معرفی کتاب

بدخشان سرزمینی با آداب و سنن و السنه و لهجه های گونه گون است که در مجموع تعلق به ادب پارسی دارد. این دیار را با ناصر خسرو و اسماعیلیه می شناسیم اما بسیار بیش از این است و همواره در آن شاعرانی فرهیخته بوده اند و اشعار نغز می سروده اند.
کتاب ارمغان بدخشان تذکرة‌الشعرای قرن هیجدهم و نوزدهم است اما با نگاهی متعلق به اوائل قرن بیستم. نگاهی که از یک سو ریشه در سنت تذکره نویسی دارد و از سوی دیگر تاریخ ادبیات.
در مقدمه می خوانیم: مؤلف در این اثر به شاعران و نویسندگانی می پردازد که به قلمرو بدخشان به مفهوم تاریخی آن مربوط می شوند نه به محدوده بدخشان فعلی.
وی از تذکره های فراوانی که پیش از این در باره شاعران و نویسندگان بدخشان بوده بهره برده است. لعل بدخشان، تذکره ناظم، بهار بدخشان، مفرح الاحباب، تکملة‌ الریاض، و بسیاری دیگر. وی علاوه بر اینها از آثار تاریخی و جغرافیایی و ادبی فراوان دیگر هم استفاده کرده است.
با مطالعه این کتاب که به ظاهر شرح حال شاعران و نمونه اشعار آنهاست می تواند یک دوره تاریخ ادبی بدخشان را مطالعه کرد و با فرهنگ این سرزمین آشنا گشت. وی در مقدمه هر بخش شرحی جغرافیایی می دهد چنان که در خلال بحث از شاعران به تاریخ هم می پردازد. به علاوه اوضاع اجتماعی و فرهنگی بدخشان را هم مد نظر دارد. علاوه بر اینها مطالبی در ارتباط با قومیت شناسی و زبانشناسی هم دارد. اطلاعات جغرافیایی آن به خصوص ارزشمند است.
این کتاب حوالی سالهای 1312 – 1316 شمسی نوشته شده است. فرید بیژن در مقدمه مفصل شرحی در باره کتاب و زندگی شاه عبدالله بدخشی آورده که بسیار سودمند است.