۲۹۸۰
۰
۱۳۹۶/۸/۱۵
مفتاح الحکمة

مفتاح الحکمة

پدیدآور: ناشناسی از اصحاب بلیناس الاسلامیین ناشر: مجمع ذخائر اسلامیتاریخ چاپ: ۱۳۹۶مکان چاپ: قم

خلاصه

کتاب پیش رو در ابتدا به زندگی، آثار و افکار آپولونیوس تیانایی در سنت های هلنی/ رومی می پردازد و آنگاه روایت های مرتبط با احوال و آثار او در منابع روزگار اسلامی را بیان می کند. چنین رویکردی، برخاسته از این واقعیت تلخ است که به رغم اهمیت میراث منسوب به حکیم تیانا برای فهم شماری از جریان های مهم اندیشه در روزگار اسلامی، تا کنون اثر درخور و درخورد توجهی درباره ی او به فارسی منتشر نشده است. با این همه در اینجا چکیده ای از آن یافته ها در اختیار خواننده قرار گرفته است که با موضوع رساله ی مورد گفتگو در این دفتر ارتباط بیشتری دارد.

معرفی کتاب

میراث کیمیاوی در روزگار اسلامی، موضوعات متنوعی را پیش روی ما می نهد که در یک سوی آن ها کیهان شناسی های فلسفی قرار دارند و در سوی دیگر پرداختن به مفاهیم پیچیده ی دانش های هرمسی؛ و دیگر دانش ها. این میراث، در عین حال، از چگونگی حضور هم هنگام میراث علمی / باطنی متفکران مصری و یونانی و ایرانی و شرق هلنی در شاکله ای به هم پیوسته خبر می دهد. در واقع، اینکه در متن های بر جای مانده از این روزگار به طیفی از نام های مؤلفانی بر می خوریم که از شاهزادگان اموی تا پزشکان و متکلمان و ادیبان را در برمی گیرند، بایستگی پرداختن به این میراث را بیش از پیش می نماید. وجود بیش از یک هزار عنوان رساله و کتاب در نسخه های خطی موجود، از چند صفحه تا چند صد صفحه، آن هم به زبان های رایج در «جهان اسلام» و درنگ در تعداد عناوین منتشر شده از این میراث و پژوهش های انجام گرفته درباره ی آن ها در سده های نوزدهم و بیستم میلادی، به روشنی برمی نماید که دانش ما در این باره، هنوز تا چه اندازه محدود و افق های پیش روی محققان تا چه اندازه گسترده می تواند بود؛ و دریغ آنکه در چهار دهه ی اخیر، تلاش برای انتشار این میراث روندی نزولی داشته و پژوهشهای انجام گرفته نیز هم.ی

مجموعه ی « میراث کیمیاوی در عربی، فارسی و ترکی» با انتشار متن های تصحیح شده و چاگ عکسی شماری از نسخه های خطی کیمیاوی، و البته، پژوهشهای انجام گرفته در این بار، می کوشد توجه دوباره محققان را به این میراث و ارزش افق های هنوز کشف ناشده اش جلب کند و آنان را به تأملی دوباره در آن برمی انگیزاند؛ و نیکبختانه در این باره از همکاری استادان و پژوهشگرانی بهره منده است که هر یک سال ها در این میراث پژوهیده اند و تجربیات ارزشمندشان را با همکاری در هیئت علمی این مجموعه در اختیار علاقمندان نهاده اند.

اهمیت کنونی میراث کیمیاوی نیز در همین راز و رمزهاست. در واقع، اکنون و در جهانی که بیشتر مردمانش در ورطه ی کفر و ایمان، بدگمانی و خوش بینی، یأس و امید حیرانند و بسا که از خوانش های رسمی معنویت طرفی نمی بندند، متون کیمیاگری برای ما دستاورد بس مهمی دارند. از ورای بسیاری از این متن ها، تلاش صادقانه و بسا صمیمانه ی انسان هایی را می توان دید که برای فهم جهان پیرامون خود و برای معنا بخشیدن به این جهان از هیچ کوششی رویگردان نبوده اند. اینکه آیا آنان هم موقعیتی چون ما را تجربه کرده اند یه نه، پرسشی است که شاید هیچ گاه پاسخ روشنی نیابد؛ با این حال، نمی توان انکار کرد که این مردان و زنانی که از پس هزاره ها ما را می خوانند، در پی بازنمود این اصل ساده اما ژرف اند که حقیقت در ورای سویه ی جمعی اش، بعدی فردی و وجهی شخصی نیز دارد که اصالت و اهمیتش از شکل جمعی نمای حقیقت اصلا کمتر نیست. این متن ها، همچنین، راهنمون ما با این آموزه اند که جستجوی حقیقت، بیش از هرچیز و پیش از هرچیز، سلوکی باطنی است که سالک در آن، با اراده و به دریافت حقیقت، بسا که به تشبه به موضوع این خواسته و آرزو راه تواند برد و باطن خویش را دگرگون تواند کرد. در این مقام، حقیقت دیگر آن امر خودبنیادی نخواهد بود که با جهان درونی ما کمترین ارتباطی ندارد؛ بلکه همان خویشتن از بنیاد استحاله شده ما است که در جست و جوی جهان به گام های استوار ما و در گفت و گوی جهان با حضور زنده ی ما رخ بر می نماید.

دفتر پیش رو، در اصل قرار بود به عنوان چهارمین مجلد از مجموعه ی «میراث کیمیایی در عربی، فارسی و ترکی» منتشر شود؛ اما از آنجا که کار نگارش مقدمه ی متن های پیش بینی شده برای مجلدات دوم و سوم به دلایلی به درازا کشید، دفتر پیش رو به عنوان مجلد دوم این مجموعه منتشر می شود. بدان امید که آن دو دفتر نیز هرچه زودتر آماده ی انتشار شوند.

چنان که خواهید دید، سه بخش نخست مقدمه ی این دفتر به زندگی و آثار و افکار آپولونیوس تیانایی در سنت های هلنی/ رومی می پردازد و آنگاه روایت های مرتبط با احوال و آثار او در منابع روزگار اسلامی را بیان می کند. چنین رویکردی، برخاسته از این واقعیت تلخ است که به رغم اهمیت میراث منسوب به حکیم تیانا برای فهم شماری از جریان های مهم اندیشه در روزگار اسلامی، تاکنون اثر در خور و درخورد توجهی درباره ی او به فارسی منتشر نشده است؛ که این هم البته در بی توجهی گسترده تر پژوهشگران ایرانی به میراث هرمسی ریشه دارد. با این همه، از آنجا که مطالبی درباره ی احوال و آثار و افکار آپولونیوس در کتاب دیگری که امید است به زودی منتشر شود، خواهد آمد، در اینجا چکیده ای از آن یافته ها در اختیار خواننده قرار گرفته است که با موضوع رساله ی مورد گفتگو در این دفتر ارتباط بیشتری دارد. 

 

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

محمد پورکيان

اين کتاب که در برلن غربي در سال 1357 چاپ شده است در باره سابقه آشنايي ارنست پرون با محمدرضا پهلوي و

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

زهرا علیزاده بیرجندی

بر اساس نتایج تحقیقات میدانی و کتابخانه ای و در مقایسه با سایر جوامع عشایری ایران، بهلولی ها یک طایف