معرفی کتاب

نوشتار حاضر که خاطراتی از شرح مأموریت اردوی شرق (شمال) برای مقابله و دفع محمدعلی شاه مخلوع و سایر عناصر جبهه ی استبداد است، به قلم یکی از فرماندهان آن به نگارش درآمده و تنها منبع اختصاصی و مفصل در این مورد است که در طی آن جزئیات عملیات از دیدگاه یک شاهد عینی گزارش شده است.

محمدعلی شاه که پس از به توپ بستن مجلس شورای ملی و قلع و قمع مشروطه خواهان از سلطنت خلع و به «ادسا» در روسیه تبعید شده بود، با حمایت های سیاسی، مالی و نظامی دولت روسیه تزاری مخفیانه به مملکت بازگشت. دولت با همیاری نیروهای خودجوش ملی سه لشگر برای انهدام وی و اعوانش به سه جبهه اعزام داشت. اردوی شرق (شمال) یکی از سه اردو و مأمور مبارزه و رویارویی با شاه مخلوع و یارانش بود.

نویسنده که در مدرسه ی ایرانیان استانبول تحصیل کرده و مدرسه ی نظام را نیز در همان شهر و دوره ی توپخانه را در مدرسه ی نظامی «سن سیر» پاریس گذرانده بود، با نگاهی دقیق و تیزبین و در عین حال دلسوز به شرح بخش هایی از تاریخ این مرز و بوم پرداخته که به گفته ی تاریخ پژوهان تاکنون در هاله ای از ابهام و تاریک باقی مانده بوده است و گزارشات وی حقایقی از ناگفته های مشروطیت است که مطالعه ی آن برای هر ایرانی علاقه مند، شیرین و آگاه کننده است. سالار معتضد بعدها به درجه ی سرهنگی رسید و نام خانوادگی «واجد سمیعی» را برگزید و منشأ خدمات عدیده ای شد.

کتاب مشتمل بر پنج فصل می باشد.