برچسب ها: حدیث
۱۵ مقاله
مقالات
خلاصه
ابن خزیمه (223 - 311) از علمای اهل حدیث، نویسنده یک کتاب حدیثی با عنوان «صحیح»، و اثری مهم در «توحید» است که همواره محل بحث بوده و مورد توجه وهابی هاست. این یادداشت، مروری بر محتوای این کتاب و در واقع، فصلی کوتاه از کتاب «درسهایی در باره فرق اسلامی» است.
خلاصه
متن حاضر گزارشی است که نویسنده طبقات الحنابله از یک عالم حنبلی نوشته و می گوید که وی ممانعت خلیفه دوم از کتابت حدیث را عامل ایجاد اختلاف مسلمانان در حدیث می داند. اهمیت این گزارش تاریخی از آن روست که طوفی متوجه نکته مهمی شده، آن را به زبان آورده و به خوبی تحلیل کرده است. این نکته ای است که تا این اواخر کسی با این صراحت بیان نکرده و نکته کلیدی آن را این گونه تبیین نکرده بود.
خلاصه
موجی از نوشته ها در قرن سوم و چهارم با نام السنة رواج یافت که در اطلاق نام سنی بر گروه زیادی از مسلمانان که تا پیش از آن به عثمانی یا ... نامیده می شدند، همراه بود. این مقاله، گزارشی از این آثار با معرفی یک نمونه از آنها از یک نویسنده حنبلی اهل شمال ایران اما مقیم بغداد است.
خلاصه
این نوشته، مشتمل بر چند نکته در باره رویداد غدیر است، در باره سند آن و نیز دشواریهایی که برای روایت و درایت آن در تاریخ پیش آمد. چرا حدیث غدیر را کسی نتوانست انکار کند؟ چرا طبری آن را در تاریخش نیاورد، اما کتاب مستقلی در باره اش نوشت و....
خلاصه
این متن، گزارشی از مجلد اول کتاب شرح اصول اعتقاد اهل السنة و الجماعه، از طبری لالکائی (م 418) است، معتقداتی که متعلق به اصحاب الحدیث بوده و طی قرن های سوم و چهارم به تدریج شکل گرفته و در رساله ها و کتابهای اعتقادیه ارائه شده است. این آثار و از جمله همین کتاب، منبع مهمی برای شناخت تاریخ تفکر و اندیشه میان مسلمانان است، منابعی که دست کم میان ما، کمتر به آنها توجه شده است. نویسنده، پیش از این، گزارشی از صریح السنه طبری، و برخی دیگر از این اعتقادیه ها نوشته است. یک جنبه مهم آنها، مبارزه با عقل گرایی برای حفظ باورهای دینی است، امری که در تمام ادیان، امری شناخته شده و مسیری رفته شده است.
خلاصه
در یک دوره زمانی اوج گرفتن دعوت به دانش در ایران پس از مشروطه، متدینان نسبت به این اتهام که دین و دانش با هم توافق ندارند واکنش نشان داده و بانوشتن آثاری در باره این موضوع تلاش کردند میان آنها آشتی برقرار کنند. از جمله برخی تلاش کردند تا بگویند در روایات اسلامی بویژه اخبار آخر الزمانی، نشانه هایی از علوم جدید و کشفیات و اختراعات آن وجود دارد. در اینجا نمونه ای از آنها را از دوره پهلوی اول که این ادبیات در آن شکل گرفته و گسترش یافته بود، مرور کرده ایم.
خلاصه
این نامه مهم تاریخی که به انشای نصیرای همدانی نوشته شده، بر محور برخی از مهم ترین اختلافات مذهبی ایران و عثمانی است که عمده آن در موضوع عائشه همسر رسول خدا (ص)، بحث حدیث افک، و توضیحی است که شاه عباس در این نامه در باره بی پایگی اتهاماتی که به شیعه می زنند، بدست داده است. این نامه سابقه این قبیل این اختلافات و تأثیر آنها را در مناسبات سیاسی میان دولت های عثمانی و صفوی نشان می دهد.
خلاصه
بخشی از این کتاب فضائل، در باره فضائل امام علی (ع) است. باب دوم از فضائل امام علی (ع) روایت غدیر از طرقی است که ابن ابی عاصم برای نقل این حدیث می شناخته است.
خلاصه
ایجاد تغییر در دنیای تفکر اسلامی، همواره امری دشوار بوده است، نه در برابر آنچه که یکسره باطل است، که این حسن است، بلکه حتی در مقابل افکار و اندیشه هایی که می توانسته زمینه مساعدی برای رشد فکری و فرهنگی ما باشد.
خلاصه
اخلاق کاربردی و حرفه‌ای امروز جای مباحث نظری اخلاق را که در گذشته رواج داشت گرفته است. کاربرد اخلاق در حوزه‌های مختلف، افق‌هایی جدید از اخلاق بر روی مردم و متخصصان گشوده که در دنیای فعلی بسیار دیدنی است. این نوشتار بنا دارد به مسائل مربوط به اخلاق فناوری اطلاعات، در روایات اسلامی بپردازد.
خلاصه
اصفهان در طی قرون متوالی دارالعلم شرق و كانون پررونق فرهنگ و ادب و هنر بوده و ره‌آورد آن انبوهی از آثار علمی و تحقیقی است كه در سراسر قلمرو اسلامی مورد استفاده می‌باشد. بدیهی است كه چنین مركزی بشترین آثار مكتوب خطی را نیز دربر داشته باشد و تاكنون نیز كه بیشتر آكنده‌های آن پراكنده گشته است در گوشه و كنار می‌توان نفایس ارزنده‌ای را سراغ گرفت.
خلاصه
كتاب الاحتجاج على أهل اللجاج، اثر معروف و مشهورى است كه مؤلف در آن گفتگوها و مناظره هاى حضرت پیامبراكرم(ص) و ائمه معصومين (ع) را با مخالفان و منكران دین و مذهب جمع آورى نموده است. این كتاب بارها به چاپ رسیده، و نسخه های خطی متعددی از آن در دست است. در اين يادداشت كهن ترين نسخۀ این كتاب معرّفی می شود.
خلاصه
ازدواج ولیعهد ایران با فوزیه زمینه ای شد برای ارتباط بیشتر ایران و مصر، این که این اقدام با چه هدفی انجام شده، دقیقا نمی دانیم، اما از آثار مثبت آن، بالا گرفتن بحث هایی در باره بحث وحدت شیعه و سنی و رفع کدورت های عجمی ـ عربی در آن برهه تاریخی بود.
خلاصه
نوشته ای كه اينجا تقديم می گردد مربوط به يكی از حكيمان و اديبان بزرگ قرن دوازدهم هجری، يعنی حكيم محمد مؤمن جزائری شيرازی است. ابتدا زيست نامه اين اديب، بعد از آن اثری منتشر نشده ای از وی (كتاب مشرق السعدين)، معرفی، و در پايان بخشی از اثر يادشده كه شرح حديث « من عرف نفسه فقد عرف ربّه» است، تقديم می گردد.