۲۷۳۸
۰
۱۳۹۶/۲/۱۸
روز شمار محاصره تبریز و اعاده مشروطه بر اساس اسناد منتشر نشده

روز شمار محاصره تبریز و اعاده مشروطه بر اساس اسناد منتشر نشده

پدیدآور: نویسندگان ناشر: سفیر اردهال تاریخ چاپ: ۱۳۹۵مکان چاپ: تهران

خلاصه

در این پژوهش سندی ارزشمند، مقطع مهمی از انقلاب مشروطیت مورد توجه قرار گرفته است که تاکنون اطلاعات لازم و کافی از آن در دسترس نبوده است. این اسناد این امکان را به محققان مطالعات تاریخ مشروطیت خواهد داد تا بتوانند ابعاد و زوایای نامکشوف تاریخ مشروطیت و محاصره تبریز را مورد بررسی قرار دهند. این مجموعه با یکصد و نود و نه سند، بازنویسی و تدوین شده است.

معرفی کتاب

انقلاب مشروطه به عنوان یکی از تأثیر گذارترین حوادث تاریخ ایران موجد رویدادهای گوناگونی برای عصر نوین این کشور بوده است. از این رو در بررسی ها و مطالعات تاریخ معاصر ایران، «انقلاب مشروطیت» از موضوعات مهم و مورد توجه محققان بوده است. انقلاب مشروطیت ایران با دو هدف مهم به وقوع پیوست: نخست محدود کردن قدرت استبدادی شاهان و حاکمان خودکامه قاجار و دوم مقابله با نفوذ روزافزون سیاسی، اقتصادی و نظامی بیگانگان و احیای مجد و عظمت ایران. از زمان وقوع این حادثه تاکنون کتاب ها، مقالات، اخبار و اسناد گوناگونی درباره آن به چاپ رسیده است و محققان و مورخان نیز هر کدام به نوبه خود برای روشن شدن گوشه ای از زوایای تاریک این حادثه تاریخی تلاش نموده اند. اما به رغم اهمیت این واقعه مهم و گذشت بیش از یکصد و ده سال از صدور فرمان مشروطیت، هنوز اطلاعات کامل و جامع از حوادث آن در دست نیست. با آنکه هشتاد سال از ایجاد مراکز علمی و دانشگاهی در ایران می گذرد، پژوهشی علمی جامع و یا دانشنامه معتبر در این خصوص در دست نیست. مایه تأسف است که اسناد و مدارک این واقعه مهم به صورت پراکنده در آرشیو نهادها و سازمان هایی همانند وزارت امور خارجه، وزارت دارایی، وزارت کشور، وزارت جنگ، قوه قضائیه و نهاد ریاست جمهوری و ...نگهداری می شود و در یک مرکز اسنادی گردآوری نشده تا در دسترس پژوهشگران قرار گیرد. از سوی دیگر فقدان متولی مشخص برای تدوین تاریخ ایران و در مرحله بعد نبود یک نقشه راه برای این کار به طور عموم و تاریخ مشروطیت و مقاطع دیگر تاریخی دیگر به طور خاص، موجب آشفتگی و پراکندگی شدید در این عرصه شده است. در حالیکه اسناد تاریخی، عنوان یکی از مهم ترین منابع تاریخ معاصر و گاه به عنوان پایه و اساس این تحقیقات شناخته می شوند. اسناد به عنوان ابزاری برای دست یابی به عینیت های تاریخی، محققین و پژوهش گران را به تبیین بهتر تاریخ رهنمون می سازند. با مرجع قرار گرفتن اسناد تاریخی در کشورها و دولت های خارجی همچون انگلیس و روسیه، کتابهای اسنادی زیادی در زمینه انقلاب مشروطه چه در داخل و چه در خارج از ایران به چاپ رسیده که هر کدام به گونه ای بازگو کننده زوایای خاموش این رویداد بزرگ می باشند. اسناد موجود در کتاب حاضر، مجموعه ای دو جلدی از مکاتبه ها و تلگراف های مخابره شده میان نیروهای دولتی و شخص عین الدوله حاکم آذربایجان در جریان محاصره تبریز و استبداد صغیر می باشد. محمد علی شاه قاجار بعد از ناکامی در سرکوب اولیه مقاومت مردم تبریز توسط نیروهای محلی از جمله رحیم خان، شجاع نظام و اهالی دوه چی نشین، اقدام به اعزام عین الدوله به عنوان حاکم کل آذربایجان و مسئول اردوی دولتی نمود. شاه با تجهیز عین الدوله به وسیله سپاه، توپخانه و نیروهای دولتی سعی در خاموش کردن مقاومت مردم تبریز داشت. اسناد این کتاب که از تاریخ ورود عین الدوله به تبریز آغاز می گردد، با یکصد و نود و نه سند، شامل دو بخش می باشد. بخش اول با ورود نیروهای روس به تبریز و اعلان پایان جنگ میان نیروهای دولتی و مجاهدین تبریز طی یک مدت 9 ماهه خاتمه می یابد. این مجموعه شامل اسناد گوناگون با موضوعاتی همچون چگونگی به توپ بستن مجلس، چگونگی فرستادن نیرو و اردوهای دولتی به تبریز و تقسیم وظایف، جیره، مواجب، تعداد لشکر، مهمات،  وضع نیروهای دولتی در اطراف و نقاط دیگر آذربایجان، چگونگی اقدام به جنگ نیروهای دولتی و نقشه های آنان و آمادگی نیروها برای جنگ های مختلف از جمله سردرود، خطیب و غیره می باشد. همچنین بخش دوم شامل سه فصل است: فصل اول کتاب شامل تلگراف نیروهای دولتی ساکن در تهران از جمله محمد علی شاه، وزرا و روحانیون مرکز نشین به شخص عین الدوله و نیز جوابیه های وی و تلگراف ها و مخابره های دیگر فرماندهان از جمله صمدخان شجاع الدوله، رحیم خان، اقبال السلطنه ماکویی و حاکمان نواحی مختلف آذربایجان به عین الدوله می باشد. این اسناد تصویر روشنی از 9 ماه محاصره تبریز توسط نیروهای دولتی و مبارزه مجاهدین تبریزی و دلایل عدم موفقیت آنها در فتح این شهر را ارائه می کند. در این اسناد به وضوح به اختلاف ها و مناقشه های میان نیروهای دولتی، عدم هماهنگی، کارشکنی در اجرای نقشه ها و دلایل عدم موفقیت نیروهای دولتی برای شکستن محاصره تبریز می توان پی برد. در فصل دوم سعی گردیده است مجموعه ای از اسناد فتح تهران تا افتتاح مجلس شورای ملی و تصمیم های فاتحان تهران آورده شود. در فصل سوم و انتهایی کتاب نیز به پاس زحمات و تلاش ههای ستارخان و باقرخان، سردار و سالار ملی، مجموعه ای از اسناد شخصی این دو مجاهد، بعد از فتح تهران تا زمان ورود آنها به تهران آورده شده است.

