معرفی کتاب

بی گمان پس از سید جمال الدّین اسد آبادی که پایه گذار و سلسله جنبان نو گرایی دینی بود می توان از علی شریعتی به عنوان برجسته ترین و پر نفوذترین نمایندۀ این جریان یاد کرد. شریعتی از بسیاری جهات یک متفکر و مصلح و مبارز خاص و استثنایی بود. آثار و آراء شریعتی، او را در چهرۀ یک متفکر چند رشته ای با علایق و دغدغه های متنوع و در حوزه های گوناگون علوم انسانی به ویژه تاریخ و جامعه شناسی نشان می دهند. شریعتی نیز همچون پاره ای دیگر از شخصیت ها و متفکران معاصر همواره با حبّ و بغض موافقان و مخالفان رو به رو بوده است. 

در میان همایش ها و نشست های تخصصی و علمی که پیرامون آثار و افکار شریعتی برگزار شده، همایش«شریعتی و دانش تاریخ»، از نظر موضوع و رویکرد و اهداف، متفاوت است. هدف از این همایش نه تجلیل، که نقد و تحلیل علمی، روشمند و منصفانه ی افکار و آثار شریعتی است و تا جایی که آثار وی گوای می دهد این خواسته و آرمانی بود که خود او نیز بر آن پای می فشرد یعنی روحیه ی نقّادانه و تفکر انتقادی که در آثارش جلوه های بارزی دارد. 

عناوین مجموعه مقالات این همایش:

نسبت تئوری و تاریخ در تاریخ نگری شریعتی

تاریخ نظری در خوانش علی شریعتی

مقایسه اندیشۀ شریعتی و هگل در مورد نقش انسان در تاریخ

پیوند ایدئولوژی مذهبی و چپ اندیشی در اندیشه تاریخی شریعتی

شریعتی: نفی «فردیت» و انقلاب اسلامی

شریعتی و هرمنوتیک ژرفایی در تفسیر تاریخ

صورت بندی شریعتی از جایگاه اجتماعی مرجعیت شیعه: مرجعیت به مثابۀ «گروه منزلتی»

«شریعتی و دانش تاریخ»

شریعتی و آونگ مدرنیتۀ ایرانی: سنت، تاریخ، و وضعیت اضطراری

بررسی تحول تفسیر آموزه غیبت از انقلاب سفید تا انقلاب 57

ضرورت مواجهه پدیدار شناسانه با تاریخ و غرب

گذر از افق تاریخی شریعتی

«روشنفکری دینی» از منظر جامعه شناسی معرفت

از تاریخ تا متاتاریخ: شریعتی و سه نوع مواجهه با تاریخ

شریعتی و نظریه تاریخ مارکس

شریعتی، بین پدیدار شناسی تاریخ، جامعه شناسی تاریخی و تاریخ گرایی

خرد تاریخ نمادین شریعتی

شریعتی، فلسفه تاریخ یا ایدئولوژی تاریخ

بررسی مقایسه ای دو گفتمان ایدئولوژیک و هرمنوتیک نو اندیشی دینی

ملاحظاتی پیرامون تعریف شریعتی از دانش تاریخ

«تاریخ اکنون» و «آگاهی تاریخ» در اندیشه شریعتی

کشاکش میل و عقل در زبان روشنفکری اسلامی

امت و امامت: شیعی یا مارکسیستی

علی شریعتی و تاریخ صدر اسلام: بررسی دین شناسانه