۳۴۱۰
۱۲۱۹
۱۳۹۷/۹/۱۸
جریان سیاست نامه نویسی در تاریخ اندیشه ی سیاسی سده های میانه ی ایران (همبستگی اقتصاد و سیاست و اندیشه)

جریان سیاست نامه نویسی در تاریخ اندیشه ی سیاسی سده های میانه ی ایران (همبستگی اقتصاد و سیاست و اندیشه)

پدیدآور: محمدرضا مرادی طادی ناشر: نشر تمدن علمیتاریخ چاپ: ۱۳۹۶مکان چاپ: تهرانتیراژ: ۳۳۰جلدشابک: 978-600-8127-53-6تعداد صفحات: ۳۴۲ص

خلاصه

تحقیق پیش رو تتبعی است در تاریخ اندیشه ی سیاسی سده های میانه ی ایران اسلامی؛ که خود را وقف واکاوی وجوهات مختلف بخش کوچکی از آن کرده است. پرسشی که تمام این تحقیق پیرامون آن شکل گرفته است از جهاتی بسیار ساده است: سیاستنامه نویسی؟ ولی وقتی کار آغاز می شود و محقق پای در اقیانوس متون و رساله ها و نظریات و عقاید می گذارد به عینه می بیند که علی رغم تلاش های بسیاری که در یک سده ی گذشته در حوزه ی تاریخ نگاری اندیشه ی سیاسی سده های میانه ی ایران و اسلام انجام شده است اما معهذا هنوز هم نقاط تاریک متعددی در این زمینه وجود دارد. از این رو محقق در فرایند تحقیق با پرسش های متعدد دیگری نیز روبرو می شود و در می یابد که سیاستنامه ها در همبستگی سه عامل اقتصاد، سیاست و اندیشه شکل گرفته اند. بنابراین طبقات اجتماعی و الگوهای معیشتی مسلط در سده های میانه و اندیشه ی ایرانشهری؛ زمینه ساز تولید و بازتولید سیاستنامه نویسی بوده اند.

معرفی کتاب

تحقیق پیش رو تتبعی است در تاریخ اندیشه ی سیاسی سده های میانه ی ایران اسلامی؛ که خود را وقف واکاوی وجوهات مختلف بخش کوچکی از آن کرده است. پرسشی که تمام این تحقیق پیرامون آن شکل گرفته است از جهاتی بسیار ساده است: سیاستنامه نویسی؟ اما اگرچه در بدایت امر ساده می نماید ولی وقتی کار آغاز می شود و محقق پای در اقیانوس متون و رساله ها و نظریات و عقاید می گذارد به عینه می بیند که علی رغم تلاش های بسیاری که در یک سده ی گذشته در حوزه ی تاریخ نگاری اندیشه ی سیاسی سده های میانه ی ایران و اسلام انجام شده است اما معهذا هنوز هم نقاط تاریک متعددی در این زمینه وجود دارد. لذا آن خوش بینی اولیه با محک واقعیت زائل می شود و پرسش آغازین سهل و ممتنع می نماید. برای نمونه، محقق در فرایند تحقیق با پرسش هایی متعدد و متکثر روبرو می شود که در ادبیات موضوعی این حوزه - سیاستنامه پژوهی - عموما، و حتی گاه ابدا، هیچ اشاره ای بدان ها نشده است و غالبا به تکراریات بسنده شده است. پرسش از خاستگاه اجتماعی سیاستنامه نویسی طبقاتی که حاملان تاریخی آن بوده اند، ساختارهای اقتصادی ای که بر روند تولید، بازتولید، توقف یا زوال آن ها موثر بوده اند، و شاید مهمترین نکته، چگونگی قرائت و فهم مفاهیم سیاستنامه ای و پویامندی های درونی آن. این اثر تلاشی است کوچک برای پاسخ دادن به چنین پرسش هایی و پرداختن به چنین دغدغه هایی. در همین راستا و برای پاسخ دادن به آن پرسش ها و چنان دغدغه مندی هایی، پرسش از سرشت سیاستنامه نویسی، در همبستگی سه مولفه اقتصاد و سیاست و اندیشه، و کشف منطق درونی سیاستنامه نویسی موضوع این پژوهش قرار گرفته است. در اینجا عبارت «کشف منطق درونی سیاستنامه نویسی» در تاریخ اندیشه ی سیاسی سده های میانه ی ایران اسلامی حائز اهمیت بسیار است چرا که عمده ترین وجه افتراق این پژوهش با آثار استاد طباطبایی است. مولف برخلاف ایشان از بنیان های ایرانشهری آغاز کرده است اما سیاستنامه نویسی را نه بسان صرف تداوم آن سرچشمه ی فکری قلمداد نکرده بلکه آن را در بستر مناسبات عینی و ساختارهای اقتصادی - اجتماعی - سیاسی سده های میانه و بر مبنای منطق درونی تولید و بازتولیدشان تحلیل کرده است.

