معرفی کتاب

موضوع این مطالعه انسان شناسی و نسبت آن با جامعه ایران و نسبت علوم اجتماعی  با جامعه ایرانی در دوره معاصر است. از اواسط قرن نوزدهم میلادی مواجهه ایران با دنیای غرب و فرآیند مدرنیزاسیون به چالش‌های فرهنگی و ایدئولوژیکی بسیاری در بین روشنفکران ایرانی منجر شده است. در زمینه چنین مواجهه و تضادی نیز مدرنیته و مدرنیزاسیون معمولاً به عنوان مخالف سنت درک شده و بحث های بسیاری را در مورد مدرنیزاسیون به دنبال خود برکشیده است. روشنفکران ایرانی در قرن نوزدهم در تلاش برای بازتعریف خویشتن ایرانی سه تصویر متفاوت از آن ارائه دادند: خویشتن مدرن مبتنی بر فرهنگ غرب، خویشتن های تاریخی مبتنی بر فرهنگ قبل از اسلام، خویشتن مذهبی مبتنی بر تشیع که این تصاویر از خویشتن سه گفتمان رقیب را به دنبال داشت: مدرنیسم، ناسیونالیسم و اسلام گرایی 

بر اساس نظریه وابستگی، علوم انسانی در واقع علومی در امتداد فرایند غربی شدن است. نظریه امپریالیسم فرهنگی، حوزه علوم انسانی و اجتماعی را ابزاری در خدمت تضعیف جهانی هویتی کشورهای غیر غربی می داند و نظریه بومی گرایی نیز در واقع یک نگاه تلفیقی و ترکیبی است به این معنا که علوم انسانی و علوم اجتماعی از لحاظ روش می‌تواند از پیشرفت‌ها و دستاوردهای روش شناختی علم جدید استفاده کنند و ما می‌توانیم با توجه به تجربه ها و روش شناسی غربی و جهانی در حوزه پژوهش علم ایرانی را در حوزه علوم انسانی بهینه سازیم.

در کشورهایی مثل جامعه ما ورود علم، نه محصول تحول جامعه بلکه بیشتر به عنوان امری متمایز از جامعه بوده است. علم در جایی دیگر تولید و توسعه پیدا کرده و بعد کشوری مثل ما به این فکر افتاد که این علم را اقتباس و جذب کنند و توسعه دهد. از اوایل قرن نوزدهم میلادی که رابطه ایران با جهان خارج آغاز می‌شود، در ایران نوعی چالش هویتی سه پاره به وجود می‌آید: هویت حلی، هویت مذهبی و هویت مدرن. این چالش هویتی ما را به باز اندیشی درباره چیستی و هویت خودمان وادار کرد. علوم اجتماعی ما را از منطقه سیاسی ای که آمیخته با تحولات کشور در سیستم مشروطه، خاندان پهلوی و انقلاب اسلامی است بیرون می آورد و تلاش ما هم باید در راستای ایجاد تاسیس نهادی مستقل باشد تا فاصله های لازم بین علوم اجتماعی و انسان شناسی را با جامعه برقرار سازد. 

فهرست مطالب:

فصل اول: انسان شناسی ایرانی و ایدئولوژی

فصل دوم: انسان شناسی و فرهنگ های ایرانی

فصل سوم: انسان شناسی و ناسیونالیسم

فصل چهارم: انسان شناسی و مدرنیزاسیون

فصل پنجم: انسان شناسی و اسلام گرایی

فصل ششم: انسان شناسی و مدرنیزاسیون اسلامی

فصل هفتم: انسان شناسی ایرانی

نتیجه گیری