۳۲۵۱
۰
۱۳۸۴/۱۱/۲۳
تاريخ الموسسه الدينيه الشيعيه من العصر البويهي الي نهايه العصر الصفوي الاول

تاريخ الموسسه الدينيه الشيعيه من العصر البويهي الي نهايه العصر الصفوي الاول

پدیدآور: دکتر جودت القزويني

معرفی کتاب

تاريخ الموسسه الدينيه الشيعيه من العصر البويهي الي نهايه العصر الصفوي الاول<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

(300 – 1000 هـ / 912 – 1591 م)

کتاب داراي مقدمه، سه فصل و فهرست منابع در 462 صفحه است.

نويسنده در مقدمه روش تحقيق خود و تعريف برخي اصطلاحات را آورده است.

وي معتقداست يک واقعيت تاريخي زماني روشن مي­شود که در رابطه با حوادث پيرامونش چه داخلي و چه خارجي بررسي شود. از اين روي در هر زمينه­اي به بررسي اوضاع سياسي آن روزگار پرداخته است.

محدوده زماني بحث از ابتداي حکومت آل بويه تا دوره صفوي اول بيان شده است.

بررسي حوادث سياسي و علمي، مدرسه بغداد، مدرسه حله، مدرسه جبل عامل سه فصل اصلي کتاب را تشکيل مي­دهد. در هر يک از فصل­ها پس از بيان حوادث تاريخي آن دوره علماي برجسته، تاليفات آنان و شاگردانشان را نيز معرفي کرده است و در پايان فصل تحت عنوان مفردات به جمع بندي و نتيجه گيري از آن فصل پرداخته است.

فصل اول: تاريخ مدرسه بغداد

مهمترين مباحث مطرح شده در اين فصل عبارتند از :

شکل گيري و ظهور آل بويه، معرفي فقهاي بزرگ شيعي از جمله شيخ مفيد و شيخ طوسي به عنوان موسس ارکان مذهب شيعه، بيان حوادث تاريخي مهم اين دوران، شيخ مفيد در عصر پس از غيبت چه در صحنه داخلي با تشکيل حوزه­هاي درس و تربيت شاگردان و چه در صحنه خارجي با تشکيل مناظرات و پاسخ به شبهات به اين امر خطير – پاسداري از تشيع – همت گماشت. در حوزه سياسي ، حسين طاهر پدر شيخ مرتضي و شيخ رضي زعامت شيعه را بر عهده داشتند.

مباحث فکري مدرسه بغداد عبارت از علم اصول فقه، علم حديث، فقه مقارن، علم رجال، علم تفسير و علم کلام بود.

فصل دوم: تاريخ مدرسه حله

مباحث مهم اين فصل عبارتند از:

حرکت اجتهاد بعد از شيخ طوسي، معرفي برخي از مراکز علمي شيعي، طبرستان، حلب و حله و علماي مشهور آنها. وي معتقد است مدرسه حله از مراکز ديگر شهرت بيشتري يافت؛ چنان چه برخي از علماي نجف به حله انتقال يافتند . علماي شيعي مهم در اين مراکز از ميان خاندان هاي آل نما، آل بطريق، اسامه العلوي النقيب، آل طاووس، آل مطهر، آل بنواعرج بودند. مدرسه حله با ظهور محمد بن ادريس حلي در 598 هـ گسترش يافت.

امراي حله در اين دوره مزيديون بودند. ابن ادريس نهضت جديد عقلي را از همين مدرسه آغاز کرد. افزون بر اين محقق حلي شيوه پژوهش خود را در فقه در آنجا پايه­گذاري کرد.

روابط بين اماميه و اسماعيليه، رابطه نصيرالدين و ابن العلقمي، اعلان تشيع در دولت مغولي، زعامت علامه حلي و فخرالمحققين پس از ايشان از ديگر عناوين اين فصل است.

فصل سوم: تاريخ مدرسه جبل عامل

تاريخ جبل عامل و ابتداي ورود شيعه به اين مناطق، حوادث سياسي که در اين منطقه از جهان اسلام روي داده استپ، مناطق شيعه­نشين، حضور علماي بزرگي چون شهيد اول و رابطه ايشان با سلطان علي بن مويد از مباحث مهم اين فصل مي­باشد.

عناوين ديگري که در کتاب حول آن بحث شده است عبارتنداز: حله در قرن هشتم هجري.

حوادث اين بخش به سه دوره تقسيم شده است: دوره حکام جلايري، دوره دولت بارانيه (قره قويونلو) و دوره حکومت مشعشعين از فقهاي موخر مشهور اين دوره ابن فهد حلي است.

شکل گيري مدرسه بحرين و ظهور عالماني بزرگ در اين مدرسه ، همچنين شيوه نگرش علماي بحراني در فقه از مباحث مهم اين دوره است.

ظهور دولت صفويه و معرفي علمايي چون محقق کرکي و رابطه ايشان با قطيفي، حوادث جنگ چالدران، رابطه کرکي با شاه اسماعيل و شاه طهماسب، شهيد ثاني زين الدين بن احمد عاملي، حسين بن عبدالصمد شيخ الاسلام در دوره صفوي و مهاجرت علما به ايران و فعاليت­هاي آنان از مباحث ديگري است که در اين بخش آمده است.

نقد و بررسي:

کتاب از اين جهت که مباحث تاريخي و حوادث سياسي همزمان با تاسيس حوزه­هاي علميه را بحث کرده حائز اهميت است . به اين ترتيب مي­توان تاثيرات جو حاکم بر هر منطقه را بر رويکرد حوزه­هاي علميه در حوزه علمي و سياسي بررسي کرد. همچنان که ايشان در مقدمه به آن اشاره داشته­اند. لذا در هر فصل حوادث سياسي و تاريخي دوران را مطرح کرده، سپس به معرفي مدرسه علمي و علماي برجسته آن پرداخته است.

والسلام

فرشته کوشکي

 

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

محمد پورکيان

اين کتاب که در برلن غربي در سال 1357 چاپ شده است در باره سابقه آشنايي ارنست پرون با محمدرضا پهلوي و

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

زهرا علیزاده بیرجندی

بر اساس نتایج تحقیقات میدانی و کتابخانه ای و در مقایسه با سایر جوامع عشایری ایران، بهلولی ها یک طایف

منابع مشابه بیشتر ...

ابن ابی الحدید و فهم نهج البلاغه

ابن ابی الحدید و فهم نهج البلاغه

محسن رفعت

کتاب پیش رو تلاشی است برای فهم روش تفسیری ابن ابی الحدید و می کوشد روش تعامل او با حدیث و روایت را د

بریتانیا و کشور حائل: فروپاشی امپراتوری ایران 1914-1890

بریتانیا و کشور حائل: فروپاشی امپراتوری ایران 1914-1890

دیوید مک لین

کتاب حاضر با تکیه بر منابع و اسناد دست اول، دورنمایی از جایگاه ایران در رقابت روس و انگلیس در اواخر