معرفی کتاب

هفدهمین مجلد از مقالات تاریخی حاوی 25 مقاله کوتاه و بلند است که برخی پژوهشی، شماری گزارشی و یک مورد هم تصحیحی است. حوزه مشخص یا به عبارت بهتر نامشخص این مقالات، تاریخ و فرهنگ اسلام و ایران است و از همین جا باید عذرخواه باشم که امکان دسته بندی این مقالات در موضوعات مشخص برای بنده نیست.
چندین مقاله از این مجموعه، مقدمه های مبسوطی است که برای چندین سفرنامه تازه‌چاپ نوشته‌ام. سفرنامه بانو علویه کرمانی، سفرنامه سید محمدرضا طباطبائی تبریزی، سفرنامه میرزا عبدالحسین خان افشار، و سفرنامه تذکره الطریق. علاوه بر آن، دو سفرنامه هم از خود بنده در این مجموعه آمده که یکی مربوط به عمره سال 86 و دیگری سال 87 است. وجهه آنها بیشتر فرهنگی است.
سه مقاله دیگر را هم باید به اینها افزود که در باره حج است. یکی راه حج نماد راه تمدن و مسیر انسجام ملل اسلامی؛ دیگری تصحیح رساله قدمیه ابوالفیض فیضی. وسوم سفرنامه مدیر الدوله که در یکی از شماره های میقات چاپ کردم و اکنون مجددا در اینجا به چاپ می‌رسد.
مقدمه مفصل کتاب مناقب عماد الدین طبری هم که شامل شرح حال او و کتابشناسی مآخذ آثارش می باشد (چاپ مشعر)، از جمله مقالات پژوهشی مفصلی است که در این مجلد آمده است. باید اعتراف کنم که این مقاله را یک بار در یکی از مجلدات سابق همین مقالات، در حد یک سوم مقاله حاضر چاپ کرده بودم که این بار بنیاد آن را دگرگون کرده و مفصلش کردم.
در این مجموعه چندین مقاله کوتاه اما به نظر خودم قابل مطالعه هست که گرچه مختصر است اما معمولا حاوی نکات یا دست کم نکته ای خاص است. این مقالات در باره علامه عسکری، مشروطه، مرجعیت، صالحی نجف آبادی، ارتباط آخوند خراسانی و آقا سید ابوالحسن اصفهانی و همین طور مقاله ای در باره رابطه مرحوم آیت الله بروجردی با درچه‌ای از آن زمره است. بیشتر این موارد را برای یکی از نشریات نوشتم و چاپ شده است.
جستجو در یک کتاب مفصل با عنوان قلائد الجمان در شرح حال شعرای قرن هفتم و یافتن چهره های شیعه و تنظیم و ترتیب آن با مقدمه یکی از مقالات دیگر این مجموعه است. این مقاله در مجله وزین علوم حدیث چاپ شده است.
شرحی از وسیلة الرضوان در باره معجزات امام رضا (ع) که حاوی اطلاعات جالبی از مشهد در دهه سوم قرن دوازدهم هجری است و پیش از این در کتاب ماه تاریخ چاپ شده بود، در اینجا آمده است.
یک مقاله مفصل هم که حاوی مرور بر مجلد ششم خاطرات اسدالله علم از سالهای 55 – 56 است، در این مجموعه به چاپ می‌رسد. این مقاله مانند برخی از مقالات دیگر، پیش از این، تنها اینترنتی انتشار یافته بود.
گزارشی از نشست منتدی المشرق در دوحه و مقاله کوتاهی که من در باره موضوع مورد توجه خودم نوشتم از دیگر مقالات این مجموعه است.
داستان تحول قصیمی، نویسنده نقاد شیعه، از اسلام به غیر اسلام، حکایت یک تحول شگفت است که گزارش مختصری از آن در اینجا آمده است.