انقلاب اسلامی ایران مبانی نظری و ریشههای تاریخی/ 3 جلد
خلاصه
جدیدترین اثر، کتاب انقلاب اسلامی مبانی نظری و ریشههای تاریخی است.معرفی کتاب
مبانی انقلاب اسلامی، از جمله مباحثی است که پژوهش در اطراف آن زیاد انجام شده و به خصوص در داخل، مطالعات متعددی را در پرونده خود دارد. جدیدترین اثر، کتاب انقلاب اسلامی مبانی نظری و ریشههای تاریخی است. این کتاب از سه جلد و 12 فصل تشکیل شده است.
این کتاب در پی جواب دادن به دو سؤال اصلی است:
- آیا انقلاب اسلامی که در سال 1357 بر عمر نظام شاهنشاهی پهلوی خاتمه داد، شکل، قالب و محتوایی اسلامی داشت؟ و اگر پاسخ مثبت است، که نگارنده این سطور به ضرس قاطع آن را تأیید میکند، پرسش دوم و مهمتر این پژوهش عبارت خواهد بود:
- چرا انقلاب ایران، اسلامی و به طور مشخصتر در احکام، فرهنگ، آموزهها، شعائر دین اسلام و مذهب تشیع ریشه داشت؟
مؤلف در جواب به سؤال فوق مینویسد: احکام، آموزهها، شعائر و فرهنگ دیرپای مذهب تشیع در حیات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی جامعه ایرانی نقش تعیین کنندهای ایفا کرده و بنابر این پیروزی انقلاب اسلامی ایران مرهون فرهنگ، مکتب و مدنیت مذهب تشیع بود که قدمتی به درازای تاریخ اسلام داشت، فصل اول اثر حاضر به گونهای مختصر و گذرا پیرامون ماهیت و چگونگی پیدایش مذهب تشیع و دلایل و روند تدریجی، ولی مداوم، گسترش آن در بخشهای مختلف جهان اسلام و بالاخص حوزه جغرافیایی ایران، اطلاعاتی در اختیار مخاطبان قرار میدهد. در فصل دوم كتاب، به اجمال، سیر تكوین و تحول اندیشه ولایت فقیهان جامعالشرایط در عصر غیبت امام زمان(عج) در آرای فقیهان، مراجع و مجتهدان صاحب رأی جهان تشیع، از آغاز عصر غیبت كبری امام زمان(عج) تا عصر حاضر، مورد بررسی و ارزیابی تاریخی قرار گرفته است.
فصل سوم كتاب مسئولیتپذیری و نقش و جایگاه تاریخی علما، فقیهان و مجتهدان جهان تشیع را در حیات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و دینی جامعه مسلمانان، به طور كلی و شیعیان، به طور اخص، مورد بازكاوی مختصر قرار داده است. فصل چهارم اثر حاضر با عنوان: «مشروطیت؛ انقلاب ناتمام» نقش و جایگاه تعیین كننده علما و مراجع جهان تشیع در بسیج سیاسی و دینی مردم ایران، پیروزی انقلاب مشروطیت و تبیین مبانی نظام مشروطه در چهارچوب احكام و آموزههای اسلام و مذهب تشیع را در معرض داوری مخاطبان قرار میدهد. در فصل پنجم اثر حاضر، نشان داده خواهد شد كه خط مشیهای تبهكارانه سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و دینی و اقتصادی رضاشاه، سرسلسله رژیم استبدادگرا، قانون گریز و مردم ستیز پهلوی، كه دستاوردهای انقلاب مشروطیت ایران را یكسره نادیده گرفته و در نقض و پایمال ساختن حقوق و خواستهای ملت ایران، در شئون و سطوح مختلف، از هیچ تلاشی فروگذار نكرد، جامعه ایرانی را ناگزیر مستعد پیگیری حقوق و مطالبات غصب شده و از دست رفته خود میكرد.
در فصل ششم كتاب توضیح داده خواهد شد كه به رغم تمام تلاشهای صورت گرفته طی ۱۲ سال نخست سلطنت محمدرضا پهلوی (۱۳۳۲ ـ ۱۳۲۰- ش)، نظام مشروطه بر مبنای اصول قانون اساسی و متمم آن در ایران تحقق پیدا نكرد و در این میان علما و اسلامگرایان در عرصههای مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و علمی ـ اندیشهای فعال ظاهر شده و به ویژه مهمترین جنبش ضداستعماری این برهه از تاریخ ایران (نهضت ملی شدن صنعت نفت) با پیشگامی و نقش بسیار مؤثر علما و اسلامگرایان با پیروزی ملت ایران قرین شد. در فصل هفتم كتاب، از تبعات تأسفبار كودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ طی سالهای دهه ۱۳۳۰ سخن به میان خواهد آمد، كه رژیم استبدادگرا و سلطه پذیر پهلوی با اتكای به همپیمانان خارجی خود در نقض حقوق و منافع سیاسی و اجتماعی مردم ایران از هیچ تلاش خلاف قاعده و غیرانسانیای فروگذار نكرد و به ویژه احزاب و گروههای سیاسی مخالف، از اقشار مختلف را به شدت سركوب و منزوی ساخت و آشكارا نشان داد كه به نظام صحیح مشروطه و اصول و مبانی قانون اساسی و متمم آن اعتنایی نمیكند.
