معرفی کتاب

زن در تاریخ و فرهنگ ایران

فریده غلام رضائی

انتشارات آرون

تهران 1394

وقتی از جایگاه زن در ادوار تاریخ ایران سخن می گوییم ،دانشی را به چالش می کشیم که آشکارا اهداف سیاسی ، اجتماعی ،فرهنگی ، روانشناختی و حتی زبان شناسی را در پی دارد. در سرزمینی که بیشتر نوشته های تاریخی اش شرح زندگی پادشاهان مرد است ،نقش تاریخی زنان پنهان و خاموش مانده و به جایگاه زنان در قلمرو تاریخی و تاثیر گذاری آنان در عرصه های خصوصی و عمومی آن گونه که باید ،توجهی نشده است. از این رو ،زمانی که تاریخ مکتوب پدید آمد ،محرران و تاریخ نویسان سهم زنان را ناگفته گذاشته و آنان را از تاریخ بشریت حذف کرده و گذشتند ! این در حالی است که در حیات اجتماعی و حضور گسترده ی مردم در فلات پهناور ایران ، زنان نیز جایگاه ویژه خود را داشته و نقشی به سزا در مشخصات و ممیزاتی چون زبان ،فرهنگ و تمدن و دین و گسترش این مفاهیم در ماورای فلات ایران ایفا نموده اند. مادر بودن بنیادی ترین ویژگی زن است. مادر نقش مهمی در برپایی تمدن بشری داشته و باید بداند در پهنه زمین ،نخستین خانه را او ساخته ، نخستین بذر را او افشانده و نخستین ظرف را او شکل داده و در گستره تاریخ نیز ، نخستین انقلاب نوسنگی در کشاورزی توسط او به وقوع پیوسته است. همین امر منجر به عدم تعادل وظایف میان زن و مرد شد و به نوعی ، برتری اجتماعی زنان بر مردان را در جوامع اولیه فلات ایران پدید آورد.در این دوره ،زنان در امور زندگی چنان سیطره یافتند که صورتی ایزد گونه یافته و نماد پرستش شدند. روزگار مادرسالاری نمایانگر برتری زن در امور سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی و خانوادگی است. از آنجایی که زنان اداره کنندگان امور خانه و سازمان دهندگان امر تولید بودند، در اذهان انسان باستانی تجلی گاه نیروهای زمینی و آسمانی شدند و یکی از عمیق ترین و ریشه دارترین اعتقادات بشر ،که همانا پرستش الهه مادران و بانوخدایان بود ، شکل گرفت. پس از ورود آریایی ها ،نظام پدر سالاری آغاز شد که زنان اندک اندک همچون اموال ،خریده و فروخته می شوند و قدرت نفوذ آنان تنزل می یابد. کتاب پیش رو به شش بخش و هربخش به دو فصل تقسیم شده است .در فصل اول هر بخش جنبه های تاریخی هر سلسله  و جای پای زن در تاریخ مورد تحقیق و پژوهش واقع گردیده و فصل دوم بازگو کننده چالش هایی است که در گذر روزگار گریبانگیر زنان زیادی بوده است .

فرهودی