تازه های کتاب
مقالات
خلاصه
بنده به همراه دوست ارجمند دکتر وثوقی توفیق یافتیم متنی داستانی متعلق به حوزه ترکستان شرقی و مسلمانان چینی را در رویدادهای تاریخ اسلام وعاشورا منتشر کنیم. دو مقدمه بر آن نوشته شد، مقدمه ای از سوی استاد در باره اصل نسخه و ویژگی های آن و مقدمه ای از بنده در باره محتوای این روایت داستانی. آنچه ملاحظه می کنید مقدمه بنده در مرور بر محتوای این اثر داستانی ـ و نه تاریخی ـ است.
خلاصه
سال‌هاست روند شکل‌گیری پژوهش‌ها و مطالعات علمی در زمینه تاریخ صدر اسلام در مغرب زمین، بسیار سریع‌تر و جذاب‌تر از دیگر حوزه‌های پژوهشی در حال پیگیری است. سالیانه کتب، مقالات و پژوهش‌های متعددی منتشر می‌شود که هرکدام با توجه به دامنه گسترده علاقه‌مندی و تأثیرگذاری، از اقبال و توجه بسیاری در سراسر جهان برخوردار است.
خلاصه
يكي از كتابهايي كه خوشنويسان و ديگر هنرمندانِ درگير در ساخت كتاب اهتمام فراواني به نگارش و تهيه نسخه‌هاي مزيّن و نفيسي از آن داشتند، صحيفه سجاديه است. اين توجه نه فقط مربوط به زمان شايع شدن اين كتاب در سده يازدهم هجري، بلكه به چند قرني پيشتر مي‌رسد؛ تا جايي كه حتي كتابت نسخه‌اي از آن به ابن مقله (328ق) نسبت داده شده است.
خلاصه
بسیاری تصورشان بر این است که ادب شیعی در زبان شیرین فارسی از دوره صفوی است، در حالی که شواهد فراوانی وجود دارد که از عصر فردوسی و کسایی و تا روزگار پیش از صفوی، هزاران بیت شعر در منقبت اهل بیت در زبان فارسی سروده شد و شاعران بزرگی چون صاحب علی نامه، نصرت رازی، کمال غیاث شیرازی و صدها نفر دیگر، چنان که حسن کاشی، تمام دیوانشان را در منقبت علی و آل او قرار دادند. در اینجا مروری داریم بر یک جنگ بسیار با ارزش از یک مداح که در سال 849 آن را فراهم آورده است.
خلاصه
المصابيح في تفسير القرآن العظيم تفسيري گرانسنگ، ناشناخته و بسيار باارزش از ابوالقاسم الحسين بن علي معروف به وزير مغربي، عالم، اديب، سياستمدار و مفسر شيعي قرن چهارم است
خلاصه
طرحی که در زیر ملاحظه می فرمائید، صورت مقدماتی و ابتدایی و البته خالی از توضیحات لازم برای هر بند و بخش است، که قرار بود استاد افشار آن را در مشورت با برخی استادان غیر ایرانی، از جمله پروفسور یان یوست ویتکام، فهرست نویس نسخ شرقی کتابخانه دانشگاه لیدن هلند، و پروفسور فرانسیس ریشارد، فهرست نویس نسخ فارسی کتابخانه ملی فرانسه، و جمعی دیگر تهیه و صورت نهایی آن را در مجله «نامه بهارستان» منتشر نمایند، که متأسفانه عملی نشد و به همین صورت ناقص و ابتدایی باقی ماند.
خلاصه
پس از ماجرای عبدالله بن سبا، دروغی که در قرن دوم ساخته شد تا هویت تشیع را به لحاظ تاریخی زیر سوال ببرد، دومین ماجرای دروغ ، مربوط به نقش شیعیان در سقوط بغداد به دست مغولان است که به نام خواجه نصیر و ابن علقمی، سعی می شود شیعیان همدست یهود و نصارا معرفی شده و بانی و باعث نابودی دولت عباسی معرفی شوند. این همان بهانه ای است که شیعیان به عنوان احفاد ابن علقمی به طور مداوم هدف قتل عام های انتحاری وحشتناک بوده و ده ها هزار تن از آنان در کوچه و خیابان و قهوه خانه و غیره در این ده سال قتل عام شدند.
