معرفی کتاب

آنچه اکنون به معرفی آن می پردازیم، یکی از معدود آثار محققانه درباره ی خط مشی دولت کارتر در قبال انقلاب اسلامی ایران است. نویسنده ی این اثر ضمن مطالعات گسترده و مصاحبه های متعدد، با زیر و رو کردن صدها سند دست اول، یادداشت ها و گزارش های اعضای بلند پایه ی سیا، وزارت خارجه و شورای امنیت ملی آمریکا تلاش کرده است تا چند گزاره ی اساسی را بسنجد: پذیرش انقلاب اسلامی و نظام برآمده از آن از سوی کارتر، درک دستگاه ها و نهادهای آمریکایی از انقلاب اسلامی مردم ایران، اهداف همکاری های اطلاعاتی و امنیتی آمریکا با دولت موقت و بالاخره تأثیرات جنگ سرد در برداشت ها و تصمیمات مقامات آمریکایی.

نویسنده معتقد است آمریکا، انقلاب ایران را به منزله ی واقعیتی موجود و پیچیده پذیرفته بود، اما کارتر و مشاورانش برداشتی پراکنده و سطحی از آن داشتند. مولف علت این کاستی را بر می شمرد. اول آن که کاخ سفید از ارتباط مستقیم با مخالفان رژیم پهلوی به دلیل نگرانیش از ناراحتی شاه خودداری می کرد و لذا چنین شد که دولت آمریکا در آن برهه ی حساس، تصویر شفافی از انبوه مخالفان حکومت نداشت. دوم و شاید مهم تر آن که همزمان با رویدادهای انقلابی ایران، شش دانگ حواس کارتر، وزارت خارجه و شورای امنیت ملی آمریکا معطوف به دو پرونده ی بسیار حیاتی بود: فرایند صلح کمپ دیوید و مذاکرات پردامنه ی سالت2. وانگهی، سایه ی سنگین جنگ سرد بر سیاست خارجی آمریکا مجالی به تصمیم گیران این کشور نمی داد تا رویداد تازه ای چون انقلاب اسلامی را از منظری دیگر بکاوند و بشناسند. از این رو سرتاسر انقلاب و رویدادهای پیش و پس از پیروزی آن در 22 بهمن 1357، پیوسته برای سیاست گذاران آمریکایی تازگی داشت. همین غافلگیری و از دست دادن سررشته ی امور به تصمیم گیری های نادرست و مخربی انجامید که در این کتاب به تفصیل بررسی شده اند. نویسنده همچنین معتقد است کشمکش های بوروکراتیک در دولت آمریکا، در کنار غلبه ی فضای جنگ سرد و محدودیت های بین المللی نیز به شدت بر تصمیمات واشینگتن و شخص کارتر مؤثر بوده اند. با توجه به تلاش نویسنده برای ریشه یابی جدال تهران - واشینگتن در دوران پس از انقلاب، اثر حاضر می تواند گام مهمی در جهت واکاوی «آمریکا ستیزی» انقلابیون نخستین به شمار رود. مطالب در سه بخش ارائه گردیده است:

بخش اول: ریشه های سیاست تعامل

بخش دوم: افت و خیزهای سیاست تعامل

بخش سوم: سیاست تعامل در تنگنا