۳۲۳۸
۱۲۲۷
۱۳۹۸/۱/۲۷
نامه هایی به ناصراالدین شاه: مجموعه ای از عرایض متضمن اوامر شاه به امین السطان، میان سال های 1303-1300ق

نامه هایی به ناصراالدین شاه: مجموعه ای از عرایض متضمن اوامر شاه به امین السطان، میان سال های 1303-1300ق

پدیدآور: مجید عبدامین ناشر: مجموعه انتشارات ادبی و تاریخی موقوفات دکتر محمود افشارتاریخ چاپ: ۱۳۹۷مکان چاپ: تهرانتیراژ: ۱۱۰۰نسخه

خلاصه

این کتاب شامل مجموعه ای است از عرایض، گزارش ها، تلگراف ها، التزام نامه ها، صورت حساب های جمع و خرج، بروات، صورت های جمع و خرج بنایی و غیره که توسط طیف گسترده ای از اعضای خانواده ی سلطنتی و همچنین تعدادی از وزراء و صاحب منصبان لشکری و کشوری، به جهات مختلف به ناصرالدین شاه نوشته شده است. بخش اعظم این عرایض، توسط میرزا علی اصغر خان امین السطان به عرض شاه رسیده و تعدادی نیز توسط اشخاص دیگر و بخشی نیز مستقیما به شخص شاه نوشته شده است. ناصرالدین شاه بر روی هر نامه دستوری صادر کرده است.

معرفی کتاب

تاریخ نویسی، یکی از علومی است که از دیرباز مورد توجه بشر بوده است. از زمان های بسیار قدیم که مورخان، تراوشات ذهنی، تخیلات، افکار و گاه تمایلات و تعلقات خاطر خود را در کتاب های قطور جمع آورده و بر آن نام تاریخ می نهادند، دیر زمانی نمی  گذرد؛ اما امروزه اوضاع چنین نیست، و هیچ تاریخی مورد قبول اهل فن و پژوهشگران و کوششگران عرصه ی تحقیق قرار نمی گیرد، مگر آنکه بر پایه ی اسناد و مدارک معتبر قرار گرفته باشد. نامه ها و مکاتبات تاریخی، از جمله منابع و مدارک قابل اعتماد و استناد هستند که در نمایش وضع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هر دوره، کمک شایانی به مورخان و پژوهندگان عرصه ی تاریخ می کند. از مطالعه ی اسناد مربوط به مکاتبات و نامه نگاری های افراد به شاه و مقامات عالیه ی کشور در دوره های مختلف تاریخی، هم به وضع اجتماعی و هم به امور اداری و حکومتی دولت و سلطنت، می توان آشنا و واقف شد. از خلال سطور این نامه ها، همچنین اوضاع سیاسی، اجتماعی، اداری و نیز سبک و سیاق مکاتبات افراد با شاه و مقامات مملکتی به خوبی مشخص می شود. همچنین از خلال این اسناد و نامه ها، طرز نامه نگاری و ترتیب ثبت و ضبط نامه ها و احکام و دستورات، اصطلاحات اداری و دیوانی، سیاسی، اجتماعی و مالی، و تحول و تطور آن ها در بازه ی زمانی مورد بررسی روشن و آشکار می گردد.

وضع طبقات اجتماع و اصناف، نکات جغرافیایی، تطور و تکامل خط و فن نویسندگی و انشاء نامه ها از دیگر مواردی است که با بررسی و تدقیق در این اسناد معلوم و مشخص می گردد؛ به طوری که این اطلاعات می تواند برای پژوهشگرانی که در این عرصه ها گام برمی دارند، بسیار مفید بوده و به عنوان یکی از مطمئن ترین منابع جهت تحقیقات تاریخی ایشان مورد استفاده واقع گردد.

درباره ی ارزش وجودی این دسته از سرچشمه های تاریخ و در مقام مقایسه ی آن ها با اقسام دیگر منابع، باید گفت که این گونه اسناد و مدارک، نه  تنها وسیله ی مقتضی برای درک تاریخ و شناخت تحولات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، اداری، فرهنگی و نظامی یک جامعه هستند، بلکه چون حاصل فعالیت های اداری و درباره ی اعمال روزمره ی زندگی افراد اجتماع بوده، و برای حفظ روابط جامعه با دستگاه های اداری و حاکمه تهیه و تنظیم شده است، خالی از شایعه ی دروغ، تظاهر، اغراض خصوصی و ملاحظه کاری هاست و به سبب همین نقش اساسی و قابل اعتمادی که این منابع، در اصالت ضبط وقایع ایفا می نمایند، از قدیمی ترین ایام در جوامع باستانی شناخته و اهمیت آن آشکار بوده است. بنابراین با استفاده از این نوع مدارک، به اشتباهات، پرده پوشی ها، مجعولات، گزافه گویی ها و بالاخره ملاحظه کاری های برخی از تاریخ نویسان گذشته می توان پی برد و حقایق امور را درک و کشف کرد.

کتاب حاضر، حاصل بازخوانی یکی از آلبوم های محفوظ در گنجینه ی نسخه های خطی کتابخانه و موزه ی ملی ملک است که تحت عنوان: «اسناد و مکاتبات و یادداشت ها: مجموعه ای از عرایض و نامه های اشخاص به ناصرالدین شاه، با یادداشت ها و اوامر او خطاب به اتابک در سال های 1300 تا 1303 ق» ثبت گردیده است. این آلبوم که به صورت مرقع صحافی شده، مشتمل است بر 548 صفحه که از این تعداد، 329 صفحه ی آن اختصاص دارد به مجموعه ای از عرایض، گزارش ها، تلگراف ها، التزام نامه ها، صورت حساب های جمع و خرج، بروات، صورت های جمع و خرج بنایی و غیره ک توسط طیف گسترده ای از اعضای خانواده ی سلطنتی و همچنین تعدادی وزراء و صاحب منصبان لشکری و کشوری، به جهات مختلفه همچون تقاضای مساعدت مالی، تقاضای خلعت، رسیدگی به دعواهای ملکی، به ناصرالدین شاه نوشته شده است. بخش اعظم این عرایض، به توسط میرزا علی اصغرخان امین السطان به عرض شاه رسیده، و تعدادی نیز توسط اشخاص دیگر و بخشی نیز مستقیما به شخص شاه نوشته شده است. ناصرالدین شاه بر روی هر نامه، و در حاشیه، دستوری به جهت رسیدگی به آن عریضه صادر کرده است.

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

محمد پورکيان

اين کتاب که در برلن غربي در سال 1357 چاپ شده است در باره سابقه آشنايي ارنست پرون با محمدرضا پهلوي و

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

زهرا علیزاده بیرجندی

بر اساس نتایج تحقیقات میدانی و کتابخانه ای و در مقایسه با سایر جوامع عشایری ایران، بهلولی ها یک طایف