معرفی کتاب

کتاب سترگ جامع التواريخ اثر جاودانه رشيد الدين فضل الله (م 718) يکي از مفصل ترين و بهتري آثار تاريخي بر آمده از مکتب تاريخنگاري عصر ايلخانان است. مهم ترين ويژگي اين کتاب افزون بر تمرکز روي تاريخ اسلام و ايران، توجه آن به تاريخ عمومي جهان است. در اين کتاب بخش هاي ناشناخته جهان آن روز به مقداري که در توان بوده مورد توجه قرار گرفته است.<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

خود رشيدالدين در مقدمه به اين نکته توجه داده و گفته است که «در اين ديار هيچ کتاب در باب اخبار ساير بلاد و امصار موجود نبوده». وي بر اساس فرمان ايلخان مغول مصمم شده است تا کتابي عديم المثل جامع جميع انواع تواريخ بنگارد. کتابي که تواريخ ... اهل اديان و ملل از اهالي ختاي و ماچين و هند و کشمير و... اتراک و اعراب و افرنج باشد.

منهاي چاپ هاي کهن، آقاي محمد روشن عمري را صرف چاپ منقح اين کتاب کرده و طي چندين سال بخش هاي مختلف آن را چاپ کرده است.

مجلدي که اکنون انتشار يافته است بخش تاريخ هند و سند و کشمير است که اصل آن تا ص 193 و نسخه بدلها و حواشي و استدراک آن کتاب را تا ص 460 رسانده است.

آقاي روشن در مقدمه شرحي از تاريخنگاري رشيدالدين در اين اثر به دست داده و در اين باره قدري مفصل و عالمانه سخن گفته است. همچنين توضيحاتي در باره چگونگي تصحيح اين اثر و مسائل زبانشناسي موجود در آن به دست داده اند. تصاوير جالبي هم از نسخه هاي مورد استفاده در انتهاي مقدمه آورده اند.

نگاهي به جامع التواريخ، يعني همين بخش مربوط به هند، نشان مي دهد که دانش تاريخ در دوره ايلخانان تا چه اندازه رشد کرده و رشيدالدين و افرادي که به وي در اين باره کمک مي رسانده اند تا چه اندازه با روش هاي علمي تاريخي آشنا بوده اند.