۲۱۷۳
۹۱۰
۱۳۹۹/۵/۲۴
روشنایی از شرق: چگونه علوم سده های اوایل دوره اسلامی به شکل گیری جهان غرب یاری می رساند

روشنایی از شرق: چگونه علوم سده های اوایل دوره اسلامی به شکل گیری جهان غرب یاری می رساند

پدیدآور: جان فریلی ناشر: نشر علمتاریخ چاپ: ۱۳۹۸مترجم: محمود حقیقیمکان چاپ: تهرانتیراژ: ۷۷۰نسخهشابک: 7-144-264-622-978

خلاصه

این کتاب ترجمه ی اثر یک نویسنده ی منصف غربی است که کوشیده است تا به جریان های وام گیری علمی و فرهنگی روشنی و وضوح بخشد. او در داوری هایش واقعیت ها را نادیده نگرفته است. ویژگی منحصر به فرد این کتاب در این است که حرکت پیوسته ی انتقال علم و تحولات آن را در زمان و مکان از آغاز تا کنون در قالب سیاحت نامه ای علمی و پر ماجرا، در عین حال مستند که نه تنها به منزله ی دستینه ای مختصر و درخور پژوهش گران، بلکه به مثابه تاریخی جامع برای عموم پژوهندگان این حوزه و علاقمندان به شگفتی های تحولات علمی به تصویر می کشد.

معرفی کتاب

در یکی دو فصل اول کتاب حاضر موقعیت علم در خاستگاه های نخست آن یعنی مصر، بابل، آشور، یونان، ایران و هند به اجمال بررسی می شود. آن گاه فعالیت های مراکز علمی جهان اسلام به ترتیب تقدم تاریخی در بین النهرین (عراق)، مصر و شام، ایران، آسیای مرکزی، مغرب و اندلس مورد بررسی قرار می گیرد. چند فصل پایانی کتابه به چگونگی تأثیرگذاری علوم دوره ی اسلامی در رنسانس اروپا، به ویژه در فعالیت های علمی دانشمندانی چون کوپرنیک، کپلر، گالیله و نیوتن می پردازد. فصل آخر نیز به بحث درباره ی میراث علوم اسلامی و بررسی اجمالی اسباب انحطاط علم در جهان اسلام و نهایتا ظهور نشانه هایی از احیای علمی در برخی از کشورهای اسلامی، اختصاص یافته است.

نویسنده چگونگی انتقال دانش مسلمانان به غرب، و نقش آن را در احیای علمی آن سامان را با ذکر شواهدی متقن شرح می دهد و غفلت های ناروای دانشمندان اروپایی را در کتمان این حقایق و در ادای دین خود به اسلاف مسلمانش نکوهش می کند. آنچه مسلم است اینکه دانشمندان اروپایی یقینا آگاه بوده اند که بسیاری از دانش های پیشین از طریق جهان اسلام به غرب انتقال یافته است، با این حال این حقیقت آشکار کتمان می شود. نویسنده می کوشد تا با تاباندن نور به زوایای تاریک واقعیت های تاریخی تأثر و تأثیرهای علمی، نشان دهد که دانشمندان اسلامی چگونه از دانش های اقوام پیشین تأثیر پذیرفتند و چگونه علومی را که از آن ها فراگرفته و نیز علومی را که خود ایجاد کرده بودند به اروپا انتقال دادند. وی به چگونگی این تأثیرپذیری آنان از علم ملل پیشین و تأثیرگذاری دستاوردهای علمی ایشان در سیر تحولات فکری عالمان اروپایی می پردازد، و در این زمینه صرفا به جنبه های روایی بسنده نمی  کند، بلکه با تتبع در آرای علمی اندیشمندان اسلامی و غربی می کوشد خواننده را در معرض زبده ی افکار و نظریات آنان قرار دهد.

این نکته شایان ذکر است که جهان اسلام در طول سده های نخست دوره ی اسلام (قرون سوم تا هفتم) شاهد شکوفایی فرهنگی عظیمی بوده است. توصیه های اسلام به علم آموزی، تأثیرات نهضت ترجمه و آشنایی مسلمانان با علوم اوایل (آثار علمی و فرهنگی تمدن های غیر عربی)، تشویق و پشتیبانی حامیان قدرتمند از جریان های علمی، زمینه ی مساعد کنجکاوی فکری دانش پژوهان را سبب شد و آنان را به فعالیت های گسترده ی علمی واداشت. عشق به علم آموزی چنان شور و شوقی در دل عالمان مسلمان ایجاد کرد که آن ها حتی در شرایط سخت و دشوار نیز از کار تحقیق و تجارب علمی و خلق آثار بدیع دست نکشیدند. ایشان در پیشرفت و تکامل علوم زمان از جمله در فلسفه، ریاضیات، نجوم، فیزیک، شیمی و پزشکی گرفته تا جغرافیا و دریانوردی به پیشرفت ههای چشم گیری نایل شدند، و از این رهگذر آثاری اصیل از خود برجا گذاردند و بر گنجینه ی دانش بشری افزودند، و در زمینه ی فنون مختلف از جمله در فن ساختن کاغذ، ساعت، پارچه بافی، چرم سازی، آسیاب های بادی، ساخت ادوات و ابزارهای جنگی، شیشه گری، استخراج و ذوب فلزات سنگ بنای فناوری های آتی را گذاشتند.

در نتیجه ی مراودات سیاسی و فرهنگی که بین شرق و غرب برقرار شد و آمد و شدهایی که صورت می گرفت، اروپا به وجود گنجینه های عظیمی از آثار علمی موجود در جهان اسلام پی برد. شرح پیدایش جریان های فکری و تحولات علمی و آشنایی با شیوه ی  کار پویندگان راه دانش و چگونگی انتقال علوم از فرهنگی به فرهنگ دیگر در این کتاب از نظر خوانندگان می گذرد.

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

محمد پورکيان

اين کتاب که در برلن غربي در سال 1357 چاپ شده است در باره سابقه آشنايي ارنست پرون با محمدرضا پهلوي و

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

زهرا علیزاده بیرجندی

بر اساس نتایج تحقیقات میدانی و کتابخانه ای و در مقایسه با سایر جوامع عشایری ایران، بهلولی ها یک طایف