خلاصه
دیر زمانی ست که کتابی به نام «خاطرات مستر همفر» درباب زمینه های شکل گیری آراء محمد بن عبدالوهاب در محافل مطرح است و واکنش های متفاوتی را برانگیخته است. چرا که اطلاعات مندرج در این کتاب تا بدانجا جزئی نگر و مسلط بر همه جوانب دیده می شوند،که به سختی می توان این حجم وسیع از جزئیات دقیق را نفی کرد. اما مشکل اینجاست که تقریبا هیچیک از این حجم وسیع این اطلاعات را نمی توان توسط منابع دیگر تایید کرد.
خلاصه
این متن مقاله ایست که استاد مشکوة در سال 1331 برای سالنامه ویژه وزارت معارف قلم زده و پس از شصت سال به طبع می رسد و از این رو که دربردارنده فصلی از تاریخ مدارس ایرانیان در عراق است و به قلم یکی از مدیران فرهیخته و دانشمند این مدارس نوشته شده در خور اهمیت است.
خلاصه
رساله کوچکی است در باره معماری تاج محل و مسجد موتی همراه با چهار نقاشی زیبا که نسخه آن به شماره 8021 در کتابخانه دانشگاه تهران نگه داری می شود.
خلاصه
آنچه ملاحظه می فرمایید معرفی کوتاهی است از یک نسخه در علم طلسمات که حاوی تصاویر هنری جالبی است، اما پیش از آن اجمالی از تاثیری که این علم ذهنیت تمدنی مسلمانان داشته سخن به میان آمده، گرچه این آغاز راه است...
خلاصه
آنچه ملاحظه می فرمایید معرفی کوتاهی است از یک نسخه در علم طلسمات که حاوی تصاویر هنری جالبی است، اما پیش از آن اجمالی از تاثیری که این علم ذهنیت تمدنی مسلمانان داشته سخن به میان آمده، گرچه این آغاز راه است...
خلاصه
آنچه ملاحظه می فرمایید گزارشی است از سخنرانی بنده در چهارشنبه شب، 17 دی ماه که در محفل جشنی که به مناسبت ولادت رسول اکرم (ص) و هفته وحدت در نجف آباد برپا شده بود، ارائه شد. محتوای آن گزارشی است از دلایل گسترش منازعات و مجادلات خشن مذهبی در روزگار ما و تاکید بر اسلام یُسر به عنوان راهی برای برون رفت از آن.
خلاصه
امروزه بیش از هر زمانی نیاز به وحدت میان مسلمانان داریم.... چیزی که گویی بیش از هر زمان از آنان دور شده ایم.
خلاصه
ولادت محمد (ص) بین یکی از روزهای 12 و 17 ربیع الاول است و یکی از بهترین نامگذاری ها برای این ایام، همین تعبیر هفته وحدت است، وحدتی که امروز مسلمانان بیش از همیشه به آن نیاز دارند، نیازی به موازات نیاز به اصل «رحماء بینهم» که برگرفته از وصف بزرگ رسول از زبان خداوند به «رحمة للعالمین» است. ای کاش مسلمانان به هم رحم می کردند و با هم بر محور «محمد» یک صدا می شدند. این گزارش داستان ولادت محمد (ص) و دوره کودکی اوست، ساده و بی آلایش، اما بر پایه منابع.
خلاصه
معرفی دو کتاب خطی از دوره صفوی و قاجار در باره زندگی نامه کوتاه حضرت رضا علیه السلام و آداب زیارت ایشان است. در اینجا صرفا مقدمه آنها که حاوی چند نکته تاریخی است معرفی شده است.
خلاصه
یکی از منابع اصلی پژوهش فهرستهای¬ دانشمندان برای آثار قلمی خود است که در آن تالیفات خود را معرفی کرده و گزارشی از تلاشهای علمی خود را ارائه داده اند. فهرست پیش رو به قلم ملا محمدکاظم بن محمد شفیع هزار جریبی (درگذشته 1237ق) است.
