معرفی کتاب

تاريخ اسلام نوشتن کار دشواري است؛ چرا که مي بايست ملاحظات زيادي داشت. به خصوص اگر قرار باشد اثري باشد علمي و فارغ از دلدادگي ها، آن گونه که مقبول عقل هاي طبيعي هم باشد. دليل اين دشواري آن است که انواع و اقسام ديدگاه ها در تحليل آن دوره وجود دارد و آن مقدار که به ملاحظات مذهبي بر مي گردد، اگر برخلاف عقيده کسي باشد مي تواند حساسيت هاي طائفي را هم تحريک مي کند.
در باره دولت اموي چندين اثر در زبان عربي نوشته شده است. چند سال پيش، کتابي از محمد سهيل طقوش براي ترجمه به فارسي انتخاب شد. طقوش متهم به داشتن برخي گرايش هاي متعصبانه هست اما بايد گفت چه کسي است که نيست. با اين حال کتابش يک اثر عمومي دلپذير بود. بعد از ترجمه، کتاب او مي بايد اصلاح مي شد و همان زمان هم شد و حواشي چندي بر آن افزوده شد و ترجمه آن براي کمک به درسي که با اين عنوان يا عناويني نزديک به آن در درس هاي تاريخ دانشگاه ها بود روانه بازار گرديد.
همان زمان کساني به اعتراض برخاستند و گفتند که در اين کتاب آنچه بايد گفته نشده است ، و يا مطالبي آمده که مطالب درستي نيست. اما مقصود آنها از اين قبيل مطالب اموري بود که آنها دوست نداشتند.
بالاخره اين اعتراض ها سبب شد تا گروه تاريخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه مصمم به اصلاح آن شود. ابتدا دبير گروه آقاي حسينيان مقدم ترجمه را با دقت کنترل شد و اشکالاتي که بود حل شد و کارش عالي بود. به علاوه جملاتي که گفته مي شد وجودش صلاح نيست، برخي حذف و پاره اي توضيح داده شد. اما علاوه بر آن بيش از شصت صفحه مطلب در باره دولت بني اميه بر اين کتاب افزوده شد و البته با قلمي متفاوت و تورفتگي که مشخص باشد با متن متفاوت است. مطالب همان هايي بود که در کتاب تاريخ سياسي اسلام قسمت تاريخ خلفا آمده بود. آنها را گزينش و اصلاح کرده و در جاي جاي اين کتاب قرار دادم.
در نهايت متني فراهم آمد که مي شود گفت کتاب سودمندي است براي يک مرور کلي بر دوره اموي. دوره اي بس حساس که نطفه بسياري از مسائل اسلامي و نگرش هاي کلامي در آن دوره منعقد گشته است. به علاوه تمدن اسلامي هم مي بايست آن دوره را طي مي کرد تا به نقطه اي برسد که بتواند رشد خود را جدي تر کند. اين دولت هم برآمدنش شگفت است و هم سقوطش اعجاب آور.