تازه های کتاب

عنوانرحلات في بلاد فارس(ترجمه عربي سفرنامه شاردن )

نویسندهالسير جون شاردن

عنوانالرحله العياشيه (سفرنامه حج مفصل از سال 1070 - 1071)

نویسندهعبدالله بن محمد عياشي

عنوانعلم در ايران و شرق باستان

نویسندهمولفان

عنوانتجارة مکة و ظهور الاسلام

نویسندهباتريشيا کرون

عنواناوغوزها (ترکمن ها)

نویسندهفاروق سومر

عنوانالواقدي و منهجه في کتابه مغازي الرسول (ص)

نویسندهطارق ابوالوفا محمد

عنوانالتدوين التاريخي عند المسلمين

نویسندهفاروق عمر فوزي

عنوانتاريخ اسلام از منظر قرآن

نویسندهيعقوب جعفري

عنوانآيت الله محمد صادق خلخالي به روايت اسناد ساواک

عنوانتاريخ تشيع ج 1، 2

نویسندهمولفان

عنوانيادداشت هاي زندان

عنوانالوهابيون و العراق

نویسندهرسول محمد رسول

عنواننظام اداري مسلمانان در صدر اسلام

نویسندهعبدالحي کتاني

عنوانکتاب ماه تاريخ و جغرافيا 94 - 95

عنوانفن السيره في العربيه (عصر المامون نموذجا)

نویسندهمايکل کوبرسون

عنوانتاريخ شفاهي سازمان مهدويون

نویسندهجليل امجدي

عنوانپژوهشهاي ايرانشناسي (ستوده نامه ج 1)

عنواناقبال و تاريخ نگاري

نویسندهحسن شايگان

عنوانمجله رشد آموزش تاريخ (دوره هفتم، شماره 2، زمستان 84)

عنوانمفاسد خاندان پهلوي

نویسندهشهلا بختياري

مقالات

خلاصه

به عقیدۀ نویسندۀ این مقاله، کتاب ارزندۀ دستورالوزارء حاوی نکات مفید گوناگونی است که پاره‌ای از آن‌ها در کتاب‌های مشابه آن دیده نمی‌شود و از این حیث شایسته بررسی‌های بیشتر است. اما ضبط‌ها و اعرابگذاری‌ها و ترجمۀ عربیّات کتاب صور خیال در نظریۀ جرجانی، قابل تأمّل است.

خلاصه

نویسنده مطالب مورد توجه موجود در کتاب تاریخ بغداد (جلد 2 تا 13) را به صورت جملات خبری جهت بهره برداری بهتر خوانندگان ارائه کرده است.

خلاصه

از نگاه برخی از خاورشناسان این فرضیه که امامان شیعه با یک نظریه هرمنوتیک منسجم و روشمند به تفسیر قرآن پرداخته باشند، در هاله‌ای از ابهام بوده، مدارک و شواهد کافی برای اثبات آن وجود ندارد. از نگاه آنان این پدیده دارای ابعاد اعتقادی، تاریخی و تراثی است.

خلاصه

عباس زریاب خویی در جوانی شیفته یک روحانی خود ساخته و مهذب بود که در شهر خوی به غربت می زیست، کسی که سخت در روح جوانی زریاب موثر افتاده بود و زریاب با دلدادگی از او سخن می گفت. این عالم دینی کسی جز شیخ قاسم مهاجر ایروانی الاصلی نیست که پس از انقلاب اکتبر از ایروان گریخت و به خوی آمد.

خلاصه

یادداشتی است درباره سفر ناصرالدین شاه به نهاوند و تویسرکان در سال 1309 که یکی علمای آن دیار با نام تویسرکانی نوشته و از ملاقات شاه با جمعی از علما یاد کرده است.

خلاصه

نیروهای روسیه تزاری که در سال 1330 ق (1291 ش)، مشهد را در اشغال خود داشتند، به بهانه بیرون راندن شماری از متحصنان در حرم، روز دهم ربیع الثانی سال مذکور، به حرم مطهر یورش برده و ضمن گلوله باران آن، شماری از مردم را کشته و مجروح کردند. این روز، در تقویم مذهبی شیعیان به عنوان روز مصیبت شناخته شده است. در اینجا، دو قصیده عربی ـ فارسی که همان زمان سروده شده، تقدیم می شود.

