برچسب ها: اصول
۱۰ مقاله
مقالات
خلاصه
متن حاضر، معرفی اجمالی کتاب «اختلاف اصول المذاهب» از قاضی نعمان، قاضی دربار خلفای فاطمی در میان قرن چهارم است. این کتاب، از منظر نظریه امامت و نگرش تعلیمی، به نقد «استدلال و نظر و قیاس و استحسان و اجتهاد» پرداخته است.
خلاصه
گزارشی است از یک رساله کلامی از حوالی سال 1125 که مولف آن به موضوع تحریف قرآن پرداخته و از منظر کلامی ـ تاریخی، از اصالت و عدم تحریف قرآن دفاع کرده است.
خلاصه
موجی از نوشته ها در قرن سوم و چهارم با نام السنة رواج یافت که در اطلاق نام سنی بر گروه زیادی از مسلمانان که تا پیش از آن به عثمانی یا ... نامیده می شدند، همراه بود. این مقاله، گزارشی از این آثار با معرفی یک نمونه از آنها از یک نویسنده حنبلی اهل شمال ایران اما مقیم بغداد است.
خلاصه
این متن، گزارشی از مجلد اول کتاب شرح اصول اعتقاد اهل السنة و الجماعه، از طبری لالکائی (م 418) است، معتقداتی که متعلق به اصحاب الحدیث بوده و طی قرن های سوم و چهارم به تدریج شکل گرفته و در رساله ها و کتابهای اعتقادیه ارائه شده است. این آثار و از جمله همین کتاب، منبع مهمی برای شناخت تاریخ تفکر و اندیشه میان مسلمانان است، منابعی که دست کم میان ما، کمتر به آنها توجه شده است. نویسنده، پیش از این، گزارشی از صریح السنه طبری، و برخی دیگر از این اعتقادیه ها نوشته است. یک جنبه مهم آنها، مبارزه با عقل گرایی برای حفظ باورهای دینی است، امری که در تمام ادیان، امری شناخته شده و مسیری رفته شده است.
خلاصه
جنگ اخباری ـ اصولی از اواخر قرن دوازدهم هجری شدت گرفت و تا نیمه های قرن سیزدهم ادامه داشت. در این فاصله، وحید بهبهانی و شاگردانش، وارد نبرد سختی با اخباری ها شدند. یکی از مهم ترین چهره های اخباری، میرزا محمد اخباری بود. در این فاصله، یکی از شاگردان سید علی طباطبائی صاحب ریاض، دست از طرفداری مجتهدان کشید و با پیروی از میرزا محمد اخباری، به جبهه اخباری ها پیوست. به دنبال آن، جبهه مجتهدان علیه وی سخن گفتند و او بیانیه در دفاع از خود نوشت و از این که گرفتار تکفیر و تفسیق شده است، گلایه کرد. متن این بیانیه را در اینجا ملاحظه می کنیم.
خلاصه
جدال اخباری گری و اصول گرایی در چندین نوبت در تاریخ تفکر شیعی بالا گرفته و هر بار، نیروی زیادی از عالمان و فقیهان صرف مبارزه فکری با گروه مقابل شده است.
خلاصه
رساله ای از ملامحمد طاهر قمی، امام جمعه قم و متوفای 1098 یافتم که سعی کرده بود تعریف و تفسیری بسته از تشیع ارائه دهد، تفسیری که با روند اخباری گری در شیعه سازگار بوده و شیعه جامعه صفوی را که باید اخباری تر تر و تندتر موضع بگیرد، تعریف کند. به نظرم مرحله مهمی در صورت بندی شیعه است. ضمن آن که مولفه های اصلی همان اصول و مواد قبلی است، اما صورت جدید، ویژگی هایی دارد که نیازمند تامل بیشتر است.
خلاصه
یکی از تألیفات ارزشمند و شایان توجّه علّامه حِلّی (ت 648 ـ م 726 ه.ق)، اثری است چنددانشی و در عین حال نسبتاً مختصر به نام «الرسالة السعدیة». این رساله با بیان مقدّماتی از دانش اصول فقه آغاز می‌شود و پس از آن، فصلی در باب اصول پنج‌گانۀ اعتقادی آمده که همراه آن، چند موضوع فقهی نیز مطرح شده است. در نهایت، رساله، با دو فصل کوتاه در خصوص ترغیب به انجام برخی از اعمال عبادی و اخلاقی و تحذیر از ارتکاب پاره‌ای از منکرات خاتمه می‌یابد. بدین‌سان، رسالۀ سعدیه مشتمل است بر مباحثی چند از علوم اصول فقه و کلام و فقه و اخلاق.
خلاصه
درس امروز پنجم دی 95 که روز آخر درس تاریخ تشیع در این ترم بود، مرور بر جریان اخباری ـ اصولی تا دوره صفوی بود. نگاه کلی و مروری و کوتاه است. امیدوارم سودمند باشد.
خلاصه
به تازگی کتابی غریب زیر عنوان «شیعه شناسان غربی و اصول اعتقادات شیعه دوازده امامی» از سوی انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران انتشار یافته است که در نوع خود نمونه ای است از یک نوشتار مغلوط و شتاب‌زده و از این منظر، شاهکاری بی‌بدیل در نمایش سهل‌انگاری و آسانگیری در نگرش و نگارش.