معرفی کتاب

شاید کمتر کسی را از رجال سیاسی و فرهنگی ایران بتوان سراغ کرد که در ثبت وقایع روزانه ی زندگی خود به اندازه ی محمدعلی فروغی (1256-1321) مداومت به خرج داده باشد. محمدعلی فروغی، ذکاء الملک دوم (1256-1321) از بزرگ ترین روشنفکران عملگرای ایران در مقاطع حساس تاریخی بود که برعکس بسیاری از رجال آن دوران توانست کارنامه ی قابل دفاعی از خود برجای بگذارد.فروغی از بیست و شش سالگی به نوشتن وقایع زندگی اش پرداخت و با همه مشغله ای که در ادوار مختلف عمر خویش داشت این کار را با جد و جهد دنبال کرد. او خود در عنفوان جوانی نوشته است که بدین یادداشت نویسی روی آورده تا مرآت حیاتش باشد؛ و امروز این روزنامه ی حیات - که حدودا هجده سال از ایام زندگانی او را در بردارد - برای ما یادگار فرهنگی گرانبهایی است که بخشی از تاریخ سیاسی و فرهنگی کشورمان را آینگی می کند.

کتاب حاضر از سه بخش اصلی تشکیل شده است. بخش اول، که خاطرات اوست، رساله ی مستقلی است که فروغی احتمالا در واپسین سال زندگی درباره ی خاندان، پدر و احوال خود نوشته و خصوصا اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران را عهد ناصری به خوبی شرح داده است، اما متاسفانه مهلت نیافته تا آن را به پایان برساند.

بخش دوم یادداشتهای روزانه ی اوست از پانزده سال پراکنده میان سال های 1293 تا 1320 که گاه به تفصیل و گاه به اجمال وقایع را روز به روز، حتی در سخت ترین شرایط سیاسی، به رشته ی تحریر درآورده است.

بخش سوم، که تحت عنوان پیوستها آمده، بیشتر مشروح ملاقاتهای او با سران کشورهای دیگر، گزارشی از امور شورای جامعه ی ملل و چند نامه است. همه ی این نوشته ها سالیان دراز نزد خانواده ی فروغی محفوظ بوده و اکنون برای نخستین بار منتشر می شود.