معرفی کتاب

ممسنی در شمال غربی فارس، در 150 کیلومتری غرب تخت جمشید و 400 کیلومتری جنوب شرق شوش قرار گرفته و از نقاط مهم باستان‌شناسی جنوب ایران محسوب می‌شود.

در سال‌های 1284 و 1303 ش دو مرحله باستان‌شناسی در این منطقه انجام شد. اولین بار، هرتسفلد نقش برجته معروف عیلامی کورانگون، محوطه باستانی سروان، کتبیه عیلامی تل اسپید و ... را در این منطقه شناسایی کرد.

در همین راستا اورل استاین سراسر این منطقه را در نوردید و مدعی شد که اسکندر مقدونی برای فتح فارس از تنگه خاش و کتل سنگر در منطقه ممسنی گذر کرده است. این فرضیه از جانب پژوهشگران پذیرفته شد و غالب افراد به دنبال این فرضیه در جستجوی راه شاهی و دروازه‌های ورود اسکندر به فارس، منطقه ممسنی را مورد مطالعه قرار دادند.

در سال‌های 1381 تا 1387 سه محوطه باستانی نورآباد، تل اسپید و سروان جن جان، کاوش لایه نگاری شد و در نتیجه این بررسی‌ها 59 محوطه باستانی شناسایی شد.

این کتاب با رویکرد علمی و استفاده از روش‌های کاوش پیشرفته در تحلیل و طبقه‌بندی مواد باستانی حاصل از کاوش‌های باستان‌شناسی محوطه تل اسپید تدوین شده است. اتکاء کتاب بر داده‌های سفالی و یافته‌های معماری است. نخست، یافته‌ها در چارچوب فرآیند لایه‌نگاری محوطه توصیف شده و سپس داده‌ها به صورت روشمند از مراحل مختلف سکونتی هزاره سوم پیش از میلاد تا 50 پیش از میلاد در دو بخش معماری و سفال به ترتیب تحلیل و بحث شده‌اند.

مطالب این کتاب در شش فصل تنظیم شده و بخش هفتم کتاب به طرح‌ها و تصاویر اختصاص داده شده است.