معرفی کتاب

یکی از ستم های بزرگی که در حق فاطمیان صورت گرفته، نابود کردن آثار آن توسط دولتهای ایوبی و زنگی و مملوکی و سپس عثمانی است. این امر ریشه در تعصبات مذهبی داشت. صلاح الدین ایوبی به کتابخانه دولت فاطمی نیز رحم نکرد و آن را از میان برد و تجربه تلخ کتابسوزی را که سلطان محمود غزنوی با کتابخانه های ری متعلق به شیعه و معتزله برجای گذاشته بود ادامه داد.<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

طی این سالها آثار زیادی در باره تاریخ فاطمیان نوشته شده است که یکی از کتابهای خوب از ایمن فواد سید است که در حال ترجمه و نشر است. چندی قبل هم در همین سایت یک کتاب شش جلدی در باره دولت فاطمی معرفی کردیم. اما اثر جدید با عنوان النقوش الکتابیة الفاطمیة علی العمائر فی مصر کار سنگینی است. بیشتر از آن جهت که یافتن این آثار در میان خیل آثار تاریخی که در ادوار بعدی ساخته شده بسیار دشوار است. یکی از راه های تمییز تواریخ ثبت شده در این کتیبه هاست. راه دیگر شعائر شیعی است که پس از فاطمیان از مصر رخت بربست و هر آنچه مثلا علی ولی الله موجود است می باید متعلق به فاطمیان باشد.

به رغم ویرانی هایی که در نهصد سال گذشته بر سر آثار فاطمیان آمده هنوز نیز بناهای فراوانی از آن دوره باشکوه برجای مانده است. در سر در باب النصر قاهره از سال 480 آمده است: لا اله الا الله وحده لا شریک له محمد رسول الله علی ولی الله صلی الله علیهما و علی الائمة من ذریتهما الجمعین (ص 201).

در قاهره مسجدی به نام مسجد جعفر الصادق علیه السلام است که تاریخ بنای آن 496 بوده و در کتیبه آن آمده است که این مسجد را جوامرد افضلی به نام مولانا الصادق جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب صلوات الله علیهم اجمعین بنا کرده است (ص 238). روی مشهد سیده رقیه نیز که تاریخ بنای آ ن سال 527 است آمده است:‌ .. و صلی الله علی سیدنا محمد خاتم النبیین و علی آله الطیبین الطاهرین (ص 291).  نقش ضریح سیده رقیه نیز از همان روزگار بر جای مانده و آیه تطهیر روی آن حک شده است (ص 301). محراب چوبی این مشهد نیز با کتیبه هایی باقی مانده است. (325). مؤلف شرحی در باره شعائر شیعی موجود در کتیبه ها در پایان کتاب (ص 440) آورده است. وی به مواردی که نام علی بن ابی طالب در کتیبه ها آمده و چگونگی آنها به تفصیل پرداخته است (ص 451)

این اثر که به شکل بسیار زیبایی در قالب رحلی و با کاغذ گلاسه در 514 صفحه انتشار یافته یکی از آثار ارزشمند و هنری در باره دوره فاطمی به حساب می آید.