۲۹۵۹
۰
۱۳۹۵/۱۱/۱۳
شورش خراسان و صولت السلطنۀ هزاره (زمستان1320)

شورش خراسان و صولت السلطنۀ هزاره (زمستان1320)

پدیدآور: کاوه بیات ناشر: انتشارات مؤسسه فرهنگی- هنری جهان کتابتاریخ چاپ: ۱۳۹۵مکان چاپ: تهران

خلاصه

در این بررسی پس از اشارۀ مختصری به گذشتۀ ایل هزاره و نقش آن ها در تاریخ معاصر خراسان، نخست شورش زمستان 1320 و نحوۀ شروع، گسترش و بالاخره خاتمه یافتنش مورد توجه قرار گرفته، و سپس بخشی را نیز به پایان کار صولت السلطنه اختصاص داده است.

معرفی کتاب

یکی از پی آمدهای برکناری رضاشاه و فروپاشی تشکیلات انتظامی کشور در جریان وقایع شهریور 1320، بروز رشته آشوب های و شورش های اعتراض آمیز در نقاط مختلف کشور و به ویژه مناطق عشایری آن بود. در خراسان نیز صولت السلطنۀ هزاره توانست با تکیه بر سوابق تاریخی ایل هزاره و همجنین بهره برداری از زمینۀ مساعدی که جور و ستم نظام پهلوی بر جای گذاشته بود، نه تنها عشایر شرق و شمال و غرب خراسان، بلکه بسیاری از دیگر اقشار مردم را نیز برانگیزد و برای مدت زمانی کوتاه در زمستان 1320 بر بخش گسترده ای از خراسان حکمروایی کند. صولت السلطنه در آن ایام از مواضع بالنسبه تندی برخوردار بود، از جمله بسیار وقایع و حوادث مهمی است که در مجموع کل تاریخ این دیار را تشکیل می دهند و جز از طریق بازیابی و شناخت تک تک آنها امیدی به درک و فهم تحولات تاریخ معاصر ایران نمی توان داشت.

در این بررسی پس از اشارۀ مختصری به گذشتۀ ایل هزاره و نقش آن ها در تاریخ معاصر خراسان، نخست شورش زمستان 1320 و نحوۀ شروع، گسترش و بالاخره خاتمه یافتنش مورد توجه قرار گرفته است، و سپس بخشی را نیز به پایان کار صولت السلطنه اختصاص داده ایم. در میان رشته شورش هایی که پس از شهریور بیست دامنگیر ایران شد، ماجرای صولت السلطنه را می توان در مقایسه با تحولات مشابه در آذربایجان و کردستان و فارس، ماجرای بالنسبه جمع و جوری محسوب داشت. زیرا این حرکت مدت زمان کوتاهی بیش ادامه نداشت و اسناد نسبتا قابل توجهی از آن برجای مانده است. بخش عمدۀ این اسناد از آرشیو نخست وزیری است که در سازمان اسناد ملی ایران نگهداری می شود. این اسناد نه فقط از لحاظ آگاهی بر چگونگی شروع و پایان این شورش و وقایع آن سودمند است، بلکه از نظر بررسی واکنش دولت و تدابیری که در زمینۀ خاتمه دادن به آن نیز اتخاذ شد دارای اهمیت است. تحقیق و بررسی پیرامون شورش زمستان 1320 خراسان نمی تواند به این مختصر محدود شود. احتمالا اگر اسناد بایگانی های راکد استانداری خراسان یا وزارت جنگ در دسترس پژوهشگران قرار گیرد، نکات دیگری نیز روشن خواهد شد. علاوه بر این بررسی اسناد سیاسی دولت های بریتانیا و شوروی نیز به ویژه از لحاظ مشخص تر شدن نقش دولت شوروی در این امر ضرورت دارد. یکی دیگر از جوانب این مسئله که جای پژوهش بیشتر دارد، نقش عشایر کرد و اقدامات فرج بیگ بیچرانلو است که در این مختصر تحت الشعاع وقایع شرق خراسان قرار گرفته است و خود می تواند به صورت موضوع جداگانه ای بررسی شود.

فهرست مطالب این کتاب:

فصل اول: هزاره ها

فصل دوم: شورش خراسان

فصل سوم: سرنوشت صولت السلطنه

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

محمد پورکيان

اين کتاب که در برلن غربي در سال 1357 چاپ شده است در باره سابقه آشنايي ارنست پرون با محمدرضا پهلوي و

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

زهرا علیزاده بیرجندی

بر اساس نتایج تحقیقات میدانی و کتابخانه ای و در مقایسه با سایر جوامع عشایری ایران، بهلولی ها یک طایف

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

پان ترکیسم و ایران

پان ترکیسم و ایران

کاوه بیات

هویت ایرانی پدیده ای کهن و دیرپاست. دگرگونی هایی اساسی که تاریخ پرفراز و نشیب این سرزمین در طول چند

آریان، به گرد یک درفش: پیش درآمدی بر اندیشه نژادگرایی در ایران معاصر - زندگی نامه و گزیده آثار آریاپارت، شروین باوند

آریان، به گرد یک درفش: پیش درآمدی بر اندیشه نژادگرایی در ایران معاصر - زندگی نامه و گزیده آثار آریاپارت، شروین باوند

کاوه بیات و مصطفی نوری

آنچه در این مجموعه ارائه می‌شود، گوشه‌ای است کم و بیش ناشناخته از سعی و تلاشی دیگر در همین چارچوب با