خلاصه

نسل ناسخ التواریخ، یک نسل ویژه در نگارش و درک تاریخ اسلام است، و نسل نورالسیره نسلی است که از منابع نور السیره استفاده می کنند. بحث امروز درباره ی این نکته بود که تصور نسل ما از تاریخ اسلام، چه تفاوتی با تصور نسلهای قبلی دارد. این سوال، مبتنی بر مساله کتاب و منبع است.

خلاصه

گزارشی از جلسات مباحثات مذهبی میان حاج محمد کریم خان قاجاری رپیس شیخیه مقیم کرمان با شاهزادگانی چون اعتضاد السلطنه و فرهاد میرزا و دیگران در جلساتی است که در تهران در سال 1275 ق برگزار شده است. محتوای آنها ما را از نوع مباحثات جاری آن رورگار و به خصوص دیدگاه های شیخیه آشنا می کند. بخشی از این مباحثات در باره مرکزیت زمین و نیز امر قبله نما و تلگراف و مسایل دیگر از این دست است.

خلاصه

این مقاله، شماره سوم نسخه خوانی است که از لابلای نسخ خطی، یادداشت‌های تاریخی را ارائه می‌کند.

خلاصه

گزارش زیر، از روی یک نسخه دستنویس تقدیم می شود. نویسنده آن که عبدالعلی قاجار فرزند فرهاد میرزاست، وقایع دو سال را روی تقویم خود به کوتاهی نوشته که ذیلا ملاحظه می کنید. در میان آنها وقایع جالبی هست.

خلاصه

علامه‌ ابوالفتح محمد بن علی بن عثمان کَراجَکی، از بزرگان شیعه درسده پنجم هجری‌ است‌. موقعیت‌ او و تلاش های ارزشمندش موجب گردیده که در کتاب های اهل سنّت نیز از او‌ به عظمت یاد شود.

خلاصه

متن حاضر یادداشت های یک مهاجر به شهر اشرف مازندران طی سالهای 1080 هجری تا 1114 است. نویسنده ی این یادداشت ها وقایع شخصی زندگی خود و برخی از اتفاقات جاری آن منطقه را گزارش کرده که جالب توجه است. این یادداشت ها از یک نسخه خطی نقل می شود.

خلاصه

در میان جمعی از استادان بسیار محترم دانشگاه فردوسی مشهد و شماری از روحانیون عزیز، در محل «پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی» سخنرانی زیر را ارائه کردم.

خلاصه

نزهة القلوب یکی از آثار مهم جغرافی بلکه دانشنامه ای در زبان فارسی است.من هم بخش تقویم آن را به تازگی چاپ کردم. در مقدمه آن مطلبی در باره مستوفی و تسنن دوازده امامی نوشتم که بد نیست اینجا هم مطرح کنم.

خلاصه

رساله معرفت تقویم، از اوائل قرن یازدهم هجری و از نویسنده ای گیلانی است که به ما کمک می کند تا بفهمیم تقویم های قدیمی را چگونه می نوشتند.

خلاصه

کتاب حاضر، پژوهشی است حجیم در 30 جلد (9 جزء) که به بیان بافت معماری مدینه و چگونگی شکل گیری و پیشرفت و دگرگونی اش و نیز مظاهر طبیعی جغرافیایی و اتوگرافی آن تا سال 1420 میلادی می پردازد.

خلاصه

مجالس المومنین اثر قاضی شهید نورالله شوشتری بدون شک، نخستین دایرة‌المعارف شیعی، و یا نخستین تاریخ تشیع دقیق و عالمانه و منظم به شمار می آید.

خلاصه

قطب الدین شیرازی از معدود دانشمندان ایرانی است که در جامعیت علوم عقلی و نیز تلفیق پزشکی پژوهی با فلسفه توانسته است به جایگاه بوعلی سینا نزدیک شود. نویسنده در نوشتار حاضر کوشیده است بر اساس متن تحفه سعدیه به ویژه مقدمه آن، خواننده را از شیوه پژوهشگری های قطب الدین شیرازی و به ویژه پزشکی پژوهشی اش آگاه سازد.

