برچسب ها: خط

۲۱ مقاله

مقالات

خلاصه

افکار دو تن از اندیشمندان شبه قاره در حوزه بررسی تمدن اسلامی و مواجهه آن با غرب، در ایران موثر بود. یکی ابوالاعلی مودودی و دیگری ابوالحسن ندوی. افکار اینان، در مصر، روی نسل جدید اخوان المسلمین هم تأثیر گذاشت. افکار دو نفر، تقریبا ساختار یکسانی داشت، هرچند مواضع مودودی تندتر و بنیادگرایانه تر بود. کتابهای این دو نفر به فارسی ترجمه شد و روی استدلالهای جاری در میان متدینین در بررسی گذشته مسلمین و مواجهه با غرب تأثیر زیادی گذاشت. در اینجا ترجمه کتاب ابوالحسن ندوی با عنوان ما ذا خسر العالم بانحطاط المسلمین را که دهها بار در عربی منتشر شد، و با عنوان «با ضعف مسلمین دنیا در خطر سقوط» ترجمه شد، مرور کرده ایم.

خلاصه

گفتگویی است با وبسایت https://digitalorientalist.com/ در باره علوم انسانی دیجیتال در ایران در حوزه دیجیتایز کردن نسخ خطی

خلاصه

متن حاضر گزارشی است که نویسنده طبقات الحنابله از یک عالم حنبلی نوشته و می گوید که وی ممانعت خلیفه دوم از کتابت حدیث را عامل ایجاد اختلاف مسلمانان در حدیث می داند. اهمیت این گزارش تاریخی از آن روست که طوفی متوجه نکته مهمی شده، آن را به زبان آورده و به خوبی تحلیل کرده است. این نکته ای است که تا این اواخر کسی با این صراحت بیان نکرده و نکته کلیدی آن را این گونه تبیین نکرده بود. 

خلاصه

مطلبی است که اکمل الدین احسان اغلو، مدیر سابق سازمان همکاری های اسلامی و مدیر تشکیلات ارسیکا در باره مرحوم ایرج افشار نوشته است. آنها برای دو دهه، در موسسه الفرقان در لندن با یکدیگر همکاری می کردند.

خلاصه

گزارشی است کوتاه از فعالیت های استاد محمد تقی دانش پژوه که در مقدمه کتاب «محمدتقی دانش پژوه در دانشگاه تهران» نوشتم.

خلاصه

موضوع این کتاب، مسأله تولید کتاب و نسخه‌خطی در اروپای مدرن و به طور خاص در انگلستان قرون شانزدهم و هفدهم میلادی است.

خلاصه

مروری بر چند یادداشت از کسی است که زندگیش را با نماز و روزه استیجاری می گذرانده و در آخر وصیت کرده که همه آنها را از طرف صاحبانش به دیگری بدهید تا برایشان بخواند و بگیرد. بخشی دیگر از این یادداشت، فهرست قروض و وصیت نامه اوست.

خلاصه

گاهی در بازدید بناهای تاریخی غمی درون انسان می‌نشیند که روزی در این بنا چه غوغاهایی بود و امروز چگونه غبار غربت بر آن نشسته است. آنجا است که آرزویی بر جان انسان چنگ می‌اندازد که کاش می‌توانستیم پشت صحنۀ آن همه شکوه و رفعت را از ورای حجاب زمان می‌دیدیم و این بنای تاریخی زنده با ما سخن می‌گفت. احساس نگارنده در مواجهه با هر یک از مواریث کهن فرهنگی و دینی - به‌ویژه مجموعه‌هایی که واژه‌های نور را از خاندان نور برگرفته و به دست ما رسانده‌اند - همین است. یکی از این منابع کهن کتاب ارجمند بصائر الدرجات است؛ کاخی استوار و بلند که «از باد و باران نبیند گزند».

خلاصه

زین العابدین بن محمد عتباتی مؤلف رساله مصباح الظلمات فی تفسیر التورات است. طبق تصریح نویسنده مقاله، رسالۀ عتباتی، تنها، درآمدی بر تفسیر مفصل او بر تورات بوده است. نگارنده سطور ذیل به معرفی کتاب مذکور همت گمارده و در راستای این هدف، نخست به معرفی مؤلف، جایگاه علمی و آثار وی پرداخته و سپس مشخصات ظاهری نسخۀ مصباح الظلمات را بررسی کرده است. ارائه فهرست مطالب و اسلوب و محتوای رساله از دیگر مباحث مطرح شده در این نوشتار است.

