معرفی کتاب

اين اثر کتاب تازه اي است که رشيد الخيون، متولد عراق، و تحصيل کرده در عدن و دانشگاه صوفيه در باره وضعيت مذهبي عراق نوشته است.
از وي کتابهاي ديگري مانند مذهب المعتزله من الکلام الي الفلسفه (1994) تخليص البيان في ذکر فرق الاديان (1994) حروف حي، البابيه و البهائيه مع نص اقدس (2003) چاپ شده است.
وي در مقدمه کتاب با اشاره به تنوع مذهبي و ديني موجود در سرزمين عراق از اديان مختلف و مذاهب متفاوت در نقاط مختلف اين سرزمين ياد کرده و کوشيده است تا از ديدگاهي بيطرفانه به ارزيابي وضعيت اين جماعات در عراق بپردازد.
اديان و فرقه هايي که در اين کتاب مورد بحث قرار گرفته اند عبارتند از
صابئين
يزيديه
يهوديان
مسيحيان
شيعيان
حنفيان
شافعيان
حنبليان
کاکائيه (نوعي قوميت با تفکرات غالي)
شبک (نوعي قوميت با تفکرات غالي)
مفصل ترين بحث ها اختصاص به وضعيت شيعه (صص 225 - 314) و وضعيت مسيحيان (صص 145 - 224) دارد.
در بخش تشيع، وي تاريخچه اي از شکل گيري مذهب شيعه براي اساس ديدگاه هاي خود آورده و سپس شرحي از فرقه ها و گرايش هاي دروني جامعه تشيع به دست داده است. منابع اين بخش تقريبا منابع معمولي بوده و حاوي نکته اي استثنايي و تازه نيست.
آنچه تازگي دارد تلفيق برخي از ديدگاه هاي جديد مذهبي جديد علماي شيعه عراق مانند مرحوم کاشف الغطاء و ديگران با نکات تاريخي مربوط به جامعه شيعه از گذشته است.
در بخش مربوط به حمله مغول و ابن علقمي باز هم همان مطالب تکراري منابع سني و حنبلي بغداد درج شده و مولف به تحقيقاتي که در اين زمينه صورت گرفته توجهي نکرده است.
عمده بحث مربوط به وضعيت تشيع و جريان هاي شيعي طي يک قرن اخير است. بحث از تشيع و دمکراسي حجم قابل ملاحظه اي را به خود اختصاص داده و در باره نائيني و ديدگاه هاي او بحث شده است. علاوه بر آن مسائل جاري عراق در پنج دهه اخير از جمله مواضع آيت الله حکيم با دولت عراق و نيز برخورد ايشان با حزب کمونيست و اعلاميه براي ارتداد آنان در ادامه آمده است.
نقش آيت الله خالصي نيز در تحولات عراق در همين بخش مورد بررسي قرار گرفته و از دانشگاه کوفه به عنوان يکي مزاکر فرهنگي شيعه سخن گفته شده است. آخرين بحثها مربوط به برخورد بعثي ها با شيعيان است که بسيار کوتاه و گذرا بدان اشاره شده است.
سالها پيش کتابي با عنوان شيعه العراق توسط اسحاق نقاش يهودي عراقي الاصل نوشته شده که اصل آن به انگليسي بوده و به عربي هم ترجمه شده است.
در باره وضعيت شيعه در قرن اخير از بهترين آثار کتاب الشيعه و الدوله الطائفيه في العراق از حسن العلوي است که به تفصيل در باره ظلم و ستمي که از ناحيه حکام عراقي و نيز نويسندگان و مورخان سني عراق در حق شيعه صورت گرفته سخن گفته شده است. اين کتاب تحت عنوان شيعه و حکومت عراق به فارسي ترجمه شده و توسط حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي به چاپ رسيده است.
در پايان کتاب جداولي براي نشان دادن جمعيت مذهبي استان هاي مختلف عراق به دست داده شده است.