۳۴۰۱
۰
۱۳۸۴/۱۰/۳
فن السيره في العربيه (عصر المامون نموذجا)

فن السيره في العربيه (عصر المامون نموذجا)

پدیدآور: مايکل کوبرسون مترجم: محمود محمد مکي

معرفی کتاب

<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

 

اين کتاب ترجمه کتاب classical Arabic Biology نوشتهMichel Coperson مدرس زبان عربي در دانشگاه کاليفرنياي لوس آنجلس است که محمود محمد مکي آن را ترجمه کرده است.

کتاب در 362 صفحه، شامل مقدمه، 5 فصل، خاتمه و ملحقات مي­باشد.

به لحاظ محتوي اين کتاب به روش شرح حال نويسي اعراب پرداخته است. براي بررسي اين روش دوره مامون عباسي را که دوره شکوفايي تمدن اسلامي است، انتخاب کرده است. وي از ميان گروه­هاي نخبه مسلمانان شخصيت­هايي را انتخاب کرده که معتقد است مسلمانان آنان را وارثان پيامبر (صلي الله عليه و آله وسلم) و نزديکترين افراد به روش پيامبر (صلي الله عليه و اله وسلم) مي­دانند. لذا از ميان خلفا ، مامون از اهل حديث، احمد بن حنبل از امامان شيعه، امام رضا (عليه السلام) و از بين اهل تصوف؛ بشر الحافي را انتخاب کرده است. وي معتقد است، اين افراد در اين دوره تاريخي نقش آفرين بوده­اند و در حرکت­هاي سياسي و فکري جامعه تاثيرات مهمي داشته­اند بررسي شرح حال اين شخصيت­ها به تنهايي فصلي از کتاب را به خود اختصاص داده­اند.

براي بررسي شخصيت­ها از کتابهاي تاريخي و شرح حال نويسي گروه­هاي مختلف و با روش­هاي مختلف سود جسته است و به جرح و تعديل روايات مخالف و موافق نيز اهميت مي­دهد.

 

فصل اول: با عنوان «تطور النوع»

به چگونگي شکل­گيري سيره نويسي و انواع آن در بين نويسندگان مسلمان مي­پردازد. وي معتقد است علماي مسلمين جهت جمع روايات موثق به دسته­بندي شخصيت­هاي راوي پرداخته­اند. سپس آنان را به گروه­ها و طوايف دسته­بندي کرده و به بيان شرح حال هر کدام پرداخته­اند . بدين ترتيب کتاب­هاي طبقات شکل گرفته است. طبقات الشعرا، طبقات المفسرين، طبقات القراء، طبقات النحويين و...

هر سيره ­نويس بر اساس سيليقه خود راويان را دسته­بندي کرده و به شرح حال آنان پرداخته است.

در قرن سوم، اخبار تاريخي بيشتر شامل مجادلاتي بود که در بين فرقه­هاي مختلف مسلمانان به وجود آمده بود و به جز حديث نبوي، نظرات لغوي، ادبي و تاريخي نيز در روايات وارد شد.

وي به بيان نکته­هاي مثبت و منفي انواع سيره نويسي در بين مسلمانان پرداخته و معتقد است، جدال بين مسلمانان برسد وراثت پيامبر (صلي الله عليه وآله وسلم) منجر به شکل­گيري گروه­ها مختلفي چون شيعه، اصحاب حديث، خلفا و متصوفه شده است.

ابونصر سراج علما را به سه دسته اصحاب حديث، فقها و صوفيه تقسيم مي­کند.

 

فصل دوم: خليفه مامون

ابتدا مختصري از چگونگي شکل­گيري خلافت در اسلام را بيان مي­کند. زندگاني مامون، چگونگي به حکومت رسيدن وي و ديدگاه­هاي مختلف درباره مامون از ديگر مسائلي است که در اين فصل بيان شده است.

سيره مامون در کتاب­هاي تاريخي چون: « تاريخ بغداد» احمد بن ابي طاهر طيفور، «­ تاريخ طبري» و « مروج الذهب» مسعودي نيز از ديگر عنوان­هاي فصل است. دو قرن بعد از مسعودي « تاريخ بغداد» خطيب بغدادي و « تاريخ دمشق» ابن عساکر چهره ديگري از مامون ارائه مي­دهند. کتاب­هاي رجالي و تاريخي بعد از سقوط عباسيان نيز ديدگاه متفاوتي نسبت به مامون دارند.