خلاصه
فرهنگِ فارسی به ترکیِ بحرالغرائب، اثر حلیمی، دانشمند سده نهم و دهم هجری در عثمانی، در یک مقدّمه و یک فصل و دو قسم، که به شیوهی نصاب الصبیان ابونصر فراهی به نظم سروده شده و به همین سبب نصاب حلیمی خوانده مي‌شود
خلاصه
روز دوشنبه هشتم دی ماه، به همت خانه اندیشمندان علوم انسانی، و با حمایت شهرداری تهران، سومین نشست دو سالانه اساتید علوم انسانی دانشگاه های تهران در برج میلاد برگزار شد. این افتخار نصیب بنده شد تا یکی از سخنرانان این جمع محترم باشم. آنچه در پی می آید گزارشی است که برای ارائه در این نشست ارجمند نوشته و ارائه شد.
خلاصه
جعل حدیث برای مناطق و شهرها انگیزه های مختلفی داشت؛ در این میان، فرهنگ دینی یهودی و مسیحی، برای شام قداست ویژه ای قائل بود. پس از اسلام، شام یکی از مراکز مهاجرت شماری از صحابه و البته مرکز امویان شد. جایگاه مهم شام، در رتبه های بعد از شهرهایی چون مکه و مدینه و کوفه، اقتضای آن داشت تا برای آن فرهنگ سازی شود، آنچنان که از قداستی ویژه برخوردار گردد. در این مقاله نگاهی داریم به شام از دورانی که وارد تاریخ اسلام می شود تا زمانی که بر اساس احادیث ساختگی بسیار رنگ و روی مقدس می یابد و تاکنون که همچنان در گیرودار این نقلها و اخبار است
خلاصه
اثر حاضر نمونه دیگری از همان قبیل آثار سیاسی و این بار البته، کاملا مبتنی بر داستانهای سیاسی و حکایات اخلاقی است. با این حال، همین مقدار از این ادبیات هم، در هر سطحی باشد، مغتنم و برای شناخت آنچه در اواخر دوره صفوی می گذرد، اهمیت دارد.
خلاصه
گفتگویی است در باره مجموعه مقالاتی از این بنده خدا که تحت عنوان «مقالاتی در باره مفهوم علم در تمدن اسلامی» منتشر شده است.
خلاصه
مرآت البلها لغت نامه عامیانه مختصری است که آنرا به کسان متعدد از جمله شریعتمدار تبریزی و میرزا حبیب الله لشکر نویس منسوب داشته اند.
خلاصه
ما در اين نوشتار به بررسی شواهد مختلف تشیّع اسامه بن منقذ پرداخته‌ایم و برخی از این شواهد را برای تشیع وی ناکافی و نادرست دانسته‌ايم؛ اما یافته‌های جدیدی را نیز ارائه كرده‌ايم كه مجموع آنها در کنار یکدیگر مي‌تواند قراینی بر تشيع اسامه بن منقذ باشد.
خلاصه
هرچه در باره این مسجد بزرگ و عزیز گفته شود اندک است، اما آنچه در پی می آید تنها چند عکس از چند کتیبه آن است، حاصل یک گذر، آن اندازه که علاقه مندان به هنر را که موفق به بازدید این مسجد نشده اند تحریک کند تا از آنجا دیدن کنند.
خلاصه
این یادداشت در معرفی سه اثر است که در باره پیشینه بحث از حکومت اسلامی و ولایت فقیه از دهه های بیست، سی و پنجاه منتشر شده است.
خلاصه
در آغاز ماه ربیع الاول که به مناسبت ولادت و هجرت رسول (ص) ماه شادمانی مسلمانان است، در اندیشه بازبینی برخی از نوشته های قدیمی بودم. سراغ بحث تقویم مذهبی و مناسبت ها مذهبی رفتم و مطلب زیر فراهم آمد که به مناسبت ورود به این ماه تقدیم عزیزان خواننده می کنم.
خلاصه
عصر روز 25 آذر به مناسبت هفته پژوهش یک سخنرانی با عنوان بالا در دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد داشتم. می دانم عنوان آن جذابیتی ندارد اما به دلیل آن که با همین عنوان سخنرانی کرده بودم، آن را در اینجا گذاشتم. متن حاضر در واقع گزارش سخنرانی است و با همین نگاه باید به آن نگریسته شود نه بیشتر.
