۵۴۳۰
۱۸۹۷
۱۳۹۸/۳/۱۸
تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی جهان اسلام از سال 41 تا 227 هجری قمری

تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی جهان اسلام از سال 41 تا 227 هجری قمری

پدیدآور: نویسندگان ناشر: پژوهشگاه حوزه و دانشگاهتاریخ چاپ: ۱۳۹۶مکان چاپ: قمتیراژ: ۵۰۰نسخهشابک: 1-156-298-600-978تعداد صفحات: ۲۸۴ص

خلاصه

امویان پس از صلح امام حسن(ع) با معاویه، به طور رسمی امر خلافت را به دست گرفتند و با به کارگیری انواع حربه ها و ابزارهای مادی و برجای نهادن فجایعی همچون واقعه کربلا و هتک حرمت مکه و مدینه، توانستند با استبداد و تبعیض قومی - نژادی، بر قلمرو اسلام حکمرانی کنند، ولی با اقدامات ناشایست در جنبه های سیاسی، اجتماعی، مذهبی و فرهنگی انزجار عمومی را برانگیختند و اسباب سقوط خویش را مهیا کردند. با انتقال قدرت از امویان به عباسیان، فصل تازه ای در تاریخ اسلام پدیدآمد که مشتمل بر چهار دوره بود و بالغ بر 500 سال به طول انجامید. استقرار و تثبیت خلافت، تمرکز قدرت در دست خلفا و استقلال کامل آنان در تدبیر امور ممالک اسلامی و حضور چشم گیر ایرانیان در امور سیاسی و نظامی، از ویژگی های عصر اول خلافت عباسی است. این عصر با تسلط ترکان بر دولت عباسی، در عهد خلافت معتصم، پایان یافت.

معرفی کتاب

تاریخ تحولات جهان اسلام در دوران امویان و دوره نخست عباسیان (227-41 ق) آن هم بر پایه ی اسناد و مدارک معتبر و مقبول، هدف اصلی پدید آمدن کتاب حاضر است. امویان و عباسیان، امپراتوری گسترده ای را تشکیل دادند که عناصر متعددی بر آن اثر گذاشتند و شاهد بنیان اجتماعی و قومی ناهمگونی بودند. امویان طی سال های 41 تا 132 قمری بر قلمرو خلافت اسلامی حکمرانی کردند. دوره ی آنان، دوره ای حیاتی در تاریخ اسلام به شمار می آید. در زمان خلافت آنان فتوحات مسلمانان از خاورمیانه تا شمال آفریقا و حتی اسپانیا گسترش یافت. در این دوران تحولاتی پدید آمدند که بی تردید در تکوین دین و فرهنگ اسلامی آثاری تعیین کننده بر جای گذاردند. امویان به صورت فاتحان مسلمان و سپس با عنوان کارگزاران حکومت مرکزی به سرزمین شام وارد شدند و بعد از آن داعیه ی خلافت اسلامی را مطرح کردند. و بالاخره در جریان صلح با امام حسن علیه السلام به عنوان خلیفه به خلافت اسلامی دست یافتند. موضع خصمانه ی بیشتر امویان از آغاز دعوت اسلام تا فتح مکه، درگیری سیاسی و نظامی آنان با اهل بیت علیهم السلام و جنایاتی مانند حادثه خونین کربلا و حمله به دو شهر مقدس مکه و مدینه؛ از بارزترین علت هایی است که امویان را در نوشته های مورخان با رنگ تیره وصف کرده است. مباحث مختلفی درباره ی دوران امویان و تحولات گوناگون آن مطرح است. فرایند اسلامی شدن و عربی سازی، عملکرد شایسته و ناشایست آنان در تحولات دیوانی، مالی و حکومتی، سرشت و روند خلافت آنان، سیمای آنان در آیینه ی اخبار و روایات اسلامی، جنگ ها و تفرقه های داخلی زمان آنان از جمله ی آن هاست. بعد از امویان، عباسیان که بازماندگان عباس ابن عبدالمطلب، عموی پیامبر اسلام صلی الله علیه و اله بودند؛ قدرت را در دنیای اسلام به دست گرفتند و بیش از پنج سده به عنوان جانشین رسول الله صلی الله علیه و آله بر جهان اسلام حکم راندند. آنان کار خود را با دعوت سازمان یافته و تشکیلات منظمی از اوایل سده ی دوم آغاز کردند و پس از سال ها کوشش و تلاش مستمر و به پایمردی ایرانیان، سرانجام به سال 132 قمری به خلافت رسیدند. از آن هنگام تا سال 656 ق که مغولان بر بغداد دست یافتند؛ خلافت در بین فرزندان عباس با فراز و نشیب ادامه داشت.

