برچسب ها: تبریز

۷ مقاله

مقالات

خلاصه

این نوشته یادی است از شکل گیری نهضت فهرست نگاری آثار امامیه با محوریت «الذریعه»، نهضتی که به هدف بازشناسی هویت شیعه امامی در اوائل قرن چهاردهم هجری صورت گرفت. شیخ آقابزرگ طهرانی به همراه جمعی این نهضت را بر اساس سنت فهرست نویسی در میان مسلمانان و با هدف نشان دادن جایگاه شیعه در میراث مکتوب اسلامی پدید آوردند. این گزارش برای سخنرانی در شب شیخ آقابزرگ طهرانی در دایره المعارف بزرگ اسلامی (شنبه 26/11/1398) تهیه و همانجا ارائه گردید.

خلاصه

انتقال افکار شیخی از کربلا به ایران، در چندین شهر، منازعات جدی به راه انداخت. کرمان، همدان و در رأس آنها تبریز، مرکز این جدالهای فکری بود، جدالهایی که محور آنها بحث معرفت امام، مسأله غلو، و مباحثی از این دست بود. در این زمینه رساله هایی در رد و ایراد وجود دارد که تاکنون منتشر نشده است. در مقاله حاضر، بر شماری از آنها مرور شده و گزارش این جدالهای فکری آمده است، مباحثی که هنوز هم گاه و بیگاه در حوزه های علمی ادامه دارد و بی شبهه، تا هر وقتی که حوزه های دینی ما با این مشخصه به حیاتشان ادامه می دهند، این مباحثات ادامه خواهد داشت.

خلاصه

در دوره قاجاری، یکی از محصولاتی که از تبریز به تهران وارد می شد، سنگ مرمر بود. سند و گزارش زیر مربوط به این مسأله و نیز طاعونی است که در آن دوره، تبریز گرفتار آن شده و سبب مرگ و میر بسیار و فرار مردم از این شهر شده است.

خلاصه

در قحطی سالهای 1285 تا 1288 قمری، یک سوم جمعیت ایران نابود شد، و این درست زمانی بود که از بخش های متمدن جهان، به دلیل ایجاد راه آهن و امکان سریع نقل و انتقال مواد غذایی، آثار ویرانگر قحطی رخت بربسته بود. ماهها بلکه سالیانی طور کشید تا ایران بتواند از کشورهای همجوار و از جمله روسیه، گندم وارد کند. به علاوه که اغلب پولی هم در خزانه نبود، چون نه صنعتی در مملکت بود نه تجارت و نه راههای ارتباطی. در اینجا، یادداشت های یک نویسنده و عالم تبریزی را از تبعات ویرانگر این قحطی که در سال 1289 نوشته شده را ملاحظه می کنیم.

خلاصه

پیش از این قطعه ای از کتاب طلسم اسکندری از عبدالله بن نورالدین بن نعمة الله جزائری را در باره صابئه نقل کردم. در همین کتاب، بخشی هم در باره اقالیم سبعه دارد که بیشتر اطلاعات آن همانی است که در کتابهای جغرافیای قدیم آمده است؛ اما در چند مورد اطلاعات جالبی دارد که مربوط به شنیده ها یا تجربه های خود اوست.

خلاصه

به نظر می‌رسد این مدخل با تعجیل و کمی دور از انصاف و انتظارِ ادب‌دوستان و محققان و به دور از هرگونه مطالعات میدانی، تخصصی و بدون جستجو، ریشه‌یابی و استفاده از منابع اولیه منتشر شده است.

خلاصه

مرآت المذاهب از نوشته‏ های دوران ناصری در زمینه ملل و نحل است که بوسیله محمد کاظم بن محمد تبریزی مشهور به میراسرار و اسرارعلیشاه تبریزی از نویسندگان و شاعران صوفی این دوره نوشته شده است.