طبق فرضیه ی تحقیق، سیاس نامه ها در همبستگی سه عامل پیش گفته، شکل گرفته اند. بنابراین از نظر مولف، طبقات اجتماعی، الگوهای معیشتی مسلط در سده های میانه و اندیشه ی ایرانشهری (به عنوان سه متغیر مستقل)، زمینه ساز تولید و بازتولید - و شاید نهایتا توقف و «زوال» - سیاستنامه نویسی (به عنوان متغیر وابسته) بوده اند.

مطاب کتاب در 6 فصل ارائه گردیده است:

فصل اول: نظریه و روش - این فصل به تعیین قاب تحلیلی و تفسیری خودش پرداخته است و با مقایسه ای انتقادی میان دو روش خوانش متن و نگاهی به شیوه های فهم و روایت تاریخ، کوشیده است تا متناسب با موضوع و گستره ی کار این تحقیق، قابی نظری - تحلیلی را تعریف کند.

فصل دوم: هنگامه ی تدوین - این فصل به وجود یا عدم پدیده ی سیاست نامه نویسی در تاریخ پرداخته است. این فصل با تشکیک مشهور منکران علیه وجود سیاست نامه نویسی - و متعاقبا قائلان به عدم وجود چیزی به نام «ایران» - آغاز می شود و می کوشد تا با داده پژوهی های بسیار و متعدد جریان سیاست نامه نویسی، گستره ی آن، حاملان اجتماعی اش و منابع فکری اش را نشان دهد.

فصل سوم: مبانی نظری اندیشه ی سیاسی جریان سیاست نامه نویسی - این فصل به پنج مؤلفه ی بنیادین متون سیاست نامه ای، طیف معنایی شان، نحوه ی ارتباطشان با یکدیگر پرداخته و کوشیده است تا معیاری معرفت شناختی برای تشخیص و تعیین متون موسوم به سیاست نامه فراهم کند.

فصل چهارم: وجوه اقتصادی سیاست نامه نویسی - این فصل به بررسی اندیشه ی اقتصادی دوره ی میانه، شیوه های معیشت، بازتاب مفهومی شان در متون سیاست نامه ای، و تحلیل وجود اقتصادی سیاست نامه ها پرداخته است و در همین زمینه توانسته زوایای جدیدی را بر روی سیاست نامه پژوهی بگشاید.

فصل پنجم: طبقات اجتماعی در ایران (اواخر ساسانی و سده های نخستین) - این فصل به طبقات اجتماعی، نقششان در تولید سیاست نامه ها، و تبعات روشی این رابطه برای بازتفسیرشان پرداخته است. در این فصل رابطه ای معنادار میان بستر اجتماعی و متون تولیدی برقرار شده است و به نظر می رسد که توانسته به گونه ای از جامعه شناسی متن دست یافته باشد. در نتیجه گیری این فصل نیز بر امکان های جدیدی در این حوزه ی تحقیقی تأکید شده است.

فصل ششم: الگوی حکمرانی در سیاست نامه نویسی - این فصل با تحلیل چهار رکن سازمان حکومت، و شیوه های اداره شان، به تشریح الگوی حکمرانی در متون جریان سیاست نامه نویسی پرداخته است. در این فصل تلاش شده است که نه تنها الکویی منسجم از سازمان حکمرانی ایرانشهری ارائه شود بلکه با ارجاعی به مبانی فکری اندیشه ی سیاسی ایرانشهری، بر انسجام منطقی این دسته متون بیش از پیش تأیید و تأکید شده است.

در نهایت تحقیق با تعریف سیاست نامه نویسی و جریان آن، امکان های تعمیم داده ها، پیگیری برخی از فرضیه ها، و نسبت تحقیق با دیگر ادبیات پژوهشی این حوزه به نتیجه گیری رسیده است.

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

محمد پورکيان

اين کتاب که در برلن غربي در سال 1357 چاپ شده است در باره سابقه آشنايي ارنست پرون با محمدرضا پهلوي و

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

زهرا علیزاده بیرجندی

بر اساس نتایج تحقیقات میدانی و کتابخانه ای و در مقایسه با سایر جوامع عشایری ایران، بهلولی ها یک طایف

منابع مشابه بیشتر ...

مهدی (ع) فقرا؛ پژوهشی در جامعه شناسی فقر و انتظار

مهدی (ع) فقرا؛ پژوهشی در جامعه شناسی فقر و انتظار

فهیمه بهرامی

این اثر را می توان در تداوم سنت مطالعات کلاسیک علوم اجتماعی قلمداد کرد؛ سنتی که دین و انتظار و انقلا

زبدة الوقایع (تاریخ وان و هکاری 1266-1262ش)

زبدة الوقایع (تاریخ وان و هکاری 1266-1262ش)

میرزا موسی خان طباطبایی انصاری

این اثر دارای اطلاعات ذی قیمتی از مسائل مهم تاریخی، سیاسی، جامعه شناختی، هنری، فرهنگی، اجتماعی، اقتص