نقد و بررسي سيره نويسي­هاي مخالف و موافق و در زمان­هاي متفاوت درباره مامون بحثي است که در نتيجه­گيري نويسنده آمده است.

 

فصل سوم: امام رضا (عليه السلام)

در اين فصل ابتدا نظر شيعه اماميه را درباره خلافت و وراثت پيامبر(صلي الله عليه وآله وسلم) مطرح مي­کند. سپس به زندگاني امام رضا (عليه السلام) به عنوان وراثت پيامبر(صلي الله عليه و آله و سلم) در نزد شيعيان مي­پردازد. زندگاني امام رضا(عليه السلام)، دعوت مامون براي ولايتعهدي امام، حرکت به مرو، همراهي ابوالصلت هروي، ديدگاه­هاي مختلف درباره امام رضا (عليه السلام) از جمله مباحثي است که در اين فصل مطرح شده است. وي در همين فصل به نقد و بررسي کتاب «عيون اخبار الرضا (عليه السلام)» نوشته ابن باويه، ديدگاه­هاي ابوالصلت هروي و ديگر علماي شيعه همچون شيخ مفيد نيز اشاره کرده است.

بيشتر مباحث اين فصل پيرامون روايات مربوط به شهادت امام رضا (عليه السلام) و ديدگاه­هاي مخالف و موافق در اين رابطه مي­باشد.

 

فصل چهارم: «عالم الحديث» احمد بن حنبل

بيان زندگاني احمد بن حنبل، حرکت او به سوي بغداد، جريان خلق قرآن و محنه، ابن حنبل و اهل سنت مقاومت احمد بن حنبل يا تسليم وي به حکومت و روايات مختلف در اين باره، آزارها و شکنجه­ها مباحثي است که در اين فصل آمده است. حنابله و احمد بن حنبل، نظرات ابونعيم اصفهاني و ابن جوزي درباره وي و همچنين زهد احمد بن حنبل و جريان « محنت» و نتيجه­گيري بخش پاياني اين فصل را شامل مي­گردد.

 

فصل پنجم: الزاهد بشر الحافي

نويسنده بعد از بيان اهميت زهد در اسلام، به شرح زندگي «ابونصر بشر بن حارث» ملقب به «حافي» متوفاي 227 به عنوان نمونه­اي از زهاد و از ميان متصوفه پرداخته است.

بعد از بيان مختصري از زندگي بشر و آراء و ديدگاه­هاي وي، سيره بشر در کتاب­هايي چون «طبقات» ابن سعد و کتاب ابن حبان البستي و طبقات صوفيه نيز مطرح شده است. سيره بشر در کتاب­هاي تراجم متاخر نيز مورد توجه نويسنده بوده و ديدگاه­هاي ابونصر سراج، ابونعيم اصفهاني در حليه الاولياء نيز نقد و بررسي شده است.

مباحثي چون توبه بشر، دوري جستن از بيان حديث، کرامات بشر، اخوات بشر، بشر و احمد بن حنبل از ديگر عناويني است که در اين فصل آمده است.

نويسنده در پايان هر فصل نتيجه­گيري و نظرات نهايي خود را درباره موضوع بيان داشته است. پايان کتاب نيز خاتمه، ملحقات و فهرست منابع آمده است.

 

 

نويسنده: فرشته کوشکي

 

 

 

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

محمد پورکيان

اين کتاب که در برلن غربي در سال 1357 چاپ شده است در باره سابقه آشنايي ارنست پرون با محمدرضا پهلوي و

بریتانیا و کشور حائل: فروپاشی امپراتوری ایران 1914-1890

بریتانیا و کشور حائل: فروپاشی امپراتوری ایران 1914-1890

دیوید مک لین

کتاب حاضر با تکیه بر منابع و اسناد دست اول، دورنمایی از جایگاه ایران در رقابت روس و انگلیس در اواخر

منابع مشابه بیشتر ...

ابن ابی الحدید و فهم نهج البلاغه

ابن ابی الحدید و فهم نهج البلاغه

محسن رفعت

کتاب پیش رو تلاشی است برای فهم روش تفسیری ابن ابی الحدید و می کوشد روش تعامل او با حدیث و روایت را د

بریتانیا و کشور حائل: فروپاشی امپراتوری ایران 1914-1890

بریتانیا و کشور حائل: فروپاشی امپراتوری ایران 1914-1890

دیوید مک لین

کتاب حاضر با تکیه بر منابع و اسناد دست اول، دورنمایی از جایگاه ایران در رقابت روس و انگلیس در اواخر