معرفی کتاب

معرفی کتاب:

کیسانیه ؛تاریخ ،ادبیات

وداد القاضی

مترجم احسان موسوی خلخالی

انتشارات کتاب رایزن

تهران 1394

فرقه کیسانیه به چند علت جایگاه ویژه ای در تاریخ اندیشه دینی اسلامی دارد:نخستین فرقه ای است که در قرن نخست هجری به صحنه حوادث جهان اسلام پای نهاد؛ نخستین فرقه ای است که ایده مهدی منتظر را پرورش داد؛از اصلی ترین کانونهایی است که غلو از آن شاخه گرفت.انواع منابع- از شرح حال ها تا فرقه نگاری ها و کتاب های عقاید و تاریخ و جغرافیا انساب و لغت و سفرنامه ها با رویکردهای متفاوتشان به این فرقه پرداخته اند، اما نوعا چیزی بیش از انبوهی از اطلاعات پراکنده و نامرتب به دست نمی دهند.گاه نیز در خلال این اطلاعات گرایش های دینی شخصی مولف نیز وارد شده است. در بیشتر موارد، کیسانیه شبیه قالب جامدی به نظر می آید که بی هیچ سروکاری با واقعیت حیات و پویایی خود را دارد.نیز در برخی از این گزارش ها عقاید کیسانیه بسیار انعطاف پذیر و نامرتبط با واقعیت های تدریجی زمانی عرضه شده است. برای همین ، این پژوهش تلاشی است جهت استفاده از همه اطلاعاتی که در منابع  اعم ازخطی و چاپی در اختیار داریم تا جایی که در دسترسمان بودند و غربال کردن آن اطلاعات و جداکردن موارد جانب دارانه از موارد قابل اعتماد و به کارگرفتن و طبقه بندی زمانی آنها برای رسیدن به تاریخ فکری و عقیدتی پله گله ای که بتوان در آن خط سیر عقاید این فرقه را در مراحل گوناگون بازشناخت.چنانکه در خود این پژوهش پیداست. یافتن این خط سیر خود مبتنی بر شناخت رابطه آن واقعیت تاریخی پیرامونی اش، از زمان پیدایشش در جنبش مختار در کوفه در 66ق ، است. رابطه ای که بی شک در روند تحول عقاید شیعیان به طور عام و در فعالیت های تبلیغی و در موضع گیری شان در قبال حکومت پی آمدهایی داشت.

این پژوهش در اصل پایان نامه ای بود که برای اخذ مدرک دکترا از دانشگاه ادبیات عرب دانشگاه امریکایی بیروت ارائه شد.

سید علی صالحی امیری