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

محمد پورکيان

اين کتاب که در برلن غربي در سال 1357 چاپ شده است در باره سابقه آشنايي ارنست پرون با محمدرضا پهلوي و

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

زهرا علیزاده بیرجندی

بر اساس نتایج تحقیقات میدانی و کتابخانه ای و در مقایسه با سایر جوامع عشایری ایران، بهلولی ها یک طایف

منابع مشابه

شورش جنوب: سیری در برنامه اصلاحات ارضی در ایران و تحرکات پس از آن در فارس

شورش جنوب: سیری در برنامه اصلاحات ارضی در ایران و تحرکات پس از آن در فارس

سید عبادالله هاشمی

هدف اصلی از نگارش این کتاب، بررسی درگیری بین عشایر جنوب کشور «استان فارس» با حکومت مرکزی «نیروهای دو

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

ایران در آتش: از حملۀ بلشویک ها به انزلی تا عهدنامۀ 1921 ایران و شوروی (مجموعه ای از اسناد و گزارش ها)

ایران در آتش: از حملۀ بلشویک ها به انزلی تا عهدنامۀ 1921 ایران و شوروی (مجموعه ای از اسناد و گزارش ها)

نویسندگان

اسنادی که در این مجموعه ارائه می شود، اسناد و گزارش هایی است دربارۀ یکی از مهم ترین و پرمخاطره ترین

معماری خانقاه در خراسان سده ی پنجم

معماری خانقاه در خراسان سده ی پنجم

نویسندگان

معماری خانقاه از مواضع ابهام در تاریخ معماری ایران است؛ چننان که گویی بخشی از حافظه ی معماری ما محو