خلاصه

اصفهان در طی قرون متوالی دارالعلم شرق و كانون پررونق فرهنگ و ادب و هنر بوده و ره‌آورد آن انبوهی از آثار علمی و تحقیقی است كه در سراسر قلمرو اسلامی مورد استفاده می‌باشد. بدیهی است كه چنین مركزی بشترین آثار مكتوب خطی را نیز دربر داشته باشد و تاكنون نیز كه بیشتر آكنده‌های آن پراكنده گشته است در گوشه و كنار می‌توان نفایس ارزنده‌ای را سراغ گرفت.

خلاصه

كتاب الاحتجاج على أهل اللجاج، اثر معروف و مشهورى است كه مؤلف در آن گفتگوها و مناظره هاى حضرت پیامبراكرم(ص) و ائمه معصومين (ع) را با مخالفان و منكران دین و مذهب جمع آورى نموده است. این كتاب بارها به چاپ رسیده، و نسخه های خطی متعددی از آن در دست است. در اين يادداشت كهن­ ترين نسخۀ این كتاب معرّفی می­ شود.

خلاصه

این مقاله، شماره سوم نسخه خوانی است که از لابلای نسخ خطی، یادداشت‌های تاریخی را ارائه می‌کند.

خلاصه

متن حاضر یادداشت های یک مهاجر به شهر اشرف مازندران طی سالهای 1080 هجری تا 1114 است. نویسنده ی این یادداشت ها وقایع شخصی زندگی خود و برخی از اتفاقات جاری آن منطقه را گزارش کرده که جالب توجه است. این یادداشت ها از یک نسخه خطی نقل می شود.

خلاصه

میرزا فتحعلی آخوندزاده که به روسی آخوندوف بولکنیک مترجم پیش‌کاری کلّ قفقازیه است «الف با تاء» اختراعی خود را آورده بود که سه قسم است، دو قسم او را پسندیدم.

خلاصه

نسخه های خطی گنجینه پایان ناپذیری برای آگاهی هایی است که ما برای شناخت تاریخ و فرهنگ خود بدانها نیاز جدی داریم. ما عادت به استفاده از کتابهای چاپی داریم و از نعمت آگاهی بزرگتری که در میان نسخه های خطی پنهان شده بی بهره ایم.

خلاصه

معرفی دو کتاب خطی از دوره صفوی و قاجار در باره زندگی نامه کوتاه حضرت رضا علیه السلام و آداب زیارت ایشان است. در اینجا صرفا مقدمه آنها که حاوی چند نکته تاریخی است معرفی شده است.

خلاصه

نظام‌الدین عبدالعلی بن محمد بن حسین (درگذشته 934ق/1528م)، مشهور به فاضل بیرجندی، ریاضیدان، ستاره‌شناس و شارح پرکار آثار نجومی و دانشمند جامع‌الاطراف و ذی‌فنون در زمان خویش بود که در اهم شاخه‌های علوم اسلامی تبحر داشته و به شهادت آنچه از آثارش که به دست ما رسیده، در اکثر فنون زمان خویش قلم‌زنی کرده است.

خلاصه

گزارشی است کوتاه از کتابی از فیض کاشانی ، از علمای برجسته شیعه در قرن یازدهم هجری، کتابی که او در باره خطبه های نماز جمعه تألیف کرده و شامل خطبه هایی برای 51 جمعه برای طول سال است، خطبه هایی کوتاه و جمع و جور بدون ...

خلاصه

اخیرا کتابی حاوی دو بخش، شامل نامه ها و اسناد مرحوم آیت الله خادمی و نیز فهرستی از نسخه های خطی ایشان انتشار یافته و بدین ترتیب یک بار دیگر نام این بزرگمرد به میان آمده است.

خلاصه

مرور بر یک نسخه خطی است که نوعی باور مذهبی را در ماوراءالنهر در قبول یک جای خلفا و امامان (ع) نشان می دهد. دقیقا ریشه های این باور را نمی دانیم، اما هرچه هست از دیر باز شاید از قرن هفتم به صورت پراکنده وجود داشته است.

خلاصه

يكي از پرسش‏هايي كه درباره كتب خاطرات و سفرنامه‏ها طرح مي‏شود اين است كه آيا نويسنده مطالب را در زمان اندك پس از واقعه ثبت كرده، يا يادداشت‏هايي برداشته و سپس آن‏ها را تدوين نموده، يا خاطرات خود را براي ديگري تعريف كرده و ديگري هرچه از خاطرات و گفته‏هاي خاطره‏گو فهميده و نوشته سرهم كرده به نام خاطرات و سفرنامه تدوين و منتشر كرده است.