معرفی کتاب

حاج محمد نخجوانی، فرزند حاج علی عباس، از چهره‌های خوش نام و از فضلای صاحب نام آذربایجان در سال 1297 ق در تبریز تولد یافت. وی پس از فراگرفتن مبادی علوم اسلامی و ادبیات فارسی از محضر استادانی چون سید حسن امین‌الادبا کسب فیض نمود و به مطالعه متون فارسی و عربی پرداخت.

وی با توجه به اینکه پیشه بازرگانی داشت، اما مردی ادیب، فاضل و کتابشناس بود و در جمع‌آوری نسخ خطی، و کتب نفیس، ذوق مخصوص و اطلاع وسیع داشت.

وی پس از 84 سال زندگی در 14 مرداد ماه سال 1341 درگذشت و در گورستان طوبائیه تبریز به خاک سپرده شد. کتابخانه ایشان، اعم از خطی و چاپی که بالغ بر حدود 3700 جلد کتاب می‌شد، طبق وصیت و سند رسمی که در 24 مهرماه 1335 تنظیم شده بود، در سال 1341 به کتابخانه ملی تبریز منتقل گردید.

سید ودود یونسی از سال 1346 ریاست کتابخانه ملی تبریز را به عهده داشت، در دوره مسئولیتش از آنجائی که آشنایی خوبی با اسناد و نسخ داشت، شروع به فهرست نویسی کتاب خطی اهدایی حاج محمد نخجوانی نمود. حاصل تلاش مجدانه وی، مجموعه سه جلدی است که در سال 1348 در چاپخانه شفق تبریز به چاپ رسیده است. وی در در این فهرست ضمن تبیین مشخصات کامل نسخ خطی، توضیحات بسیار سودمندی را ارائه نموده است.

از آنجائی که با گذشت زمان فهرست مزبور در دسترس نبود، با نظر اداره کل ارشاد تبریز جناب هاشمیان دست به ویرایش آن زده که در دو جلد چاپ و منتشر شده و اکنون در دسترس است.

در ویرایش حاضر موارد زیر ملاحظه شده است:

ابتدا شماره ثبت اموال و شماره مسلسل کتاب که با آن شماره در مخزن بایگانی شده، ذکر اطلاعات در دو بخش کتابشناسی و نسخه شناسی و فهارس کتاب مورد نظر بوده است.