خلاصه

رستم الحکماء از عوامل بابیه است که در عین حال، در تاریخ نگاری هم آثاری داشته و اساسا اسم و مشخصات او هیچ ارتباطی به این نامی که از وی می شناسیم ندارد.

خلاصه

اهتمام به روایت و درایت «نهج البلاغه» از همان عصر مؤلّف آغاز شده است. اما جالب اینجاست که کهن ترین اجازات برای تحمّل این کتاب که تا به حال شناسایی شده اند ایرانی هستند، این در حالی است که نهج البلاغه در عراق و در بغداد تألیف شده است.

خلاصه

جواد علی، مورّخ بلندآوازۀ عراقی و متخصص چندین زبان باستانی خاورمیانه، بیش از هر شخص دیگری دربارۀ تاریخ عرب در دوران پیش از اسلام پژوهش کرده است.

خلاصه

درس امروز پنجم دی 95 که روز آخر درس تاریخ تشیع در این ترم بود، مرور بر جریان اخباری ـ اصولی تا دوره صفوی بود. نگاه کلی و مروری و کوتاه است. امیدوارم سودمند باشد.

خلاصه

مولف در این مقاله که به صورت چند شماره ادامه می یابد، ضمن مطالعه و بررسی نسخه‌های خطی، نکات مهمی را که مشاهده کرده گزارش می کند.

خلاصه

منطقه «صعید» سرزمین وسیعی در طرفین رود نیل در جنوب مصر است که به نظر می‌رسد در زمینه تاریخ تشیع در آن، پژوهش علمی مناسبی صورت نگرفته است.از مهم‌ترین منابعی که آگاهی‌های تاریخی ارزشمندی در این زمینه بدست می دهد، می‌توان به کتاب الطالع السعید، تألیف کمال‌الدین اُدفوی (685-748ق) اشاره کرد.

خلاصه

منشی گری یکی از شغل های مهم فرهنگی ـ سیاسی در طول هزاران سال در ایران بود که با پایان یافتن دوره قاجار، از میان رفت و این هم از آن مطالب محل تامل است. پس از آن نامه نگاری بسیار ساده شد، و دیگر طبقه ای به نام منشی با آن دانش ها و فرهیختگی و نثر و قدرت بر نظم با خط خوب، وجود نداشت.

خلاصه

امروز درس کلاس فرهنگ و تمدن بنده، برای دانشجویان کارشناسی ارشد، فقه و تمدن بود. این بحث از قدیم در ذهنم بود که چه رابطه ای بین فقه و تمدن وجود دارد؟ غرضم از این عنوان این بود که در تمدن اسلامی، جایگاه فقه کجاست و چه نوع رابطه ای میان آن و تمدن می توان برقرار کرد.

خلاصه

ازدواج ولیعهد ایران با فوزیه زمینه ای شد برای ارتباط بیشتر ایران و مصر، این که این اقدام با چه هدفی انجام شده، دقیقا نمی دانیم، اما از آثار مثبت آن، بالا گرفتن بحث هایی در باره بحث وحدت شیعه و سنی و رفع کدورت های عجمی ـ عربی در آن برهه تاریخی بود.

خلاصه

میرزا فتحعلی آخوندزاده که به روسی آخوندوف بولکنیک مترجم پیش‌کاری کلّ قفقازیه است «الف با تاء» اختراعی خود را آورده بود که سه قسم است، دو قسم او را پسندیدم.

خلاصه

سید محمدهارون حسینی زنگی پوری، یکی از عالمان شیعه هند است که موفق شده در سال 1328ق. (1289ش.) برای عرض اردات به ساحت مقدس ائمه مدفون درعراق، به این کشور سفر کند. وی پس از بازگشت به وطن، به نگارش این سفر آغازید و پس از چند ماه، هر آنچه از دیده ها و شنیده ها که برایش مهم بود را با یاری خامه شیوایش، به نثر و نظم کشید و برای آیندگان به یادگار گذاشت.