پیدایش خلافت عباسی، بیعت صرف با یک خلیفه یا انتقال حکومت از امویان به عباسیان در حاکمیت گروهی اسلامی نیست؛ بلکه نقطه عطف مهمی در سیر تحولات اسلامی به شمار می آید که جامعه ی اسلامی را تغییر داد و باور عمیقی در جهات زندگی سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بر جای گذاشت و زمینه ی بروز و ظهور مسلمانان غیر عرب را فراهم آورد. دوران خلافت عباسیان به چهار دوره تقسیم شده است:

عصر اول عباسیان که عصر نیرومندی، گسترش و شکوفایی بود، عصر دوم عباسیان که دوران نفوذ عنصر ترک بود، عصر سوم عباسیان که دوران نفوذ آل بویه ی ایرانی بود. عصر چهارم عباسیان که دوران نفوذ سلجوقیان ترک بود.

این کتاب در بخش عباسیان، به تحولات عصر اول عباسیان می پردازد. در این عصر ایرانی ها در بسیاری از کارها سیطره داشتند و از آغاز دوره ی منصور وزیران و فرماندهان ایرانی عهده دار کارها بودند تا اینکه هارون به دفع وزیران برمکی پرداخت. پس از پیروزی مأمون بر برادرش امین، بار دیگر کفه قدرت به نفع ایرانیان سنگین شد و بنی سهیل از خاندان های ایرانی، جایگاه بلندی در دوران مأمون به دست آوردند.

معتصم به این باور رسید که باید عنصر جدیدی را به صحنه آورد و به آنان اعتماد کند و از این رو اطرافیان، کارگزاران و فرماندهانش را از ترکان برگزید و بدین وسیله بر نفوذ ایرانیان غلبه کرد. این کتاب بر اساس سرفصل های درس تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی جهان اسلام از سال 41 تا 227 قمری در دو بخش تنظیم شده است:

بخش اول: تاریخ تحولات قلمرو اسلامی در عصر بنی امیه

فصل اول: تاریخ سیاسی عصر خلافت بنی امیه

فصل دوم: تاریخ فتوح عصر اموی

فصل سوم: وضعیت فرهنگی، اجتماعی و مذهبی عصر بنی امیه

بخش دوم: تاریخ تحولات جهان اسلام در عصر اول عباسی

فصل اول: تاریخ سیاسی عصر اول خلافت عباسی

فصل دوم: تاریخ تحولات مغرب اسلامی و جبهه روم در عصر اول عباسی

فصل سوم: وضعیت فرهنگی، اجتماعی و مذهبی عصر اول خلافت عباسی

 

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

محمد پورکيان

اين کتاب که در برلن غربي در سال 1357 چاپ شده است در باره سابقه آشنايي ارنست پرون با محمدرضا پهلوي و

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

زهرا علیزاده بیرجندی

بر اساس نتایج تحقیقات میدانی و کتابخانه ای و در مقایسه با سایر جوامع عشایری ایران، بهلولی ها یک طایف

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

ایران در آتش: از حملۀ بلشویک ها به انزلی تا عهدنامۀ 1921 ایران و شوروی (مجموعه ای از اسناد و گزارش ها)

ایران در آتش: از حملۀ بلشویک ها به انزلی تا عهدنامۀ 1921 ایران و شوروی (مجموعه ای از اسناد و گزارش ها)

نویسندگان

اسنادی که در این مجموعه ارائه می شود، اسناد و گزارش هایی است دربارۀ یکی از مهم ترین و پرمخاطره ترین

معماری خانقاه در خراسان سده ی پنجم

معماری خانقاه در خراسان سده ی پنجم

نویسندگان

معماری خانقاه از مواضع ابهام در تاریخ معماری ایران است؛ چننان که گویی بخشی از حافظه ی معماری ما محو