معرفی کتاب

به دنبال برگزاري همايشي تحت عنوان «بررسي علل فروپاشي سلطنت پهلوي» در دوم اسفندماه 1382 به مناسبت بيست و پنجمين سالگرد انقلاب اسلامي مجموعه مقالاتي در آن همايش ارائه شده که گزيده آنها در کتاب حاضر در حجمي نزديک به نهصد صفحه به چاپ رسيده است.
افتتاحيه اين همايش با آقاي دکتر حسن حبيبي رئيس بنياد ايرانشناسي بوده و متن قرائت شده توسط ايشان عينا در ابتداي اين مجموعه مقالات آمده است. عنوان سخن ايشان اولويت هاي تحقيقاتي است و در ارتباط آن با موضوع خاص اين همايش يعني علت سقوط نظام پهلوي اين است که بايد به عوامل مختلف پرداخت و در اين قبيل بررسي ها اوليت سنجي کرد. به نظر وي ضد دين بودن حکومت پهلوي تنها عامل نيست اما يکي از عوامل مهم است. چرا که وقتي اين دولت يا هر چيزي ديگري در يک جامعه ديني ، سکولار شد مي بايست به جايي تکيه مي کرد و همين تکيه بود که وابستگي را پديد آورد و سرآغاز مشکلات اين رژيم شد.

اما مقالات بعدي اين مجموعه که ارجمند است و در اين مختصر نمي توان به تک تک آنها پرداخت:

1. دين ستيزي پهلوي و گفتمان ديني از آيت الله حائري تا امام خميني / دکتر سيد مصطفي ابطحي (27 – 66)
2. آسيب شناسي ديدگاهها در تحليل انقلاب ايران / سيد مصطفي تقوي (67 – 92)
3. ايران اسرائيل و سقوط رژيم پهلوي / محمد تقي تقي پور (103 – 124)
4. ريزش حاميان و خيزش مخالفان / يعقوب توکلي ( 125 – 187)
5. تشديد حکومت مافوق اجتماعي و سقوط نظام پهلوي / خليل جاهد پري (189 – 218)
6. جريان فعال بر ضد مدرنيسم و غربگرايي در ايران پيش از انقلاب و نقش آن در سست کردن بنيادهاي نظام پهلوي / رسول جعفريان (219 – 252)
7. استراتژي نوين سياست خارجي جهان غرب و نقش آفريني امنيتي دولت پهلوي / محمد جعفر چمنکار (253 – 286)
8. فساد دربار / روح الله حسينيان (287 – 379)
9. رژيم پيشين، وضعيت انقلابي و گروه هاي برانداز در آستانه پيروزي انقلاب اسلامي / جعفر حق پناه (379 – 404)
10. علل فروپاشي سلطنت پهلوي / شمس الدين رحماني (405 – 448)
11. روابط ايران و اسرائيل (1327 – 1357) / رضا زارع (449 – 492)
12. نقش ساواک در سقوط رژيم پهلوي / مظفر شاهدي (493 – 550)
13. درآمدي بر نوگرايي ديني در ايران / محمد طاهر احمدي (551 – 570)
14. قراردادهاي نفتي ايران بعد از کودتاي 1332 تا انقلاب اسلامي / محمد حسن طباطبائي (571 – 578)
15. وابستگي به نظام سرمايه داري جهاني / محمد حسن طباطبائي (579 – 587)
16. اختناق نخبه ستيز: سياست راهبردي حکومت رضاخاني / نورالله عقيلي (589 – 608)
17. اوامر ملوکانه / علي اکبر علي اکبري (609 – 628).
18. مطبوعات عصر پهلوي و اسرائيل بر اساس اسناد ساواک / علي اکبر عليمرداني (629 – 656)
19. قراردادهاي نفتي / حجت الله غنيمي فرد (657 – 664)
20. روانشناسي شخصيت شاه / حسن فراهاني (665 – 708)
21. تأثير وابستگي بر سقوط رژيم پهلوي / موسي فقيه حقاني (709 – 726)
22. ساواک و امنيت ملي / محسن کاظمي (727 – 786)
23. حکومت پهلوي و عشاير / دکتر کيانوش کياني هفت لنگ (787 – 818
24. چالش فرهنگي – سياسي رژيم پهلوي و روحانيت تشيع پس از کودتاي 28 مرداد با تکيه بر تلاش هاي آيت الله بروجردي / مهدي مهر عليزاده (819 – 838)
25. انقلاب اسلامي و نقش مهاجران / رضا مختاري اصفهاني (839 – 846)
26. بررسي سياست ديني – فرهنگي در عصر پهلوي (دوره رضا شاه) / فرزانه نيکوبرش راد (847 – 886)

با کمال تأسف در کتاب هيچ گونه فهرستي ارائه نشده و اين به معناي آن است که دست کم پنجاه درصد از فايده کتاب کاسته شده است.