معرفی کتاب

شناخت تاریخ معاصر عراق به علت ارتباط تنگاتنگ آن با کشورمان ایران بسیار مهم است و در پژوهش‌های متعدد به آن پرداخته شده است. یکی از مقاطع مهم تاریخی آن، جنگ جهانی اول و موضع علمای نجف اشرف درباره آن است. در سال 1332 ق (1914م) متفقین به دولت عثمانی اعلان جنگ دادند و متعاقب آن نیروهای انگلیسی، چهار ماه پس از اعلان جنگ، به عراق که تحت الحمایه دولت عثمانی بود حمله کردند. نیروهای انگلیسی از بصره و فاو وارد عراق شده و به اشغال این کشور پرداختند. در این زمان حوزه نجف واکنش نشان داد و علما وارد صحنه شدند. در این میان سید محمدکاظم یزدی که در ماجرای مشروطه دخالت نکرده بود، موضع سختی گرفت و در فتوای جهاد علیه آنان گفت: بر هر کس لازم است که در عقب راندن قوای دشمن و سعی در حفظ حدود و ثغور اسلام، با همه امکاناتی که دارد غفلت نورزد. اگر اهل نباشد و یا عذری داشته باشد، وظیفه دارد که عشایر را نصیحت و موعظه و تشویق به جهاد کند، زیرا حفظ اسلام بر هر فردی به هر صورت که امکان دارد واجب است.

النصر من الله تعالی ان شاء الله تعالی

علمایی مانند شیخ علی کاشف الغطاء، سید علی حلی و دیگران به تشویق و تشجیع مردم پرداختند و در نتیجه جلسات علمایی مانند ملا فتح الله اصفهانی، سید مهدی حیدری، سید محمدسعید حبوبی، سید علی بحرالعلوم، شیخ جواد جواهری و ... حوزه نجف، کربلا و کاظمین در سه محور عملیاتی وارد جنگ با انگلیس شد.

علما و فضلای حوزه‌های عتبات عالیات در این مسیر با دادن فتوا و اعلام نظر خود نقش بسیار مهمی در روشنگری فضا و هدایت مردم داشتند. کتاب حاضر جمع‌آوری بیانیه‌ها، فتاوا و نظرات 40 نفر از آنها در این دوره است. مؤلف پیش‌بینی کرده که کتاب در هفت جلد سامان یابد.

اکثر اسناد این تحقیق از مصاحبت با مرحوم آیت الله سید عباس کاشانی (ره) فراهم شده است. جلد اول این کتاب، از سه فصل زندگینامه و شرح علمکرد مجتهدان، فتاوا و دست‌نوشته‌ها و تصاویر مرتبط با موضوع تشکیل شده است.