معرفی کتاب

کتاب حاضر حاصل چند سال مطالعه و تأمل نویسنده است. شکل اولیه کتاب به صورت مباحثی در سطح کارشناسی ارشد تدریس شده و اکنون به صورت کامل شده، ارائه گردیده است.

مؤلف برای مباحث مهدویت سه سطح قائل شده است «سطح نخست آن است که اصل مهدویت از مسلمات نزد مسلمانان است. اعتقاد به فرزندی از نسل پیامبر به نام مهدی که برپایی عدل و قسط همگانی و نهایی را بر عهده دارد در میان همه فرق اسلامی از متواترات و مسلمات بوده و هست.

سطح دوم اعتقاد و باور به مهدی شخصی زنده و غایب با ویژگی‌های خاص است که شیعیان بدان باور دارند.

این سطح با ادله و شواهد اطمینان آور و استوار اثبات می‌شود.

سطح سوم موضوعاتی جزئی پس از این سطح، مانند: چگونگی زندگی، ازدواج، نسل و ذریه، محل سکونت و ...

این سطح را باید جزو اسرار و امور غیبی دانست که ورود عقلانی و عقلی در آن آسان نیست و نیازی هم به توجیه و تبیین‌های عقلی نیست مگر قرآن پاره‌ای از امور غیبی و اسرارآمیز را چون حیات عیسی در آسمان‌ها، تولد مسیح از مریم بدون پدر، نبوت یحیی و عیسی در خردسالی و ... را مطرح نکرده است؟ بگذریم از پاره‌ای معارف دیگر چون فرشتگان، عرش، کرسی و ...

در این کتاب نوزده مسأله مورد بحث اجمالی و احیانا تفصیلی قرار گرفته است که همه آنها به جز بحث انتظار در همین سال‌ها تدوین شده و بخشی از آن در دانش‌نامه امام مهدی (ع) به عنوان پژوهش و تحلیل در حال نشر است.

در ضمن این موضوعات، پاره‌ای از روایات که محل بحث و پرسش بوده مورد تجزیه و تحلیل و احیانا نقد قرار گرفته است. مانند روایات آوردن کتاب و سنت جدید یا تشبیه قضاوت مهدی به قضاوت داوود و سلیمان.

برخی از روایات موجود در مصادر اهل سنت نقادی شده است مانند حدیث لا مهدی الا عیسی بن مریم و حدیث پیامبر: اسمه اسمی و اسم ابیه اسم ابی.

پاره‌ای منقولات تاریخی چون جزیره خضراء و مسجد جمکران نیز مورد ارزیابی قرار گرفته است. (ص 9)

در این کتاب 19 مسأله در 5 فصل مورد بررسی قرار گرفته است:

فصل اول با عنوان مبانی و رویکردها حاوی سه مبحث است که به گونه‌ای از پیش‌فرض‌های مهدویت سخن گفته و یا مهدویت‌نگاری و مهدویت‌پژوهی مسلمانان را از بیرون و به عنوان مطالعه پسینی به تحلیل و ارزیابی نشسته است.

در فصل دوم تعدادی از باورهای ویژه شیعیان مورد بحث و گفتگو است و مسائلی چون اثبات ولادت، مکان ولادت و امامت در خردسالی محتوای مقالات را تشکیل می‌دهد.

در فصل سوم چند مسأله از دوران غیبت مانند: چگونگی غیبت، محل سکونت، نسل و ذریه و انتظار، محور نوشته‌ها قرار گرفته است.

فصل چهارم با عنوان عصر ظهور، حاوی موضوعاتی چون آوردن کتاب و سنت جدید «حدیث لا مهدی الا عیسی»، شباهت داور امام مهدی به داوری داوود و سلیمان است.

و فصل پنجم با عنوان کتابشناسی، حاوی دو مبحث است یکی کتابشناسی تحلیلی مهدویت و دیگری نگاهی بیرونی به تطورات و تحولات شعر مهدوی. (10)