۲۳۹۲
۱۰۱۸
۱۳۹۹/۶/۱۱
نظری به قفقازیه – جغرافیا، مردمان، احزاب و فرق سیاسی

نظری به قفقازیه – جغرافیا، مردمان، احزاب و فرق سیاسی

پدیدآور: شیخ یحیی کاشانی مصحح: کاوه بیات - مجتبی پریدارناشر: شیرازه کتاب ماتاریخ چاپ: ۱۳۹۹مکان چاپ: تهرانتیراژ: ۵۵۰شابک: 7-60-6843-622-978تعداد صفحات: ۱۸۲

خلاصه

این کتاب یکی از مهم ترین نوشته هایی است که در یک دوره ی بحرانی در مناسبات خارجی ایران منتشر شد؛ دوره ای مقارن با انقلاب 1917 روسیه و فروپاشی امپراتوری تزاری که ایران بعد از حدود نود سال که قفقاز تحت استیلای روسیه قرار داشت بار دیگر به صورت موجودیتی مستقل با آن روبرو شد.

معرفی کتاب

این کتاب مهم ترین نوشته ای است که در یک دوره ی بحرانی از تاریخ معاصر درباره ی قفقاز و تأثیر تحولات آن بر ایران منتشر شده است؛  در مناسبات خارجی ایران منتشر شده است؛ سلسله مقالاتی به قلم شیخ یحیی کاشانی که در فاصله ی 18 رجب تا 16 رمضان 1336 در روزنامه ی ایران منتشر شد و اینک به صورت یک رساله ی مستقل تجدید چاپ می شود. این نوشته در مراحل پایانی جنگ اول، در دوره ای منتشر شد که با انقلاب 1917 روسیه و فروپاشی امپراتوری تزاری، قفقاز پس از حدود نود سال که تحت استیلای روسیه قرار داشت بار دیگر به صورت موجودیتی مستقل پا به عرصه ی وجود گذاشت، خود به یکی از کانون های اصلی رقابت و رویارویی مجموعه ای از قدرت های مختلف تبدیل شد و در این تغییر و تبدیل، تحولات جاری در حوزه های همسایه، از جمله ایران را برای مدتی تحت الشعاع خود قرار داده بود. نویسنده به عنوان روزنامه نگار برجسته، این سلسله مقالات را در زمانی نوشت که با فروپاشی امپراتوری روسیه، از یک سو قفقاز در مقابل پیشروی قوای عثمانی وادار به اعلان استقلال و جدایی از ترکیب سیاسی پیشین شده بود و از سوی دیگر متفقین و در درجه ی اول بریتانیا نیز برای پر کردن جای خالی نظامیان روسیه و جلوگیری از پیشروی عثمانی ها در صدد استقرار نیرو در قفقاز و بخش های شمالی ایران برآمده بودند. ایران هم که هم اینک در چند مرحله بی طرفی اش نقض و قلمرواش عرصه ی یک رویارویی خانمان برانداز میان متفقین – روس و انگلیس- و دولت های مرکز – عثمانی و آلمان – شده بود بار دیگر در معرض رویارویی دیگری قرار گرفت که این بار مرکز ثقل آن از صفحات غربی و شمال غربی ایران به سمت شمال تغییر کرده بود. نویسنده با در نظر داشتن یک چنین تحولی، لازم دانست که اوضاع جغرافیایی طبیعی و سیاسی و تاریخ قدیم و جدید آن را تا حدی که ممکن است تحت دقت قرارداده و عللی را که موجب این انقلاب بی نظیر در قفقاز گردیده، استکشاف کند. به عبارت دیگر هدف نویسنده مطلع ساختن ایرانیان از وضعیت قفقاز به طور کلی و مخصوصا تحولات سیاسی آن از لحاظ تأثیری که می توانست بر کشور بر جای بگذارد، می باشد.

نظر به قفقازیه دراین کتاب به دو بخش اصلی تقسیم شده است:

 بخش اول: جغرافیا و مردمان قفقاز- این بخش مقدمه ای است بر تاریخ و جغرافیای قفقاز از دیرباز تا ادوار متأخر و آنگاه پاره ای از مشخصات نظام سیاسی و اداری آن در دوره ی استیلای روس ها، و نوشته ای است مطالق با آن بخش از علم و دانش آن روزگار که می توانست در دسترس یک روزنامه نگار علاقمند به این گونه مباحث قرار داشته باشد. دانشی که اگرچه از جهاتی چند می تواند با نوع نگاه ما به این گونه مقولات یا با دانش امروزی ما از آن سامان، تنافر داشته باشد، اما به عنوان نمونه ای از نوع نگاه نخبگان وقت به تحولات قفقاز، نکات مهمی درخود دارد.  

بخش دوم: احزاب و فرق مختلفه ی قفقاز- که از بخش اول نیز مهم تر است، تحولات سیاسی قفقاز از اوایل قرن بیستم، از دوران انقلاب 1905 روسیه و برآمدن مجموعه ای از احزاب ملی ومذهبی در میان مردمان آن حدود مورد توجه است. احزاب و گرایش هایی که با پیشامد فروپاشی امپراتوری روسیه از وضعیت ابتدایی و اولیه ای که در سال های نخست قرن بیستم در میان مردمان مسیحی و مسلمان این سامان داشتند فاصله گرفته هریک به صورت مشخصی با ترکیبی از گرایش های جدید سیاسی و هویتی وارد کار شدند.

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

محمد پورکيان

اين کتاب که در برلن غربي در سال 1357 چاپ شده است در باره سابقه آشنايي ارنست پرون با محمدرضا پهلوي و

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

زهرا علیزاده بیرجندی

بر اساس نتایج تحقیقات میدانی و کتابخانه ای و در مقایسه با سایر جوامع عشایری ایران، بهلولی ها یک طایف

منابع مشابه بیشتر ...

کمال مطلوب یا ایده آل های ایرانی (تیر- آبان 1302)

کمال مطلوب یا ایده آل های ایرانی (تیر- آبان 1302)

رضا آذری شهرضایی

نظرخواهی روزنامه شفق سرخ درباره کمال مطلوب ایرانیان، از جمله مضامینی است که مانند بسیاری دیگر از دغ

تجار و تجارت؛ منتخبی از اسناد تجارتخانه اتحادیه

تجار و تجارت؛ منتخبی از اسناد تجارتخانه اتحادیه

اتحادیه

کتاب حاضر منتخبی از اسناد تجاری شرکت اتحادیه است. مکاتباتی که در این کتاب منتشر شده، مکاتبات تجاری ه