معرفی کتاب

یکی از منافع مطالعات تاریخ اندیشه، چگونگی تعامل اندیشمندان با قرآن، روایات و سیره در تبیین حکمت عملی و تحلیل شرایط زمان خویش است، امری که برای مسلمانان امروزی نیز می تواند راهگشا باشد. با مطالعۀ این ادبیات، نویسندۀ معاصر می تواند متوجه شود که چگونه یک ذهنیت اسلامی، در طول تاریخ گسترده اسلامی و در مناطق مختلف، پاسخ های مقتضی به شرایط اقتصادی گوناگون و در حال تغییر داده است. فهم تاریخ اندیشه نیازمند فهم نکتۀ فوق است. در نتیجه، اطلاع از نحوۀ تعامل با منابع دینی و درک غنای اندیشه مسلمانان در قرون گذشته می تواند برای مسلمانان امروز نیز الهام بخش باشد و تلاش برای ایجاد تمدن جدید بر اساس الگوهای اسلامی و منطبق با شرایط جدید جهانی را تقویت نماید. بنابراین یکی از منافع بسیار ارزشمند مطالعات تاریخ اندیشه، و به ویژه تاریخ اندیشۀ متفکران مسلمان، دوری از جزم اندیشی است. دیگر اینکه، می توان نقبی به علل عقب ماندگی مسلمانان زد. یکی از اندیشه های متفکران مسلمان، سیر اندیشۀ اقتصادی است که در واقع اثبات ریشه داری اقتصاد اسلامی است. چون از دل مباحث آن، اندیشه های مکتبی بیرونی می آید که در حکم سندی بر استقلال مباحث اقتصاد اسلامی و اصالت و ریشه داری آن است. به این ترتیب کتاب سیر اندیشۀ اقتصادی متفکران مسلمان، در نوع خود، از نظر موضوعی تألیف جدیدی است. مؤلف در این کتاب کوشیده است تا با دقت به کندو کاو در اندیشه های اقتصادی متفکران مسلمان بپردازد و در این راستا به منابع متنوع بسیاری استناد جسته است. نویسنده در این اثر به خوبی تحول و تکامل نظریه های اقتصادی مسلمانان در بستر تاریخ و میراث ارزشمند گذشتگان را نشان داده است. تبیین نگره های متنوع فقهی، فلسفی و اخلاقی و اثرگذاری آنها در تفکر اقتصادی جوامع مسلمان از دیگر ویژگیهای این نوشتار است. این کتاب با تأمل در اندیشه های بزرگان تمدن اسلامی، ابزاری مهم در جهت نظریه پردازی و ارائۀ الگوهایی برای دنیای معاصر فراهم کرده است.

خصوصیات این نوشتار:

1. طرح نظریات اقتصادی اندیشمندان

2. تأکید بر دنیای پیش از مدرن

3. مطابقت با سرفصل های مصوب شورای تحول وزارت علوم در رشتۀ اقتصاد

4. در نظر گرفتن فضای تاریخی - فرهنگی و شرایط سیاسی - اجتماعی

5. معرفی تنها برخی از اندیشمندان ایرانی و تراث شیعی

6. طرح اندیشه های اقتصادی برخی افراد برای اولین بار

فهرست مطالب:

فصل اول: مفاهیم و کلیات

فصل دوم: اندیشه های اقتصادی تا پایان قرن چهارم هجری قمری

فصل سوم: اندیشه های اقتصادی تا پایان قرن هفتم هجری قمری

فصل چهارم: اندیشه های اقتصادی از قرن هفتم تا دورۀ معاصر

فصل پنجم: سیری در ادبیات معاصر اقتصاد اسلامی