معرفی کتاب

کتاب چهار جلدی فوق یکی از جدیدترین و عمده‌ترین کتاب‌ها درباره تاریخ کاظمین است.

کاظمین که نزد عراقی‌ها به کاظمیه بیشتر معروف است و حرم مطهر آنجا به جوادین نیز مشهور است، امروز یک شهر قابل توجه در کنار بغداد شده است. کاظمین قبلا یکی از محله‌های شمالی بغداد در غرب رود دجله محسوب می‌شد و اصل آن نیز به خاطر دفن امام موسی الکاظم (ع) است. پس از ساخت بغداد، منصور عباسی این محل را به عنوان مقبره خانوادگی عباسیان به عنوان مقابر قریش انتخاب کرد. یک مقبره اشرافی و سلطنتی.

امام موسی بن جعفر (ع) از اولین کسانی بود که پس از شهادت در این مقبره دفن شد. به جز ایشان، امام جواد (ع) نیز پس از شهادت در کنار جد بزرگوار خود دفن شد. بقعه و عمارتی که بر قبر این دو امام همام بنا شد، به کاظمیه معروف شد و پس از مدتی به علت توجه شیعیان به این مکان مقدس، عنوان مقابر قریش از آن برداشته شد و به کاظمیه معروف شد.

کاظمیه در طول تاریخ مورد توجه حاکمان و صاحب‌منصبان شیعی بوده و هر کدام سعی بر آبادانی و عمارت آن داشته‌اند. در دوران آل بویه حاکمان آل بویه به کاظمین توجه خاصی داشتند. پس از آنها در دوران سلجوقیان دو نفر از صاحب‌منصبان شیعی و البته قمی به نام‌های مجد الملک براوستانی و مؤید الدین محمد قمی در آبادانی این مکان تلاش وافری انجام دادند. در دوران ایلخانان، عطاملک جوینی و پس از او در دوران صفوی و قاجار این بنا بازسازی شد.

از مشهورترین افرادی که در کنار امامین جوادین دفن هستند، شیخ مفید، خواجه نصیرالدین طوسی و ابن قولویه قمی را می‌توان نام برد. کاظمین در دوران متأخر پایگاه آل صدر بوده و تعدادی از مشهورترین افراد این خاندان مثل سید حسین صدر و سید محمدباقر صدر از کاظمین برخاسته‌اند. کاظمین در دوران معاصر در جنگ جهانی اول نقش مهمی ایفا کرد و تحولات فرهنگی مهمی را پشت سر گذاشت. گفته می‌شود اولین چاپخانه سنگی عراق در سال 1237 ق در کاظمین راه‌اندازی شد.

کتاب حاضر در چهار جلد به تاریخ، جغرافیا، تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کاظمین می‌پردازد. جلد اول بیشتر به مباحث تاریخی کاظمین پرداخته و جلد دوم به فرهنگ کاظمیه پرداخته است.

در جلد سوم بازارها و مکان‌های اقتصادی معرفی شده و در جلد چهارم ابتدا مشاهیر ادبی و فکری و مجامع فکری کاظمین معرفی شده و سپس نقش سیاسی کاظمین در دوران معاصر بررسی شده است.

برخی عناوین مهم کتاب عبارتند از:

الاساس التاریخی لاسم المدینة

فی سیرة الامامین الکاظمین

المشهد الکاظمی

المنائر و القباب فی الصحن الکاظمی

ادارة العتبة المقدسة فی الکاظمیة

ادارة العتبة المقدسة بعد سقوط النظام 2003

تشکیل هیئة المواکب الحسینیة فی العتبة الکاظمیة المقدسة

العمران المحیط بالصحن الکاظمی فی اربعینیات القرن الماضی

التقسیمات الاداریة لمدینة الکاظمیة

الحرکة السکانیة فی مدینة الکاظمیة

الخانات فی المدینة

وقفة مع الحسین

الحسینیات فی المدینة

دیوان اسرة آل الصدر

جلد دوم

نظام الحراسة فی المدینة و الشطار

مواطن بریطانی یسرق و یتهم لصوص بغداد

الشقاوة و الشقاوات فی المدینة

الاشقیاء فی الکاظمیة

الحرکة الریاضیة فی مدینة الکاظمیة

در این بخش مطالب جالبی آمده از جمله درباره زورخانه‌های موجود در کاظمین. مانند زورخانه سید علی درویش، زورخانه ابراهیم جرموقه، زورخانه سید ابراهیم ابویوسف، زورخانه حاج عزیز دباغ و ...

الدروب و الشوارع و الساحات و اماکن اللهو

المقاهی فی المدینة

الساحات العامة فی المدینة

الظرفاء فی الکاظمیة

جلد سوم

المدینة فی النصف الاول من القرن العشرین

سوق الاستربادی

سوق الانباریین

الپاچة و الباچچیة

جلد چهارم

الحرکة الفکریة و الثقافیة فی الکاظمیة

الکتاتیب و المدارس فی المدینة

صحافة المدینة

الصحفی الکبیر هادی الانصاری

المجالس الادبیة و الثقافیة فی المدینة

الندوات الادبیة فی المدینة

اعلام الحرکة الفکریة و الثقافیة فی مدینة الکاظمیة

الکفاح الوطنی فی مدینة الکاظمیة

دول حکمت بلادی وادی الرافدین و تشکیل الدولة العراقیة

الدروس المستخلصة من تعاقب الدول علی حکم العراق

انتفاضة الکاظمیة سنة 1935 م

ثورة 14 تموز 1958 و الدفاع عنها فی الکاظمیة

هل الحرکة العسکریة انقلاب امام ثورة؟

الزعیم عبدالکریم القاسم

نواب الکاظمیة فی المجالس النیابیة

شهداء الحرکة الوطنیة و الحکم الاستبدادی فی الکاظمیة