معرفی کتاب

مجموعه حاضر انتخابي است از سه مجموعه اسناد که اصل آنها در موسسه شرق شناسي سنت پترزبورگ نگهداري شده و فيلم آنها در کتابخانه شرقي توکيو موجود است. اين سه مجموعه شامل مجموعه ازبکان، مجموعه صفوي و مجموعه امير بخارا است که اسنادي از قرن نهم تا قرن سيزدهم را در بر مي گيرد.<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

اسناد ياد شده که بسياري از آنها فرامين و نشانهاي حکومتي است، مي تواند در شناساندن ساختار سياسي و اداري دولت تيموري، صفوي و همچنين نظام حکومتي در بخارا در قرن سيزدهم کمک کند. بخش مهمي از آنها هم عريضه و نامه است که آنها نيز به لحاظ ادبي و اطلاعات تاريخي اهميت دارد.

مجموعه حاضر تا ص 123 شامل مقدمه مصحح و از آنجا تا پايان کتاب، حاوي گزيده مکتوبات است.

يک نمونه از اين نشان ها، نشان قضاء سبزوار به ملا حسين منجم است که همزمان در آن با کناره گيري ملاحسين واعظ کاشفي از قضاء بيهق موافقت شده است (133)

نشان راه حج يکي ديگر از اين نشانهاست که به مولانا عبدالوهاب داده شده است(ص 145).

يک نشان راه حج ديگر براي نظام الدين توکل احمد برلاس در اين مجموعه آ»ده است (ص 153).

نشاني براي منصب نقاوت سادات و تعيين مبلغي که به عنوان وظيفه براي او معين شده (ص 156)، نشان راه حج براي امير عليشير نوايي (ص 159)، نشان شيخي مزار بهاء الدين نقشبند (ص 174)، نشاني براي شيخ الاسلامي (ص 197)، نشان دربست مشهد مقدسه (ص 212)، منشور کلانتري کتابخانه همايون به اسم استاد کمال بهزاد (ص 297)، از جمله نشان هايي است که از مجموعه تيموري – ازبکي انتخاب شده است. اين مجموعه تا ص 329 تمام مي شود.

بخش بعدي مکتوبات و عرايضي از دوره صفوي است. از آن جمله در رفع امور بدعت مشهور، عريضه حسين قصه خوان، (ص 377) عريضه براي درخواست کار در کتابخانه (ص 379ف) نمونه اي حکم شيخ الاسلامي (ص 384)، و موارد ديگر.

بخش سوم مربوط به مکتوبات امير بخاراست (ص 395 – 554). باقي صفحات کتابشناسي و فهرست است.

 اي کاش تصاوير چندي از اين مکتوبات در ابتدا يا انتهاي کتاب گذاشته مي شد. نيز به نظر مي رسد که محدويت هاي حروفچيني در آن بلاد، مانع از آن شده است تا در متن تفکيکهاي دقيق براي جملات عربي و آيات و احاديث صورت گرفته و يا حداقل شماره آيات و نام سور قيد شود. چنان که در مواردي آيات هم غلط درج شده مثل آنچه در ص 341 آمده است که فاتبعوا ملة ابراهيم حنيفا «حنيف » ضبط شده است.  اميدواريم اين مجموعه با نگاهي دقيق تر در ايران به چاپ برسد