خلاصه
به مناسبت هفته پژوهش، یک سخنرانی برای دانشجویان دانشکده الهیات مشهد داشتم. عنوانش موانع پژوهش در قرن سوم و چهارم هجری بود. محور این بود که انبوهی از کتاب و عالم از آن دوره درخشان داریم، اما یک انقلاب علمی که بتواند مسیر تاریخ را عوض کند نداشتیم. چرا؟
خلاصه
رساله حاوی اطلاعاتی در دو بخش است. نخست اطلاعاتی در باره رابطه صوفیان با دولت قاجار، به خصوص ذهبیه که در این باره نکاتی آمده و البته شکل هوادارانه دارد. دوم اطلاعات تاریخی در باره پاره ای از مسائل سیاسی و حتی رخدادهای تاریخی که به برخی از شورشهای محلی علیه حکومت مربوط می شود.
خلاصه
روایتی داستانی از تاریخ خلفا و مقتل امام حسین (ع) که توسط یک نویسنده یا به عبارت بهتر داستان نویس اهل سنت و حنفی مذهب از منطقه سین کیانگ به فارسی و با فرهنگ چینی نگاشته شده و از ویژگی های استثنایی در گزارش داستانی تاریخ اسلام و عاشورا برخوردار است.
خلاصه
در این تکمله هفتاد منبع دیگر شناسانده می‌شود. پیش از معرفی این منابع، به ضرورت تدوین کتابشناسی، پیشینه، نامگذاری و موضوع مکتب تفکیک، دامنۀ کار و روش تنظیم آن به‌اجمال اشاره می‌کنیم.
خلاصه
اين مقاله اشاره‌ای به زندگی و شرح حال آيت‌الله مرحوم سرداركابلی است و معرفی بيش از چهل اثر نو يافته و بعضاً معرفی نشده در علوم مختلف از تأليفات، تصنيفات، حاشيه نويسی، تملكها كه تعدادی از آنها ممهور به مهر آيت‌الله سرداركابلی است و در كتابخانه آيت‌الله العظمی گلپايگانی نگهداری مي‌شود.
خلاصه
توفیقی رفیق شد همراه دوستی عزیز ساعاتی را در بخش قدیمی اصفهان گشتی بزنم و یادداشت هایی تهیه کنم. شاید برای کسانی سودمند باشد. دست کم برخی از عکسها شاید دیدنی باشد.
خلاصه
مقاله زیر گزارشی است از واقعه عاشورا از آغاز تا پایان که قبلا متن فارسی آن در همین وبلاگ انتشار یافته و اکنون ترجمه انگلیسی آن تقدیم عزیزان می شود.
خلاصه
حکایتی است از آنچه بین راه مکه و مدینه بین یک روحانی ایرانی و ملک عبدالعزیز سعودی سه سال پس از تاسیس دولت سعودی گذشته است.
خلاصه
بحث در این باره است که عصر جدید چه تاثیری روی مباحث ملل و نحل گذاشته است. یعنی تاثیر افکار نو بر آنچه ما به صورت سنتی در باره ملل و نحل می شناختیم چگونه بوده است.
خلاصه
این مقاله به بررسی یکی از استعاره های ادبیات پیشگویانه مسلمانان می پردازد که مورد بی توجهی قرار گرفته است.
خلاصه
در آستانه اربعین یک بار دیگر بار با عاشورا دیدار می کنیم، پدیده ای که جایگاه بلندی در فرهنگ شیعه دارد، به طوری که هیچ گاه نمی توان آن را از شیعه جدا کرد یا حتی از تاثیرش کاست. اما باید در این باره دقیق بود، یعنی شناخت درستی از کربلا ارائه داد. یکی از جنبه های مهم آن، تاثیری است که کربلا روی سیاست کلی شیعه گذاشته است.
خلاصه
منظومه اى كه در پيش داريد، ساکب العبرات است که دررثای امام حسین علیه السلام ویاران با وفایش ودر قفای قصیده تائیه ی دعبل سروده شده است.
خلاصه
سفرنامه اصفهان نوشته شیخ عیسی لواسانی است که به شماره 1634 که در مرکز احیاء میراث اسلامی نگهداری می-شود. از این سفرنامه جز نسخه یاد شده، در جایی نشانی دیده نشده است. گزارش مربوطه، از سال 1302 و زمانی است که وی در سن 25 سالگی به اصفهان مسافرت کرده است.