خلاصه

این کتاب مجموعه‌ای از هفتاد متن است که توسط فقیهان و متکلّمان شیعه دربارۀ مهم‌ترین باورهای دینی نوشته شده است. بیش از نیمی از این متون برای نخستین بار است که تصحیح و منتشر می‌شود.

خلاصه

کِتابِ کِرامَندِ أَوْراق الذَّهَب نه کتابی مُفرَد، که مَجموعه‌ای است از مؤَلَّفات و رَسائل و أَسناد، و خاصّه از برایِ کسی که تاریخ و فرهنگِ شیعی را در شبهِ قارّه به تَحقیق و تَنقیب و تَفتیش گیرَد، خودْ کتابخانه‌ای شایاست، بَل گَنجی بیشْ‌بَها.

خلاصه

با علم به روابط نزدیک ابن فوطی با مراکز قدرت زمان خود، می‌توان دریافت که وی شاهد صحنه‌های مهمی از وقایع قرون هفتم و هشتم در ایران و عراق بوده است.

خلاصه

دکترشعله کویین دانشیار تاریخ دانشگاه مرسد در ایالت کالیفرنیاست. مطالعات او متمرکز بر تاریخ ایران در قرون شانزدهم و هفدهم بویژه در عرصه تاریخ‌نگاری یا سنت وقایع‌نگاری در دوره صفوی است. او دکترای خود را از دانشگاه شیکاگو گرفته و پایان‌نامه ایشان با عنوان تاریخ‌نویسی در روزگار شاه عباس صفوی، اندیشه، گرته‌برداری و مشروعیت در متون تاریخی عهد صفویه، (ترجمه منصور صفت‌گل، تهران: دانشگاه تهران، 1387) منتشر شده است.

خلاصه

عمده‌ترین شعرِ فارسیِ أبوالطَّیِّب مُص۟عَبیٖ، همان چکامۀ «جهانا همانا فُسوسیّ و بازی / که بر کس نپاییّ و با کس نسازی» است که در تاریخِ بیهقی آمده و در بَعضِ کتابهایِ درسیِ دانشجویانِ أَدَب هم نَقل گردیده و به واسطۀ دِلآویزی‌اش آوازه‌ای به هم رَسانیده است.

خلاصه

بر حسب آنچه از مرحوم علامه قزوینی موجود است و می شناسیم، ایشان از جمله دانشمندانی بودند که در نامه نگاری ید طولایی داشتند و معمولاً برای پاسخ به هر پرسشی، مطلبی مبسوط با ذکر تمام جزئیات می نوشتند. نامه زیر که در جواب مرحوم جمال زاده نوشته شده ـ و تا کنون منتشر نشده ـ از آن جمله است.

خلاصه

در تاریخ هفتم اردیبهشت ماه 1368 شورای بازنگری قانون اساسی فعالیت خود را آغاز کرد. هرچند این شورا به منظور پاره ای از مشکلات اجرایی قانون اساسی تشکیل گردید، ولی اعضای آن فرصت را برای مطرح کردن برخی از «مشکلات بالقوه» مغتنم شمردند. در آن روزها که حضرت امام خمینی، مبتلا به بیماری بودند، شورا در صدد دستیابی به طرحی بود که نگرانی نسبت به آینده رهبری را کاهش داده و با سدّ کامل حدود و ثغور جلوی هر آسیب احتمالی را بگیرد. از این رو، در چنین فضایی زمان‌دار کردن رهبری نظام و محدود کردن آن به یک دوره دهساله، به عنوان یک راهکار مطرح گردید.

خلاصه

براساس متون دینی وتاریخی، اندیشه وحدت و تقریب، سابقهای دیرینه دارد و همواره قرآن مجید مسلمانان را به «اعتصام به حبل الله» و «عدم تفرقه» در بین خودشان، تشویق نموده است.

خلاصه

درباره اهمیت شیراز به عنوان یکی از مهمترین پایتخت‌های آل‌بویه در زمان حکومت آخرین امرای این سلسله آل‌بویه مطالبی نوشته شده که تاکنون به طور دقیق مورد بررسی قرار نگرفته است. این مقاله سعی دارد سیاست‌های شیراز در دوره ابوکالیجار (415-440/ 1024-1048) را با توجه به اقدامات سه شخصیت مهم دربار یعنی موید فی الدین شیرازی، مبلغ اسماعیلی، عبدالله فزاری، قاضی سنی‌مذهب دربار و بهرام بن مافنه ملقب به عادل، وزیر ابوکالیجار مورد بررسی قرار دهد.

