به هر حال، حاوی نکات تازه ای است.