تازه های کتاب
مقالات
خلاصه
بخش قابل توجهی از انساب الاشرف بلاذری (م 279) قریب به یک سوم، به تاریخ امویان اختصاص یافته است. این تاریخ از زاویه نسب است و این نحوه ورود در تاریخ عرب بسیار منطقی است؛ دلیلش هم آن است که عرب اساس زندگی و مناسباتش را از نسب آغاز می کند.
خلاصه
یکی از آثار به جا مانده از او «مثنوی سفرنامه مرو» یا «سفر نامه منظوم» (شماره 7 فهرست آثار) است که بنا به نقلی، در مدح رضی الدین شرف الملک نامی سروده شده است
خلاصه
از شاگردان کمتر شناخته شده شهید ثانی، شخصی است به نام ملا محمودبن محمدبن علیبن حمزه لاهیجانی که در سال 953 از ایران به جبل عامل سفر کرده و تا آخر عمر همراه با شهید ثانی بوده است.
خلاصه
در حقيقت هنر تعزيه، بازگو کننده دیدگاه‌ها و تحلیل‌هایی است که میان توده‌های مردم نسبت به تاریخ گذشته آنان رايج بوده است.
خلاصه
اخیرا کتابی حاوی دو بخش، شامل نامه ها و اسناد مرحوم آیت الله خادمی و نیز فهرستی از نسخه های خطی ایشان انتشار یافته و بدین ترتیب یک بار دیگر نام این بزرگمرد به میان آمده است.
خلاصه
میر‌محمد حسین در این رساله ابتدا حدودات جغرافیایی فرنگ را بیان می‌کند و در ادامه از ملت‌ها و کشورهای اروپایی سخن به میان می‌آورد.
خلاصه
در آستانه سالروز ولادت رسول اکرم (ص) خواستم هدیه ای تقدیم ملت عزیز و بزرگوار ایران کنم، ملتی که شایسته داشتن اخلاق نبوی است، اخلاقی که می تواند و باید مرهمی بر زخم‌های سختی باشد که بر اثر جهالت و کینه میان ما پدیده آمده است. چه هدیه ای بهتر از این که مروری داشته باشیم بر سیره نبوی، آن هم با آغازی این چنین شیرین از سعدی: چشم مرا تا به خواب ديد جمالش / خواب نمى گيرد از خيال محمد سعدى اگر عاشقى كنى و جوانى / عشق محمد بس است و آل محمد
خلاصه
دکتر شهیدی در دو حوزه ادبیات و تاریخ فعالیت نگارشی جدی داشت. بخش اول، بیشتر در دانشگاه و بخش دوم عمدتا میان مردم انتشار یافت. در اینجا به مناسبت 23 دی ماه سالروز درگذشت وی [در سال 1386] مروری داریم به آثار تاریخی آن مرحوم.
خلاصه
مثنوی معنوی مولوی از زمان سرایش تاکنون همواره مورد توجه هنرمندان بوده و همین امر باعث شده تا نسخه‌های پرآرایش و نفیس فراوانی از آن بر جای بماند.
خلاصه
مرور بر یک نسخه خطی است که نوعی باور مذهبی را در ماوراءالنهر در قبول یک جای خلفا و امامان (ع) نشان می دهد. دقیقا ریشه های این باور را نمی دانیم، اما هرچه هست از دیر باز شاید از قرن هفتم به صورت پراکنده وجود داشته است.
خلاصه
س از نسل زهری و ابن اسحاق و موسی بن عقبه که در نیمه اول قرن هجری می زیستند، واقدی در نیمه دوم به تحقیق گسترده در باره مغازی رسول الله پرداخت و اثر جاودانه المغازی را نوشت که بنیادی برای شناخت سیره نبوی و تاریخ جنگهایی است که در دوران مدنی اتفاق افتاد.
خلاصه
دراين نسخه آگاهي‌های تازه اي در شناخت، رجال سياسي و نظامي، ارباب قلم و مستوفيان ولايات و... گردآمده، ازاين رو داده‌هاي تذكره مانندآن حائزاهميت فراوان است.
خلاصه
رساله ای که پس از این یادداشتِ کوتاه در معرضِ دید و داوریِ خوانندگانِ گرامی واقع خواهد شد، اِظهارِ نظری است مکتوب از ملا محمّدتقیِ هروی درباره فتنه باب و شخصیّتِ او و چراییِ همراهیِ کوتاه مدّتِ هروی با وی.
خلاصه
يكي از پرسشهايي كه درباره كتب خاطرات و سفرنامهها طرح ميشود اين است كه آيا نويسنده مطالب را در زمان اندك پس از واقعه ثبت كرده، يا يادداشتهايي برداشته و سپس آنها را تدوين نموده، يا خاطرات خود را براي ديگري تعريف كرده و ديگري هرچه از خاطرات و گفتههاي خاطرهگو فهميده و نوشته سرهم كرده به نام خاطرات و سفرنامه تدوين و منتشر كرده است.
خلاصه
نوشته حاضر به مرور و بررسی برخی از مهم ترین دیدگاه های موجود در تمدن اسلامی در باره احکام نجومی یا همان تنجیم پرداخته است.
خلاصه
نوشتن روی دیوار برای بشر پدیده‌ای بسیار کهن در تمدن بشری است، به طوری که شاید بتوان گفت دیوار، اعم از آنکه دیواره کوه باشد یا جز آن، نخستین دفتری است که بشر بر آن چیزی را ثبت کرده است.
خلاصه
نوشته حاضر مروری است بر کاربرد کلمه خرافه در متون کهن اسلامی و شرح این نکته که تعبیر «خرافه» در قرنهای چهارم و پنجم هجری چه اندازه کاربرد داشته و به چه معانی بکار می رفته است.
خلاصه
یادداشت های سال های پیش را مرور می کردم. نگاهم به سفرنامه عمره سال 81 افتاد. فکر کردم شاید برخی از مطالب آن به کار دیگران هم بیاید. خدا را شکر که گذاشتن این قبیل نوشته ها هزینه ای مانند چاپ ندارد که آدم ناراحت این باشد که انتشار آنها چه خاصیتی دارد که باید برای آن هزینه کرد!
خلاصه
مبحث «امامت»، همواره دانشمندان شيعه را به خود مشغول داشته و ايشان در مسير دفاع از مقام خلافت بلافصلِ اميرالمؤمنين علي، آثار متعددي را از خود به جاي گذاشته‌اند.
خلاصه
برای آشنایی با سابقه تصحیح در متون اسلامی، شناختنِ شیوه‌های انتقال دانش در آن روزگاران ضروری است و لذا پرداختن به این موضوع می‌تواند سودمند باشد.
خلاصه
سفرنامه منظوم است که از شرح حال و گزارش سفر وي از هند به شيراز و اصفهان و ري آغاز شده و سپس شامل داستان عزيمت به حج با رفتن به مکه و مدينه و پس از آن آمدن به عتبات و زيارت نجف و کربلا و کاظمين است.
خلاصه
مدتی است نگارش نشانه ها به تعویق افتاده است، اما و اکنون خوشبختانه [!] فرصتی شد تا چهار نکته دیگر را در اینجا بنویسم:
خلاصه
رساله حاضر، به حقيقت معناى روح پرداخته و با تطبيق معارف عرفانى برآيات و روايات سعى كرده به معناى باطنى نفس و روح دست يابد.
خلاصه
آیا قیام عاشورا فقهی است یا خیر؟ اگر هست، ذیل کدام یک از ابواب فقه بررسی شده یا باید بشود؟ فقهای شیعه در این باره چه گفته اند و چه نظراتی دارند؟ در این مقاله تطور بحث فقهی در باره عاشورا مرور و بررسی مختصر شده است.
خلاصه
مقاله حاضر مقدمه ای است که برای کتاب ارجمند لطائف الاذکار نوشته ام و به تازگی منتشر شده است. این اثر در باره آثار و اماکن زیارتی شهرهای بخارا، مرو ، سرخس، نیشابور.... تا بغداد و حرمین است که توسط شمس الدین محمد بن عمر بن مازه (م 566) در سال 552 نوشته شده است.
خلاصه
تا وقتی با مفهوم واقعی علم در تمدن اسلامی آشنا نشویم نمی توانیم دشواری های مربوط به حوزه فهم را که ریشه در اعماق دارد درک کنیم.
خلاصه
المولى محمد علي بن محمد باقر الهزارجريبي المازندراني المعروف بالفقيه النجفي أحد أعلام القرن الثالث عشر
خلاصه
در میان نسخه‌های چاپ سنگی کتابخانه اینجانب نسخه‌ای ناقص از تألیفات مرحوم حاج شیخ مهدی نجفی مسجدشاهی اصفهانی چاپ حدود هشتاد سال پیش می‌باشد. این کتاب شامل پنج نهر (بخش) است. بخش دوم آن حاوی شرح حال کوتاهی از حدود سی نفر از علمایی است که ایشان آنها را درک نموده است.
خلاصه
اثر مذکور که بخش بیشتر آن به نظم و قسمت‌های کوتاهی به نثر است از سروده‌ها و نوشته‌های ابونصر فتح‌الله خانی شیبانی یکی از شاعران برجسته ایران در عصر قاجار است و بیشتر دوران زندگی او در عصر ناصرالدین‌شاه گذشته است.
خلاصه
گزارشی است از تطور مفهوم جهاد در میان سلفیه جدید که طی دو دهه گذشته بالغ بر صدها کتاب و هزاران مقاله در این زمینه منتشر کرده و در صحنه عمل نیز خشن ترین رفتارها را با مخالفان خود داشته اند. این مقاله در همایش سلفیة فی التاریخ و الیوم در استانبول طی روزهای 8 ـ 10 نوامبر 2013 ارائه شد.
خلاصه
یک دانشمند ایرانی در سال 1160 ایران را به قصد یمن ترک کرد و در شهر صنعا به تدریس علوم معقول و نهج البلاغه پرداخت و سبب واکنش های فراوانی در این شهر برای مدت شش سال شد.
خلاصه
رساله بلندی مشتمل بر یادگار نوشت های روی دیوارهای مسجد مادر شاه از دوره قاجار برجای مانده که متن کامل آن را در جشن نامه استاد سید احمد اشکوری (بالغ بر 90 صفحه منتشر کردم. آنچه اینجا آمده مقدمه آن است به علاوه یکی از آن دیوار نوشت های بلند در دفاع از اخباری گری!
خلاصه
این بحث دو بخش خواهد داشت. نخست مختصری در باره تاریخ علم سیاست شرعی، دوم معرفی کتاب تحریر الاحکام فی تدبیر اهل الاسلام از ابن جماعه متوفای 733
خلاصه
گفتگوی زیر در باره پژوهش در حوزه علمیه قم، دشواری ها و راهکارهاست که چندی قبل با سایت شفقنا انجام شده و عین آنچه در آن سایت آمده تقدیم خوانندگان عزیز می شود.
خلاصه
سلمانان به چه مفهومی از دانش باور داشتند؟ از دانش های تجربی چه تصوری داشتند؟ چه مرزی برای دانش های تجربی و فلسفی و دینی قائل بودند؟ خلط این دانش ها چه تاثیری در سقوط مفهوم دانش داشت؟ این مساله چه ارتباطی با عقب ماندگی ذهنی و علمی مسلمانان داشت؟
خلاصه
دقیقا معلوم نیست از چه زمانی عباسیان راه خود را از طالبیان جدا کردند، شاید پیش از کربلا، اما انقلاب عباسی خط فاصل و خونینی را میانشان ایجاد کرد که تا قرنها ادامه یافت. ابن معتز عباسی (مقتول در 296) در شعر سیاسی خود می کوشد این منازعه را اساس مجادلات این دو خانواده در عرصه تاریخ اسلامی قرار دهد.
خلاصه
یش از یک هزار و سیصد سال، ایرانیانی که عازم حج بودند از راه جبل، به مکه می رفتند. این راه، حد فاصل کوفه ـ حجاز بود و زمان عبور از آن بین یک ماه تا چهل روز به طول می انجامید. آنچه در اینجا آمده، گزارشی است از این راه، به علاوه توضیحات یک فرنگی از نماینده ایران برای مذاکرات با شیخ وهابی به علاوه چند سند دولتی در این باره
خلاصه
نشانه ها گزيده اي است از نکات برگزيده در حوزه کتاب و تاريخ. اين سري در وبلاگ بنده در خبرآنلاين با تصاوير هست اما در اينجا صرفا متن آنها ارائه مي شود.