معرفی کتاب

آموزش و پرورش به معنی رشد طبیعی، تدریجی و هماهنگی استعدادهای یک فرد است. در واقع، اگر آن را اجتماعی شدن شخص بدانیم، می توانیم تاریخ آموزش و پرورش را بررسی چگونگی اجتماعی کردن انسان ها از لحاظ تاریخی تعریف کنیم که در تحرک مردم در تاریخ، نقش اساسی داشته است. بررسی تاریخ آموزش و پرورش ایران به طور عام و آموزش و پرورش اقلیت ها به طور خاص، از ضروریات اجتناب ناپذیر برای شناخت میراث فرهنگی و اجتماعی ایران است. با مطالعه ی آثار مربوط به تاریخ اقلیت ها و آثار مربوط به تاریخ آموزش و پرورش متوجه نکات زیادی می شویم. در حقیقت، به جایگاه مدارس اقلیت ها درنظام آموزش و پرورش ایران توجه جدی به عمل نیامده است. در صورتی که اهداف، ساختار آموزشی، چگونگی فعالیت و کارکرد آن ها، چالش ها و موانع پیش روی آنان اهمیت بسیار بالایی برای درک تاریخ آموزش در ایران دارد. بنابراین، با بررسی تاریخ آموزش در میان اقلیت های ایران، می توانیم کم و کیف کوشش های آن ها و تأثیر مدارس را بر تحولات اجتماعی و فرهنگی جوامع اقلیت دینی به خوبی دریابیم. نگارنده بر آن است تا به بررسی روند شکل گیری، تحولات، اهداف و آرمان های حاکم بر این مدارس بپردازد و حوزه فعالیت هر کدام از آن ها را به طور جداگانه، بررسی کند. با بررسی میزان تأثیر گذاری آنان می توانیم به مقایسه و ارزیابی دقیق تر کارکردهای این مدارس دست یابیم. این پژوهش ضمن استفاده از دستاوردهای پژوهش های پیشین، می کوشد با اتکا به اسناد و مدارک آرشیوی همه ی ابعاد و زوایای ناشناخته ی این موضوع را مطالعه و بررسی نماید. 

مطالب کتاب در سه بخش ارائه گردیده است:

بخش اول: مدارس ارمنیان

فصل اول: تاریخچه تغییرات آموزشی و شکل گیری مدارس

فصل دوم: نیروی انسانی

فصل سوم: وضعیت اقتصادی

فصل چهارم: شیوه اداره مدارس ارمنیان

فصل پنجم: گفتمان ملی گرایی پهلوی اول و تأثیر آن بر مدارس ارمنیان

فصل ششم: وضعیت آموزشی

فصل هفتم: تأثیر مدارس بر زندگی اجتماعی ارمنیان ایران

بخش دوم: مدارس زرتشتیان

فصل اول: تاریخچه تغییرات آموزشی و شکل گیری مدارس

فصل دوم: نیروی انسانی

فصل سوم: وضعیت اقتصادی

فصل چهارم: شیوه اداره مدارس زرتشتیان

فصل پنجم: گفتمان ملی گرایی پهلوی اول و تأثیر آن بر مدارس زرتشتیان

فصل شش: وضعیت آموزشی

فصل هفتم: پیشرفت مدارس زرتشتی و تأثیر آن ها در زندگی اجتماعی زرتشتیان

بخش سوم: مدارس یهودیان

فصل اول: تاریخچه تغییرات آموزشی و شکل گیری مدارس

فصل دوم: نیروی انسانی

فصل سوم: وضعیت اقتصادی

فصل چهارم: شیوه اداره مدارس آلیانس

فصل پنجم: گفتمان ملی گرایی پهلوی اول و تأثیر آن بر مدارس یهودیان

فصل ششم: وضعیت آموزشی

فصل هفتم: تأثیر مدارس بر زندگی اجتماعی یهودیان ایران