معرفی کتاب

اباصلت هروی، صحابی و خادم امام علی بن موسی الرضا (ع) فردی شناخته شده است. فردی که در خدمت حضرت رضا بود و بعدها با جریان‌های فکری روبه رو شد و مناظرات زیادی کرد. جهت بزرگداشت مقام او، در اردیبهشت 1391 همایشی برگزار شد که کتاب فوق مجموعه مقالات آن همایش است.

در سخنرانی آیت الله استادی در تجلیل از مقام اباصلت آمده است:

روایاتی که از این بزرگوار نقل شده، هم روایات اخلاقی است که تعدادی را محدث قمی نقل کرده است. محدث قمی در سفینة البحار از اباصلت روایتی نقل کرده است که نام دوازده امام علیهم السلام در آن ذکر شده است. از نظر ایشان این روایت برای اثبات شیعه بودن ایشان کافی است.

از تألیفات اباصلت چیزی در دست نیست، فقط کتابی به نام وفاة الرضا (ع) از ایشان نام برده شده است. به همین جهت هم می‌گویند گزارش وفات و مراسم مربوط به امام رضا (ع) که از ایشان نقل شده معتبرتر است؛ چون هم در این وقایع بوده، هم در این باب تألیفی داشته است.

محدث قمی نشوته است بعد از شهادت امام رضا (ع) یک سال اباصلت زندانی شد و به وسیله امام جواد (ع) از زندان نجات پیدا کرد. این واقعه نشان می‌دهد که ایشان با دستگاه خلفای عباسی سازش نداشته است و عنایت امام جواد (ع) به این بزرگوار موجب شده است تا او را از زندان آزاد کنند.

در کتاب‌های اهل تسنن این عبارت وجود دارد که «هو رأس مذهب الرافضة»؛ یعنی در قرن سوم که این حرف‌ها مطرح بود و شیعه در منطقه کیانی داشته است، اباصلت یک موقعیت اجتماعی خوبی بین شیعه داشته است. (ص 25)

فهرست مقالات کتاب به ترتیب زیر است:

بخش اول

پیام حضرت آیت الله العظمی جعفر سبحانی

پیام علامه سید جعفر مرتضی عاملی

سخنرانی آیة الله رضا استادی

بخش دوم

سیری در زندگی اباصلت هروی/ شکر الله اختری

چرایی و چگونگی ارتباط اباصلت با حکومت/ اسماعیل رضایی برجکی

مشایخ اباصلت، عبدالسلام بن صالح هروی/ سید حسن حسینی

شخصیت روایی اباصلت هروی در منابع فریقین/ رسول سعیدی زاده ـ غلامعلی تژده

همراهی‌های اباصلت هروی با امام رضا (ع)/ محمد ملکوتی نسب

واکاوی خبر شهادت امام رضا (ع) به روایت اباصلت هروی/ سید ابوالحسن هاشمی‌تبار

اباصلت هروی به روایت خطیب بغدادی/ محمدجواد هوشیار حاجیان یزدی

بررسی مقوله خلق قرآن به روایت اباصلت هروی/ محمدحسن پاکدامن

بازشناسی اندیشه مرجئه و نظر اباصلت درباره آن/ علی سکندری

جبر و تفویض از دیدگاه اباصلت/ محمدعلی ملکی

تحریف شخصیت اباصلت/ حسن ولیداد

آرامگاه خواجه اباصلت هروی/ میثم جلالی

بخش سوم

تصاویر