معرفی کتاب

شيخان باقي مانده بزرگترين قبرستان قم است که روزگاري در اطراف حرم حضرت معصومه بوده است. بخش هايي از اين قبرستان که تصاوير قديمي آ« هست تبديل به ميدان آستانه و بخشي به پارک ملي تبديل شد. بخشي از قبرستان در اطراف قبر زکريا بن آدم و بعدها ميرزاي قمي باقي ماند.
در اين بخش از قبرستان تعداد زيادي از چهره هاي برجسته روحاني حوزه علميه قم مدفون هستند. کساني که از آغاز تاسيس حوزه علميه قم تاکنون که همچنان دفن صورت مي گيرد نه از موقعيتي برخوردار بودند تا در حرم و اتاق هاي اطراف دفن شوند و نه علاقمند بوده اند تا در قبرستانهاي اطراف قم مثلا قبرستان نو و بقيع و بهشت معصومه فدن شوند.
اطلاعات مربوط به بسياري از اين افراد از حافظه ها رفته و در جايي هم ثبت نشده است. بنابر ين تنها منبعي که اکنون مي توان تاريخ تولد و فوت و احيانا نام پدر آنها را به دست آورد همين سنگ قبر است.
در باره مدفونين در قم پيش از اين يک کتاب چهار جلدي با عنوان تربت پاکان قم اثر عبدالحسين جواهر کلام به چاپ رسيد (انصاريان ، 1382). مولف آن اثر که يک جوان عراقي بود و بعدها از ايران به لبنان رفت طي چند سال به طور مداوم در اين بار تلاش کرد. بعد از آن آقاي حجت الاسلام و المسلمين مهدي پور روي کتاب کارهاي تکميلي انجام داد و در نهايت در چهار مجلد عرضه شد.
اکنون اثر تازه اي با عنوان شيخان قم چاپ شده است. در اين کتاب که متمرکز روي شرح حال هاي مدفونين در اين قبرستان سات تلاش شده تا شرح حال اين افراد با استفاده از مآخذ ديگر تکميل شود. بنابرين کتاب يک اثر شرح حالي است نه آن که فقط سنگ قبرها فهرست شده باشد.
تعداد شرح حال هاي اين اثر 162 مورد است که آخرين آنها آيت الله سيد يونس اردبيلي است. اما در بخش دوم کتاب فهرست الفبايي مدفونين در شيخان آمده و علاوه بر آن با کشيده شدن يک مربع در برابر هر اسم و تعيين محلي در آن مربع، محل تقريبي قبر هم مشخص شده است.
در پايان کتاب تعدادي عکس و تصوير اسناد هم هست که برخي از آنها تازه است گرچه بسيار بي کيفيت به چاپ رسيده است.