۵۵۸۹
۰
۱۳۸۴/۶/۱۲
جامع الدول (تاريخ عثماني سالهاي 1299 - 1481 ميلادي)

جامع الدول (تاريخ عثماني سالهاي 1299 - 1481 ميلادي)

پدیدآور: شيخ عبدالله بن لطف الله مولوي منجم باشي مصحح: احمد اغير آغچه

معرفی کتاب

باسمه تعالي<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

معرفي کتاب جامع الدول

يکي از کتاب هاي مهمي که در امپراطوري عثماني نوشته شده و متأسفانه در ايران ناشناخته باقي مانده است، جامع الدول منجم باشي است. گو اين که کتاب به علت زبان نوشتاري آن به اين سرنوشت گرفتار آمده است. کتاب فوق با اين که مطالب مهمي درباره تاريخ ايران در دوره تيموري تا صفوي را در بر دارد اما مورد توجه قرار نگرفته و شايسته است که به فارسي درآيد. حال اگر از اصل ترکي به فارسي درآيد بسيار کار خوبي است، اگر از ترجمه عربي نيز به فارسي در آيد براي روشن شدن بعضي نکات تاريخي سرزمين ايران مفيد است. کتاب مزبور در ترکيه به چاپ رسيده است و در زير معرفي کوتاهي از اين چاپ مي آيد.

 مولف کتاب، شيخ عبدالله بن لطف الله مولوي است که در سال 1041 ق در سلانيک به دنيا آمد. وي پس از طي علوم مقدماتي، به تحصيل علم هيأت و نجوم پرداخت، به گونه اي که در سال 1078 منجم باشي دربار عثماني شد. وي سپس به حج رفت و در مکه ساکن شد و شيخ مولوي خانه آن جا شد. او همچنين در مدينه در مدرسه حنفي الهدايه را تدريس مي کرد و عاقبت در سال 1113 وفات کرد. آثار علمي و تاريخي او به 18 عدد مي رسد که مهم ترين تاليف تاريخي او جامع الدول است که به تاريخ منجم باشي نيز مشهور است. کتاب فوق از ترکي به عربي نيز ترجمه شده و صحائف الاخبار في وقايع الآثار نام گرفته است. از اين کتاب يک نسخه در کتابخانه نورعثمانيه و سه نسخه نيز در کتابخانه هاي استانبول موجود مي باشد.

کتاب فوق يک تاريخ عمومي است که وقايع را از خلقت آدم تا سال 1083ق در بر مي گيرد. کتاب با يک مقدمه درباره اهميت تاريخ شروع مي شود. جلد اول کتاب از وقايع خلقت حضرت آدم شروع مي شود و تا دولت عباسيان ادامه مي يابد و در ضمن به حوادث دولت هاي ايراني چون ملوک خوارزم، سيمجوريان، غزنويان، طولونيان، آل رستم، آل ادريس، ديلميان، زيديه، آل زيار، بنو موسي، آل افراسياب، سلجوقيان يزد، کرمان و سوريه، امراي اربيل، خراسان و قراخانيان اشاره مي کند. وي در جلد دوم مطالب ارزنده اي درباره ايوبيان، شرفاي مکه و مدينه، مغولان، آل مظفر فارس، سادات يمن، تيموريان و کارکياييان دارد. مي توان گفت که اين بخش کتاب بهترين قسمت آن است زيرا در هيچ يک از منابع تاريخي اطلاعاتي درباره کارکياييان موجود نيست. همچنين مطالب قابل توجهي در مورد مازندران و ملوک آن ديار، ملوک شيروان، صفويان و زيديان يمن دارد. اما مطالب عمده کتاب درباره امپراطوري عثماني است که وقايع آن را تا زمان مرگ خود ضبط کرده است.

کتاب حاضر به کوشش احمد اغير آغچه تصحيح شده و فقط قسمت اول از جلد دوم آن را در بر مي گيرد. وي در اين کتاب ابتدا به تاريخ نگاري منجم باشي مي پردازد و منابع مورد استفاده او را معرفي مي کند و ترجمه هايي را که از اين کتاب شده، ذکر مي کند. همچنين نسخه هاي خطي موجود از اين کتاب را مورد مقايسه قرار مي دهد.

کتاب جامع الدول توسط محققاني همچون مينورسکي، هامر، ف . بابينگر، بروکلمان و ذ. ولي توگان مورد بررسي قرار گرفته است. همچنين قسمت هاي مربوط به سلجوقيان بزرگ و آل همدان به عنوان پايان نامه کارشناسي ارشد و قسمت مربوط به سلطان سليم اول و بايزيد دوم به عنوان رساله دکتري کار شده است.

در جلد اول از آغاز تا صفحه 64 و در جلد دوم از صفحه 234 به بعد مطالب مهمي درباره تاريخ ايران به نگارش در آمده که متاسفانه در دسترس محققان ايراني قرار نگرفته است.در مقدمه نسخه اي که از جامع الدول که توسط دکتر احمد اغير آغچه تصحيح شده است اطلاعاتي درباره مهاجرت قبيله قراخائيان از ترکستان و آمدن آنان به خراسان و ايران و همچنين آمدن آر طغرل غازي موسس دولت عثماني، به آناتولي وجود دارد که از موضوعات جالب کتاب است.

قسمت اول کتاب وقايع آمدن عثمان غازي، اورخان غازي، مراد غازي، سلطان مراد، بايزيد و يورش تيمور را شامل مي شود. در قسمت دوم حوادث دوران محمد سلطان چلبي، مناسبات تيمور با سلطان محمد، شورش شيخ بدر الدين، دوران مراد خان دوم، فتح استانبول، مناسبات اوزون حسن و عثماني تا وفات سلطان محمد خان ذکر شده است. در پايان به عنوان ضميمه، متن ترجمه شده جامع الدول چاپ شده است.

 

نوشته : اسراء دوغان

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

محمد پورکيان

اين کتاب که در برلن غربي در سال 1357 چاپ شده است در باره سابقه آشنايي ارنست پرون با محمدرضا پهلوي و

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

زهرا علیزاده بیرجندی

بر اساس نتایج تحقیقات میدانی و کتابخانه ای و در مقایسه با سایر جوامع عشایری ایران، بهلولی ها یک طایف

منابع مشابه بیشتر ...

ابن ابی الحدید و فهم نهج البلاغه

ابن ابی الحدید و فهم نهج البلاغه

محسن رفعت

کتاب پیش رو تلاشی است برای فهم روش تفسیری ابن ابی الحدید و می کوشد روش تعامل او با حدیث و روایت را د

بریتانیا و کشور حائل: فروپاشی امپراتوری ایران 1914-1890

بریتانیا و کشور حائل: فروپاشی امپراتوری ایران 1914-1890

دیوید مک لین

کتاب حاضر با تکیه بر منابع و اسناد دست اول، دورنمایی از جایگاه ایران در رقابت روس و انگلیس در اواخر