فصل هشتم كتاب به مبارزه و قیام علما و اسلامگرایان تحت رهبری نوظهور امام خمینی طی سالهای نخست دهه ۱۳۴۰، با رژیم پهلوی و حامیان و هم پیمانان خارجی آن میپردازد، كه به نقطه عطفی تعیین كننده در آشكارتر شدن عدم مقبولیت و مشروعیت سیاسی رژیم پهلوی تبدیل شد.
در فصل نهم، زوایایی مهم از ناكارآمدی، فساد و تبهكاریهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی رژیم استبدادگرا، قانونگری، مردمستیزی و سلطهپذیر پهلوی طی سالهای دهه ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ در معرض داوری مخاطبان قرار خواهد گرفت.
در فصل دهم كتاب، از تداوم مبارزه و ایستادگی امام خمینی در برابر رژیم پهلوی، در دوران تبعید تركیه و عراق از دهه ۱۳۴۰ تا نیمه دهه ۱۳۵۰، سخن به میان خواهیم آورد، كه هرچه زمان بیشتری سپری میشد، راسختر از گذشته، به تداوم مبارزه و مقابله با حاكمیت میاندیشید و تنها راه برون رفت از آن اوضاع تأسف بار سیاسی و اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی حاكم بر كشور را در از میان برداشتن قطعی رژیم پهلوی جستجو میكرد. طی همین فصل، بالاخص، ناكارآمدی شیوه مبارزات چریكی و مسلحانه گروههای مختلف در مقابله با رژیم استبدادگرا و سركوبگر پهلوی مورد بررسی و ارزیابی تاریخی قرار خواهد گرفت. فصل یازدهم كتاب، به تكامل و شكوفایی نظریه ولایت فقیهان در عصر غیبت امام زمان(عج)، در اندیشه امام خمینی میپردازد، كه حداقل از اوایل دهه ۱۳۴۰ بدان سو در صف مقدم مبارزه و مقابله با رژیم پهلوی و حامیان سلطهجوی بیگانه آن، قاطعانه و آشتی ناپذیر، اسلام گرایان روزافزون مخالف حاكمیت را رهبری و هدایت میكرد.
فصل پایانی كتاب هم روایتگر آخرین مرحله داستان بلند انقلاب اسلامی ایران است كه طی آن نشان داده خواهد شد، در آن برهه حساس، دشوار و سرنوشتساز از تاریخ ایران، احزاب و گروههای سیاسی غیردینی و احیاناً ضددینی مخالف و منتقد رژیم پهلوی، كه گروههای تشكیل دهنده یا نزدیك به جبهه ملی و نیز حزب توده و سایر گروههای چپ و كمونیستی مهمترین آنها بودند، در پراكندگی، ناتوانی، نومیدی و سرخوردگی سیر میكردند و هیچ قرینهای وجود نداشت، كه نشان دهد، احزاب و گروههایی از این دست برای رژیم سركوبگر پهلوی، كه برغم فساد و ناكارآمدی دامنگیر آن هنوز پرتوان مینماید و از حمایتهای همه جانبه حامیان خارجی خود هم برخوردار بود، دردسری قابل اعتنا به شمار میروند.
فهرست مطالب کتاب به ترتیب زیر است:
فصل اول: تشیع در ایران
فصل دوم: سیر تكوین و فرآیند تكامل اندیشه ولایت فقیه
فصل سوم: تشیع و سیاست در گذر زمان (1324 ـ 329 ق)
فصل چهارم: مشروطیت؛ انقلاب ناتمام
فصل پنجم: رضاشاه؛ عصر دیكتاتوری، مشروطیتزدایی و اسلام ستیزی
فصل ششم: یك دوره تلاش نافرجام (1332 ـ 1320ش)
فصل هفتم: بر لبه تاریكی؛ پایان عصر مشروعیت حكومت (1341 ـ 1332 ش)
فصل هشتم: قیام پانزده خرداد ۱۳۴۲؛ نقطه عطف (عصر انقلاب سفید)
فصل نهم: در كژراهه قانونگریزی و مردم ستیزی (استبداد، تباهی و ناکارآمدی سیاسی؛ 1356 ـ 1343ش)
فصل دهم: آیتالله خمینی در تبعید: دوران مبارزه و مقاومت (رشد جوانههای امید: 1356 ـ 1343ش)
فصل یازدهم: تكامل نظریه ولایت فقیه در اندیشه امام خمینی
فصل دوازدهم: یك انقلاب بیمانند (انقلاب: به نام خدا)
پربازدید ها بیشتر ...
ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر
محمد پورکياناين کتاب که در برلن غربي در سال 1357 چاپ شده است در باره سابقه آشنايي ارنست پرون با محمدرضا پهلوي و
بریتانیا و کشور حائل: فروپاشی امپراتوری ایران 1914-1890
دیوید مک لینکتاب حاضر با تکیه بر منابع و اسناد دست اول، دورنمایی از جایگاه ایران در رقابت روس و انگلیس در اواخر
نظری یافت نشد.