خلاصه

نویسنده این رساله، محمد علم الهدی (1039 ـ 1115) فرزند مرحوم فیض کاشانی است که از وی آثار فراوانی که مشهورترین آنها معادن الحکمه در مکاتیب الائمه(ع) است، برجای مانده است. نامبرده علاوه بر جنبه های دینی، در خط و نیز داشتن نثر ادیبانه و مصنوع شناخته شده و فهرستی از تألیفاتش در مقدمه برخی از آثارش و از جمله در طبقات اعلام الشیعه قرن دوازدهم (ص 489 ـ 491) آمده است.

خلاصه

در دوره‌ی قاجار بخش قابل ملاحظه‌ای از نیروی فکری مسلمانان ایرانی صرف مواجهه با چالش‌های برون‌مذهبی می‌شد.

خلاصه

قانون متحد الشکل شدن لباس در سال 1307 ش شامل لباس روحانیون نیز می شد، و البته در قانون، مجتهدین و محدثین استثناء شده بودند. در سال 1314 ش بحث کشف حجاب در باره لباس زنان مطرح شد. رساله «اسلام خالص» توسط مبارکه ای در میان این سالها نوشته شده و در کل و با توضیحاتی موافق با قانون متحد الشکل شدن لباس است.

خلاصه

عبرة الناظرین و استبصارالباصرین تالیف میرزا اسدالله مازندرانی فرزند عبدالغفار فرزند آقایی شهرخواستی ردیهای است به نوشته والسن، پادری نصرانی که در خردهگیری به اسلام نگاشته و رساله‌اش را به والی بصره پیشکش کرد تا دانشمندان اسلام به آن پاسخ گویند

خلاصه

یکی از این رساله ها که به مناسبت وفات مرجع تقلید وقت، آیت الله العظمی آقای سیّد محمّد حجّت کوه کمری چاپ شده حال و هوای حاکم بر حوزه علمیة قم و جامعة دینی و فرهنگی آن زمان را در غم فقدان آن زعیم بزرگ شیعه، به خوبی به تصویر کشیده است. این رساله در قطع جیبی به ضمیمه یکی از نشریات کشور به نام «استوار» توسط جامعه ناصرالاسلام قم منتشر شده که حاوی اطلاعات ارزشمندی درباره وفات این شخصیت بزرگ اسلامی است.

خلاصه

دستنویسِ شمــارۀ 7996 کتابخانۀ حضرت آیة الله العظمی مرعشی نجفی؟رح؟، دیوان طالب جاجرمی، سَرایندۀ قرن نهم هجری می­باشد که در زمانِ حیاتِ وی نوشته شده است و شمــارِ قابلِ توجّهی از غزلیاتِ وی را در بَردارد. اهمیّتِ دستنویسِ مزبور آنگاه رخ می نماید که بدانیم از سروده ها و شرحِ احوالِ این شاعرِ عهدِ تیموری، بیتهایی انگشت شمــار و آگاهی‌هایی اندک در کُتبِ تذکِره ضبط و عرضه شده است. در نوشتارِ پیشِ رو، پس از بررسی و شناساندنِ دستنویسِ مورد نظر، اطلاعات بیشتری دربارۀ زندگی و شعر این غزلپردازِ جاجرمیّ المولد و شیرازیّ المدفن رونمایی می شود

خلاصه

به دنبال تأسیس نظام جمهوری اسلامی و حضور روحانیت در عرصه اجتماع و سیاست، و مسئولیت اداره جامعه و رویارویی با پرسش ها و معضلات جدید، بیش از پیش ضرورت تحقیق و پژوهش در عرصه های نو احساس شد. تعدادی از علمای حوزه به خاطر حضور و تعلق خاطر به انقلاب و نظام سیاسی برآمده از آن، وارد صحنه شده و اداره بخشی از جامعه را برعهده گرفتند.

برو به صفحه: