معرفی کتاب

میراث مخطوط مغرب کاملا از مشرق جداست. آنچه هست نسخه هایی است در فقه مالکی و سایر مسائل ادبی و گاه علم انساب که بیشتر در باره اشراف و سادات مغرب است. اما از آنچه در عراق و ایران یافت می شود در آنجا خبری نیست. به همین دلیل ارتباط آن طرف با این طرف مشکل دارد و به رغم اشتراکاتی که در قرون نخستین اسلامی بوده بعدها این ارتباط اندک شده است. مصر نقطه ای است که شرق و غرب اسلامی را به هم پیوند می داده است.
به هر حال دانستن این که علم کلام در مغرب در چه مسیری بوده جالب است و این کتاب خوبی اش همین است که متنوع است. یعنی کار یک نویسنده نیست که مرتب حرفهای خودش را تکرار کند. بلکه کار چندین نویسنده است که هر کدام در فصلی خاص فصلی از تاریخ علم کلام را در مغرب دنبال کرده اند.
مقاله اول در باره نیاز به دانستن تاریخ علم کلام در مغرب از عبدالمجید الصغیر
مقاله دوم: تجدید کلام در باره علم کلام از عبدالصمد تمورو
مقاله سوم: علم کلام در غرب اسلامی: از اقتباس تا ویژگی ها از امحمد ایت حمو
مقاله چهارم: گستره تفکر در اندلس و تأثیر مالکیه در آن سالم یفوت
مقاله پنجم: اباضیه و علم کلام در غرب اسلامی: با تأکید بر : ابویعقوب ورجلانی از عمار الطالبی
مقاله ششم: جدال فکری در قیروان از خلال کتاب ریاض النفوس از علی الادریسی
مقاله هفتم: اصول علم کلام یا حلقات قطع شده از تاریخ تفکر در مغرب و اندلس
مقاله هشتم: غایت علم کلام در اندیشه ابن حزم از بناصر البعزاتی
مقاله نهم: متکلمان یهودی در شرق و غرب اسلامی
مقاله دهم و یازدهم: اندیشه های کلامی مکلاتی (یکی از محمد المصباحی و دیگری از احمد العلمی حمدان).
و دو مقاله دوازده و سیزدهم یکی: به خاطر منطق برای علم کلام (از حمود النقاری) و دیگری پایه های کلامی تشکیلات حسبه در مغرب از محمد ابطوی