معرفی کتاب

اسلام به عنوان دینی که پس از بودیسم و مسیحیت بزرگ ترین دین در تمام قاره های جهان است به حوزه های فرهنگی و تمدنی متعدد تقسیم می شود که ضمن تمایز حوزه ها با یکدیگر در یک نگاه، وحدت کلی دارد. همان اسلام واحد و در عین حال متعدد. تجزیه این کلیت به اسلام عربی، اسلام ترکی، اسلام فارسی، اسلامی آفریقای سیاه، اسلامی مالی، اسلام هندی که تنوع جغرافیایی و قومی را و یا اسلام فسلفی، اسلام کلامی، اسلام فقهی و ...که تکثر فرهنگی و علمی را و یا اسلام شیعه، اسلام سنی، اسلام خوارج که تعدد مذهبی و فرقه ای را تداعی و تأکید می کند همه در سیر تحول خود از عواملی تأثیر پذیرفته که این عوامل در هر محیط جغرافیایی متفاوت بوده است.

اسلام پس از ظهور پیام آور خود مأموریتی جهانی داشته و در صحنه سیاست و اجتماع نقش ایفا کرده و لذا اسلام موضوع بررسی در همه مناطق زمین بوده، خصوصا در این روزگار که سازگاری دین با مدرنیته مهم ترین دغدغه انسان شده است.آنچه در یک کلام می توان گفت اینکه اصول و مبانی اولیه با گذشت زمان و تغییر یا جابجایی جغرافیایی به اصول جدیدی تبدیل شده که در عین حال بی ارتباط با مبانی و اصول اولیه نیست. کتاب پیش رو برگردان فارسی شش مجلد از مجموعه چند جلدی پژوهش بزرگی است با عنوان کلی الاسلام واحدا و متعددا که در انجمن عقل گرایان عرب - رابطه العقلانیین العرب- و زیر نظر نواندیش و نو معتزلی مسلمان تونسی دکتر عبدالمجید شرفی شکل گرفته است. این برگردان، شش تصویر یا قاب از اسلام را ارائه می دهد: اسلام عربی، اسلام خوارج، اسلام بادیه، اسلام قاره سیاه، اسلام انقلابی و اسلام نوگرایان که بیشتر به حوزه جغرافیایی مغرب اسلامی یا شمال آفریقا اختصاص داشته است. ویژگی دیگر این چند قاب و یا این کتاب رویکردی جامعه شناختی و نگاهی از منظر جغرافیای تاریخی به مظاهر اسلام است که توسط یک جریان جدید فکری مسلمان در شمال آفریقا ارائه می شود. پژوهشی بدیع و نگاهی نو به پلورالیسم دینی و اسلامی.

فصل های کتاب اول (اسلام عربی):

فصل اول: شکل گیری اسلام عربی و عوامل آن

فصل دوم: ویژگی های اسلام عربی

فصل های کتاب دوم (اسلام خوارج):

فصل اول:  شکل گیری خوارج

فصل دوم: شکل گیری سیاسی اسلام خارجی

فصل سوم: ویژگی های فرهنگی اسلام خوارج

فصل چهارم: تجربه حکومت داری خوارج

فصل های کتاب سوم (اسلام بادیه):

فصل اول:  مفاهیم مقدماتی

فصل دوم: اسلام بدوی: حوزه، عناصر و مظاهر آن

فصل سوم: اسلام بادیه از رهگذر الگوی طوارق

فصل های کتاب چهارم (اسلام سیاه):

فصل اول: نام گذاری و حدود حوزه اسلام

فصل دوم: گسترش اسلام در جنوب صحرا

فصل سوم: ویژگی های اسلام جنوب صحرای بزرگ

فصل چهارم: جنوب صحرای بزرگ در عصر کنونی

فصل پنجم: اسلام جنوب صحرای بزرگ و گفتگوی ادیان

فصل های کتاب پنجم (اسلام انقلابی):

فصل اول: شرایط شکل گیری جنبش های اسلامی

فصل دوم: قضیه حکومت

فصل سوم: قضایای اجتماعی

فصل چهارم: اسلام گرایان و مدرنیسم

فصل های کتاب ششم (اسلام و نوگرایان):

فصل اول: خصوصیات اسلام نوگرایان

فص دوم: موضع گیری نسبت به متن

فصل سوم: نوگرایان و مبانی و مفاهیم مدرنیته